رشد فناوری، تغییر یادگیری
الموضوعات :حامد عباسی کسانی 1 , غلامرضا شمس مورکانی 2
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
الکلمات المفتاحية: فناوری اطلاعات و ارتباطات یادگیری چهره به چهره یادگیری از راه دور یادگیری تلفیقی,
ملخص المقالة :
ظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات دريچه‌ي جديدي را فراروي انسان گشوده و بر جنبه‌هاي مختلف زندگي فردي و اجتماعي او تأثير گذاشته است. انسان سعي کرده است با افزايش دانش خود در اين زمينه از آن به شکل‌های گوناگون استفاده کند که از جمله آن‌ها در آموزش و یادگیری است. پیشرفت فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی نقش بسیار مهمی در نحوه آموزش و یادگیری داشته است. ظهور فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی موجب شده است که آموزش و یادگیری از حالت سنتی (چهره به چهره) خود فاصله گرفته و به سمت شیوه‌های نوین برود. در واقع نحوه آموزش و یادگیری انسان‌ها متفاوت شده است و دلیل این امر را در تغییرات و رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌توان جست. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات یادگیری در اثر رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد. این پژوهش یک پژوهش مروری می‌باشد و از روش کتابخانه‌ای و مطالعه عمیق ادبیات موجود در مقالات و کتب مرتبط داخلی و خارجی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، انواع یادگیری، تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر یادگیری، یادگیری چهره به چهره، یادگیری از راه دور، یادگیری مکاتبه‌ای، یادگیری الکترونیکی، یادگیری سیار، و یادگیری ترکیبی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. پژوهش نشان می‌دهد که هر چه از گذشته فاصله گرفته می‌شود و در مسیر آینده گام برداشته می‌شود، تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری بیشتر شده و رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب شده است که افراد به سمت یادگیری از راه دور، مادام‌العمر، شخصی‌سازی شده، شبکه‌ای، فارغ از زمان و مکان، و ... حرکت کنند.
1- نوروزی، معصومه؛ زندی، فرامک و موسی مدنی، فریبرز. رتبه‌بندی روش‌های کاربرد فناوری اطلاعات در فرایند یاددهی ـ یادگیری مدارس. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 1387، 7(26)، 34-9.
2- صادقی، تورج؛ بختیاری فایندری، منصوره و نویدبخش، سیما. بررسی مزایا و معایب فناوری اطلاعات در یاددهی و یادگیری. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 1395، 1 (3)، 25-15.
3- فرهادی، ربابه. آموزش الکترونیکی: پارادایم جدید در عصر اطلاعات. علوم و فناوری اطلاعات، 1384، 21(1)، 66-49.
4- مرصعی، سولماز. بررسي نقش نظام يادگيري سيار در ارتباطات آموزشي تعاوني‌هاي کشاورزي. فناوری آموزش، 1390، 6(2)، 158-143.
5- حیدری، مریم؛ وزیری، مژده و عدلی، فریبا. بررسی وضعیت مدارس هوشمند براساس استانداردها و مقایسه عملکرد تحصیلی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان آن با مدارس عادی. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1392، 4(2)، 173-149.
6- علی‌پور، نگار و جهان‌آرا، عبدالرحیم. نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در آموزش و یادگیری، اولین کنفرانس ملی مدیران آموزش و پژوهش، 1389، مشهد، https://www.civilica.com/Paper-MTRC01-MTRC01_051.html.
7- نیازآذری، کیومرث؛ بهنام‌فر، رضا و اندی، صدیقه. تأثیر به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1391، 2(3)، 43-31.
8- داودی، محمد. یادگیری و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه ابن‌سینا. حکمت سینوی، 1390، 15، 20-1.
9- هرگنهان، بی. آر و متیو اچ السون. مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری. ترجمه علی‌اکبر سیف، 1384، تهران: نشر دوران.
10- شعبانی، حسن. مهارت‌های آموزشی و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس). جلد اول، 1391، تهران: انتشارات سمت.
11- خشنودی‌فر، مهرنوش؛ فاضلیان، پوراندخت و فرج‌الهی، مهران. یادگیری الکترونیکی (مقدمه‌ای بر مبانی تعلیم و تربیت). 1393، تهران: نشر آوای نور.
12- احمدی، غلامعلی و نخستین روحی، ندا. بررسی تمایز یادگیری تلفیقی با یادگیری الکترونیکی و سنتی (چهره به چهره) در آموزش ریاضی. مجله روانشناسی مدرسه، 1393، 3(2)، 26-7.
13- عزیزی‌فر، محمدجواد؛ محمدیان، ایوب و صفری، احرام. ارائه مدل آموزش الکترونیکی مبتنی بر دیدگاه راهبردی و معماری. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، 1394، ترکیه، استانبول، 28 اسفندماه.
14- ملک افضلی، فاطمه. تاریخچه آموزش از راه دور در جهان. پیک نور، 1382، 1(1)، 88-86.
15- طالب‌زاده، محسن و حسینی، سیدعلی. آموزش از راه دور: رهیافتی نوین در آموزش و پرورش ایران (بررسی اثربخشی مراکز آموزش از راه دور و برنامه‌های آموزشی و درسی آن‌ها در مقطع متوسطه سال تحصیلی 85-84 کل کشور. فصلنامه نوآوری‌های اموزشی، 1386، 6(19)، 92-73.
16- یزدانی، فریدون. تأثیر شیوه‌های آموزشی نظام آموزش باز و از راه دور دانشگاه پیام‌نور بر تغییر منبع کنترل دانشجویان. مجله دانشگاهی پادگیری الکترونیکی، 1389، ۱ (۳)، 9-2.
17- نجفی، حسین. مبانی روش‌شناختی و فلسفه آموزش از راه دور، نسل‌ها و نظریه‌های آن. نامه آموزش عالی، 1392، 6(22)، 127-107.
18- گریسون دي. آر. و اندرسون. تري. یادگیري الکترونیکی در قرن 21: مبانی نظري و عملی. ترجمه: اسماعیل زارعی زوارکی و سعیدصفایی موحد، 1384، تهران: انتشارت علوم و فنون.
19- آتشک، محمد. مبانی نظری و کاربردی یادگیری الکترونیکی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 1386، 13، 1 (43)، 156 – 135.
20- اصغری، مهرداد؛ علیزاده، مهستی؛ کاظمی، عبدالحسن؛ صفری، حسین؛ اصغری، فرهاد؛ باقری اصل، محمدمهدی و حیدرزاده، سیامک. چالش‌های آموزش الکترونیکی در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هیأت‌علمی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 1391، 7(1)، 5، 34-26.
21- جعفری، انوشه. عوامل مؤثر بر یادگیری در آموزش الکترونیکی. رشد تکنولوژی آموزشی، 1393، 13(1)، 33-30.
22- درگاهی، حسین؛ قاضی سعیدی، مرجان و قاسمی، مقصود. جایگاه آموزش الکترونیکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، 1386، 1(2)، 29-20.
23- محسنی زنوزی، هاشم. تکنولوژی آموزشی. 1393، تهران: نشر یسطرون.
24- جباری، کامران؛ ایمان‌زاده، علی؛ احمدزاده پورناکی، رعنا و همراه‌زاده، ملیکا. مقایسه تأثیر آموزش الکترونیکی با روش سنتی بر یادگیری مهارت‌های زبان انگلیسی دانش‌آموزان. 1396، 7(3)، 143-127.
25- عزیزی شمامی، مصطفی؛ جعفری کرفستانی و عابدینی، میمنت. بررسی ارتباط نگرش به یادگیری الکترونیک و خودتنظیمی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 1396، 12 (1و2)، 127-114.
26- اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ نصیری، فخرالسادات و کریمی، ایمان. بررسی راهکارهای توسعه فناوری سیار در جهت استقرار اثربخش یادگیری سیار در آموزش پزشکی براساس مدل پذیرش فناوری (TAM). گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 1393، 12 (4)، 605-596.
27- محمودی، فیروز؛ حبیبی رامیانی، الهه و بابازاده، رعنا. عوامل مؤثر بر پذیرش یادگیری به وسیله موبایل بین دانشجویان دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 1396، 10(6)، 446-438.
28- علیخانی، فرشته؛ علیخانی، پرستو و اسلام‌پناه، مریم. آموزش به شیوه یادگیری سیار و تأثیر آن بر یادگیری، یادداری و انگیزه پیشرفت. 1394، 5(4)، 33-19.
29- فرج‌اللهی، مهران و بدیعی، الهه. بررسی مقایسه‌اي تأثیر آموزش با رویکردهاي یادگیري ترکیبی مرسوم و یادگیري ترکیبی مبتنی بر هوش‌هاي زبانی و منطقی- ریاضی گاردنر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان هنرستانی. فصلنامه دانشگاهی یادگیری الکترونیکی (میدیا)، 1392، 4(4)، 49-42.
30- زارعی زوارکی، اسماعیل و طوفانی‌نژاد، احسان. یادگیری تلفیقی: رویکردی جدید در نظام آموزشی. 1390، 4(14)، 87-71.
31- شیخی، سعید و غلامی هره دشتی، سهیلا. نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش. نشریه مطالعات آموزشی نما، 1392، 2(2)، 54-48.
32- غلامحسینی، لیلا. یادگیری الکترونیکی و جایگاه آن در نظام آموزش دانشگاهی. مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 1387، 3(2)، 5، 38-28.
33- Ciroma, Z. I. ICT and education: Issues and challenges. Mediterranean Journal of Social Sciences, 2014, 5(26), 98.
34- Dagez, H.E. Online learning styles and e-learning approaches. IPS-USA California Conference, 2006, Abstract no: DL06/ABS/178.
35- Olsen, A. J. E-learning in Asia: Supply and Demand. International Higher Education, 2015, (30).
36- Brown, T. H. The role of m-learning in the future of e-learning in Africa. In 21st ICDE World Conference, 2003, 110, 122-137.
37- Herasymenko, I. Used distance learning technologies. In Modern Problems of Radio Engineering. Telecommunications and Computer Science (TCSET), 2016, 13th International Conference on (pp. 813-816). IEEE.
38- Rasmussen, J. E-learning for choral conductors: a study of how e-learning can be used to change the way we teach and learn conducting. 2016.
39- Liu, J. E-learning in English classroom: Investigating factors impacting on ESL (English as Second Language) college students' acceptance and use of the Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment (Moodle). 2013.
40- Alhomod, S., & Shafi, M. M. Success factors of e-learning projects: A technical perspective. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2013, 12(2).
41- Taha, M. Investigating the success of E-learning in secondary schools: The case of the Kingdom of Bahrain (Doctoral dissertation, Brunel University), 2014.
42- Arkorful, V., & Abaidoo, N. The role of e-learning, advantages and disadvantages of its adoption in higher education. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2015, 12 (1), 29-42.
43- Clark, R. C., & Mayer, R. E. E-learning and the science of instruction: Proven guidelines for consumers and designers of multimedia learning. 2016, John Wiley & Sons.
44- Asirvatham, D. Multimedia University [Monograph on the internet. update 2007; cited 2008 May 8.
45- Kearns, S. K. E-learning in aviation. Routledge. 2016.
46- Bora, U. J., & Ahmed, M. E-learning using cloud computing. International Journal of Science and Modern Engineering, 2013, 1(2), 9-12.
47- Gaebel, M., Kupriyanova, V., Morais, R., & Colucci, E. E-Learning in European Higher Education Institutions: Results of a Mapping Survey Conducted in October-December 2013. European University Association, 2014.
48- Norman, S. 5 Advantages of Online Learning: Education without Leaving Home. 2016, March 10, Retrieved from: https://elearningindustry.com/5-advantages-of-online-learning-education-without-leaving-home.
49- Anshari, M., Alas, Y., & Guan, L. S. Developing online learning resources: Big data, social networks, and cloud computing to support pervasive knowledge. Education and Information Technologies, 2016, 21(6), 1663-1677.
50- Keegan, D. Mobile learning: the next generation of learning. Distance Education International, 2005, 137-143.
51- Manakil, J., & George, R. Mobile learning practices and preferences a way forward in enhancing dental education learning experience. European Journal of General Dentistry, 2017, 6(1), 22.
52- Lindsay, L. Transformation of teacher practice using mobile technology with one to one classes: M learning pedagogical approaches. British Journal of Educational Technology, 2016, 47(5), 883-892.
53- Traxler, J. Mobile learning: Shaping the frontiers of learning technologies in global context. In reshaping learning, 2013, Springer Berlin Heidelberg.
54- Liu, T. Y. Developing an English mobile learning attitude scale for adult learners. Journal of Educational Technology Systems, 2017, 45(3), 424-435.
55- Crompton, H. Moving toward a mobile learning landscape: presenting a m-learning integration framework. Interactive Technology and Smart Education, 2017, 14(2).
56- Garcia-Cabot, A., de-Marcos, L., & Garcia-Lopez, E. An empirical study on m-learning adaptation: Learning performance and learning contexts. Computers & Education, 2015, 82, 450-459.
57- Gikas, J., & Grant, M. M. Mobile computing devices in higher education: Student perspectives on learning with cellphones, smartphones & social media. The Internet and Higher Education, 2013, 19, 18-26.
58- Pu, H., Lin, J., Song, Y., & Liu, F. Adaptive device context based mobile learning systems. In System and Technology Advancements in Distance Learning 2013, IGI Global.
59- Song, D., & Kim, P. Inquiry-based mobilized math classroom with Stanford mobile inquiry-based learning environment (SMILE). Mobilizing mathematics: Case studies of mobile learning being used in mathematics education, 2015, 33-46.
60- Tangney, B., Bray, A., & Old ham, E. Realistic Mathematics Education, Mobile Technology & the Bridge21 Model for 21st Century Learning-A Perfect Storm. Mobile learning and mathematics: foundations, design, and case studies, 2015, 96-106.
61- Bressler, D. M. Engaging science learners through lived practice via a collaborative mobile game. Mobile Learning and STEM: Case Studies in Practice, 2015, 139.
62- Bliuc, A. M., Goodyear, P., & Ellis, R. A. Research focus and methodological choices in studies into students' experiences of blended learning in higher education. The Internet and Higher Education, 2007, 10(4), 231-244.
63- Demirer, V., & Sahin, I. Effect of blended learning environment on transfer of learning: An experimental study. Journal of Computer Assisted Learning, 2013, 29(6), 518-529.
64- McCutcheon, K., Lohan, M., Traynor, M., & Martin, D. A systematic review evaluating the impact of online or blended learning vs. face to face learning of clinical skills in undergraduate nurse education. Journal of advanced nursing, 2015, 71(2), 255-270.
