نقش دولت و ساير نهادهاي بخش عمومي در توسعه محلي نوآوري
الموضوعات :پروفسور فردریک بوگرن 1 , علیرضا آیت الهی 2
1 - منتسکیو بردو فرانسه
2 - مدیر کمیته پژوهشی معاونت سیاستگذاری و نظارت راهبردی ریاست جمهوری
الکلمات المفتاحية: نوآوری, اقتصاد فضایی, آمایش سرزمین, بنگاههای اقتصادی, انتقال فناوری, پژوهش و توسعه,
ملخص المقالة :
فرض بر اين است كه به جاي آن كه رشد و توسعه كلي كشور را در نظر بگيريم، توسعة كل آن را هدف قرار دهيم؛ يعني توسعه هر محل (منطقه ـ استان ـ شهر ـ روستا) و نهايتاً «توسعه متوازن». حال در فضايي علمي كه فناوري موتور توسعه محسوب شود و نوآوري اصل رشد به شمار رود توزيع رشد فناوري در مناطق، شهرها و چه بسا روستاهاي كشور به مفهوم توسعه‌اي فراگير و حتي‌الامكان يكپارچه است. اين يكپارچگي بايد ميان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، و شهرك‌هاي علمي و تحقيقاتي مراكز رشد و پارك‌هاي فناوري باشد. بنابراين بحث مقاله حاضر ابتدا بر نوآوري در حوزة رشد فناوري است و اين كه در دستيابي به آن مكان (شهر ـ روستا ـ شهرك صنعتي و...) يا به اصطلاح محل استقرار صنايع و نزديكي مكاني دو يا چند صنعت به يكديگر چه نقش‌ها و فوايدي مي‌توانند داشته باشند. به اين ترتيب اصل توجه بر سياست و برنامه‌هاي علمي ـ صنعتي ـ اقتصادي كشور، منطقه و شهر، و كيفيت رشد فناوري از راه نوآوري است: آيا نزديكي جغرافيايي مراكز صنعتي به نوآوري و به طور كلي رشد فناوري كمك مي‌كند؟ و رشد و توسعه كشور را شتاب مي‌بخشد؟ يا برعكس، هرچه فناوري‌ها، به ويژه در بخش‌هاي اطلاعات و ارتباطات، يعني مخابرات و حمل و نقل پيشرفت كنند نه تنها از مشكلات و هزينه ارتباط متخصصان و صنعتگران و مؤسسات صنعتي و بنگاه‌هاي اقتصادي با يكديگر مي‌كاهند بلكه طبيعتاً و به موازات آن از نقش اقتصاد فضايي و تمركز، و تا حدودي آمايش سرزمين و آمايش شهري مي‌كاهند و به سياست عدم تمركز ميدان مي‌دهند؟. پس از بحث‌هاي نظري بسيار ضروري كه در ابتداي مقاله مي‌آيد پروفسور بوگرن به بررسي مراكز رشد فناوري منطقة مركز فرانسه، نوآوري و انتقال فناوري بين آنها، شبكه‌اي علمي ـ تحقيقاتي كه به اين منظور بين آنها ايجاد شده است، و گريز آنها از همكاري‌هاي محلي به منظور استفاده بيشتر از همكاري با بنگاه‌هاي صنعتي پيشرفته‌تر و بنابراين مفيدتر مي‌پردازد. اهميت گزارش مطالعة بوگرن در فرانسه بنا به برخي از مشابهت‌هايي است كه بين سياست‌هاي علمي ـ رشدـ صنعتي ـ شهري و منطقه‌اي ايران و فرانسه وجود دارد و به اين ترتيب «راه طي شده» در فرانسه، راهنما، و آزمون و خطاهاي آن مانع از خطاهاي مشابهي است كه مسلماً مشمول صرف وقت و هزينه‌اند.
