ارائه مدلی برای اولویت‌بندی و انتخاب پروژه‌های سبد در یک شرکت سهامی خاص براساس فرایند تحلیل شبکه (ANP)
الموضوعات :کبری يزدانی 1 , حسينعلي حسن‌پور 2
1 - مهندسی صنایع
2 - دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
الکلمات المفتاحية: مدیریت سبد پروژه اولویت‌بندی و انتخاب پروژه‌ها تصمیم‌گیری چند معیاره فرایند تحلیل شبکه شرکت سهامی خاص,
ملخص المقالة :
همواره تأسیس شرکت‌های بزرگ نیازمند هزینه‌های زیادی است و ایجاد شرکت‌های سهامی راهکار مؤثری جهت انجام فعالیت‌های اقتصادی است. از طرفی تغییرات محیط شرکت‌ها را ملزم به داشتن راهبرد مؤثر و کارآمد می‌‌کند. که مدیریت سبد پروژه‌ها به عنوان الگوی نوین مدیریتی به منظور پیاده‌سازی راهبردها به کمک شرکت‌ها می‌آید. در این مقاله، با بررسی ادبیات موضوع و مطالعه چارچوب‌ها و با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه، مدل پیشنهادی برای یک شرکت سهامی خاص، که شامل فرایندهای "تهیه برنامه راهبردی سبد پروژه، تعریف سبد پروژه، مدیریت تغییرات راهبردی، ایجاد ساختار شبکه‌ای سبد پروژه‌ها، اولویت‌بندی و انتخاب پروژه‌ها براساس مدل ANP، سنجش ارزش کسب شده سبد پروژه، جمع‌آوری و تحویل اطلاعات به ذینفعان، تأیید سبد توسط ذینفعان، تصویب و اجرای سبد پروژه، نظارت بر سبد پروژه و بازخورد" می‌باشد، ارائه گردیده است. و روایی و پایایی مدل پیشنهادی با جمع‌آوری 14 پرسشنامه و فرمول لاشه و ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. در این مقاله با استفاده از مطالعه میدانی صورت گرفته در یک شرکت سهامی خاص، معیارهای لازم برای اولویت‌بندی و انتخاب پروژه‌ها که شامل معیار سودآوری اقتصادی و منابع انسانی و همچنین معیار مربوط به ابعاد اجتماعی است استخراج شد و با استفاده از فرایند تحلیل شبکه، پروژه‌های منتخب براساس معیارها اولویت‌بندی شدند. روایی و پایایی تحقیق نیز با استفاده از فرمول لاشه و آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت.
1- نایب‌ولی، رامتین، زرگرپور، حمید، صبحیه، محمدحسین، تبیین ساختار مدیریت سبد پروژه‌ها در سازمان‌های پروژه‌محور مطالعه موردی: گروه مپنا، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشکده هنر و معماری، تهران، ایران، 1392.
2- رضایی، کامران و دیگران، ارائه مدل یکپارچه برای مدیریت سبد پروژه‌های سازمان‌های پروژه- محور، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه، ایران، 1386.
3- شعاری، حمیدرضا، امام جمعه‌زاده، محمدحامد، نظام مدیریت پورتفولیو پروژه (PPM) چیست و چرا؟، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه، تهران، ایران، 1388.
4- اله‌یاری، مصطفی، اکبری مقدم، بیت‌اله، اولویت‌بندی و تصمیم‌گیری در انتخاب پروژه‌های استراتژیک سایپا براساس تکنیک برنامه‌ریزی هوشین با روش AHP، هشتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، 1389.
5- ارسنجانی، محمدعلی، ارشادی، محمود، احمدوند، علی‌محمد، قاضی‌زاده، سید‌ضیاء‌الدین، تحلیل پویای مشکلات ناشی از عدم وجود نظام مدیریت سبد پروژه در سازمان‌های پروژه‌محور، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال هفتم، شماره 27، پاییز 1391، ص 92-71.
6- فدایی، عباس، ربیعه، مسعود، روش‌های انتخاب سبد پروژه، با تأکید بر پروژه‌های توسعه فناوری، مجاله پژوهش و فناوری، پاییز 1394.
7- ضیایی، رضا، فرهادی، یاشین، مدیریت پورتفولیوی پروژه، انتشارات فصلنامه مدیریت پروژه، جلد دوم، 1387.
8- سلطانی، الهام، مرجانی، تیمور، بکارگیری مدیریت راهبردی پروژه به‌عنوان یک رویکرد نوین مدیریت پروژه، فصلنامه رشدفناوری، سال دوازدهم، شماره 45، زمستان 1394.
9- زارع اشکذری، جلال، سیستم مدیریت سبد پروژه، مفاهیم، مبانی و رویکرد، مقاله دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه، تهران، 1384.
10- اکبری، مهدی، مهرگان، محمدرضا، استفاده از فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی به منظور انتخاب پروژه‌های سازمانی؛ مطالعه موردی، مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت، 1386.
11- علی‌نژاد، علیرضا، سیمیاری، کاووس، انتخاب سبد بهینه پروژه با استفاده از رویکرد تلفیقیDEA/DEMATEL ، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی سال یازدهم، شماره 28، بهار 92، ص 60-41.
12- حاجی‌یخچالی، سیامک، یوسفی، وحیدرضا، کیانی، سرمد، استاندارد مدیریت پورتفولیو، ویرایش سوم، انتشارت آریانا قلم، تهران، 1392.
13- عباسی، محمد، اشرفی، مریم، خیرخواه، امیرسامان، بنیاد، حمید، قربانزاده کریمی، حمیدرضا، انتخاب سبد پروژه‌های تحقیق و توسعه با استفاده از یک مدل ترکیبی تحلیل پوششی داده‌ها- کارت امتیازی متوازن، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال پنجم، شماره 3، 1392.
14- شفیعی، محمود، ارزیابی و انتخاب پروژه با استفاده از یک مدل ترکیبی فرایند تحلیل شبکه‌ای و برنامه‌ریزی آرمانی صفر و یک، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه، ایران، 1388.
15- زبردست، اسفندیار، کاربرد فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، مجله علمی پژوهشی هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، بهار 1389.
16- عطائی، محمد، تصمیم‌گیری چند معیاره، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، 1393.
17- مرادی، شاهین، ارایه چارچوب انتخاب و اولویت‌بندی سبد پروژه‌های مهندسی (مطالعه موردی: مؤسسه مهندسین مشاور طاها)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد مهندسی صنایع-گرایش مدیریت پروژه، دانشکده فنی‌ومهندسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 1392.
18- پارسائیان، ع، اعرابی، م، روش تحقیق کیفی، تألیف کاترین مارشال، دفتر پژوهش‌های فرهنگی 1378.
19- یزدان‌پناه، احمدعلی، حسینعلی‌پور، مجتبی، راه‌های خلاق همسوسازی تصمیمات راهبردی شرکت‌های مادرتخصصی در فرایند مدیریت سبد پروژه، مقاله هفتمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه، ایران، 1390.
20- Hyvari, I., Project portfolio management in a company strategy implementation, case study, Procedia-Social and Behavioral Science, Finland, No. 119, pp. 229-239, 2014.
21- Carazo, A.F. and Gomez, T. and Molina, J. and G.Hernandez-Diaz, A. and M.Guerrevo, F. and Caballero, R., Solving a comprehensive model for multiobjective project portfolio selection, Computers & Operations Research, No. 37, pp.630-639, 2010.
22- ARCHER, N. and GHASEMZADEH, F., An Integrated framework for project portfolio selection, International journal of Project Management, No.17, pp 207- 216, 1999.
23- Srivannaboon, S. and Milosevic D. Z., A Two-Way Influence between Business Strategy and Project Management, International Journal of Project Management, Vol 24(6), pp 493-505, 2006.
24- Blecheft, B. and Eskerod, P. Project portfolio management –There is more to it then what, International Journal of Project Management, 26, 357-365, 2008.
25- PMI, The Standard for Portfolio Management, Project Mngement Institute, Inc, 2006.
26- Farrell, M. The measurement of productive Efficiency. Journal of the Royal Statistics Society. Serial A, Vol. 120, No. 3, PP. 253-281, 1952.
27- Paul C. Dinsmore and Luiz Rocha, Enterprise Project Governance: a Guide to the Successful Management of Projects Across the Organization Project Manaement Juornal, Vol. 44, No. 1, 1.7, 2013.
28- vi H, Aroson, Managing the Intangible Aspects of a Project: The Affect of Vision, Artifacts, and Leader Values on Project Spirit and Success in Technology-Driven Project Portfolio Management Journal, Voi. 44, No. 1, 35-58, February, 2013.
29- ARCHER, N. and GHASEMZADEH, F., An Integrated framework for project portfolio selection, International journal of Project Management, No. 17, pp 207- 216,1999.
30- Cooper, R. G. and Edgett, S.J. and Kleinschmidt, E. J. Best Practices for Managing R & Portfolios. Research Technology Management, 41(4): 20-33, 1998.
31- Artto, K. A. and Dietrich, P. H. and Nurminen, M. I., Strategy by implementation of projects. Innovations-Projects Management Research, PMI, 2004.
32- Hamel, G. and PrahaladT C. K., Strategy as stretch and leverage, Harvard Business Review, 71(2): 73-84, 1993.
33- Kendall, G. and Rollins, S., Advanced Project Portfolio Management and the PMO. International Institude for Learning, Inc. and J. Ross Publishing, Inc, 2003.
34- Iamratanakul, S. and Patanakul, P. and Milosevic, D., Project Portfolio Selection: From Past to Present, IEEE, pp. 287-292, 2008.
35- Saaty, T.L., Fundamentals of the analytic network process – multiple networks with Benefits, Costs, Opportunities and risks, Journal of system science and systems engineering, 13(3), pp. 348-379, 2004.
