بررسي جايگاه فناوري در برنامه هاي توسعه اي كشور
الموضوعات :
بهروز ارباب شیرانی
1
(-)
حسن خاکباز
2
(-)
الکلمات المفتاحية: توسعه فناوري, برنامه چهارم توسعه كشور, برنامه پنجم توسعه كشور,
ملخص المقالة :
در دنياي كنوني توجه به امر توسعه مبتني بر دانايي در كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه رو به افزايش است و از آنجا كه آموزش، پژوهش و فناوري اجزاي اصلي اين توسعه ميباشند، تدوين طرح و برنامهاي مدون در عرصههاي مختلف علوم، تحقيقات و فناوري امري ضروري است. خوشبختانه اين حركت در سالهاي اخير مورد توجه سياستگذاران و برنامهريزان كلان كشور قرار گرفته است و تدوين سند چشمانداز بيست ساله كه ايران را در افق 1404 كشوري رشد يافته با جايگاه اول علمي و فناوري در بين كشورهاي منطقه تصوير ميكند، گام نخست در فرايند برنامهريزي در سطح ملي است. از سوي ديگر براي دستيابي به اين چشمانداز، چهار برنامه پنج ساله در نظر گرفته شده است كه نخستين آنها برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي از سالهاي 1384 تا 1388 بوده است. بخشي از اين برنامه به توسعه مبتني بر دانايي اختصاص يافته و در اين ميان آموزش عالي، تحقيقات و فناوري محور قرار گرفته است. در همين راستا لايحه برنامه پنجم توسعه كشور نيز به مجلس شوراي اسلامي ارائه شده كه بخشي از اين برنامه نيز به علوم و فناوري اختصاص يافته است. اما آنچه كمتر در اين برنامهها به چشم ميخورد، توجه به امر فناوري و تدوين راهبردهاي دقيق براي توسعه فناوري ميباشد; حال آنكه توليد علم در جامعه هنگامي وافي به مقصود است كه در نهايت بتواند به ثروت تبديل شود و در اين زمينه انجام تحقيقات كاربردي و توسعه فناوري از اهم اقداماتي است كه توليد علم سودآور را ممكن ميسازد. در اين مقاله ضمن تشريح اهميت تدوين برنامههاي توسعهاي در زمينه علوم، تحقيقات و فناوري، وضعيت فناوري در برنامههاي پنج ساله سوم و چهارم توسعه كشور مورد بحث قرار ميگيرد. سپس با بررسي لايحه برنامه پنجم توسعه كشور و جايگاه فناوري در اين لايحه، پيشنهاداتي در اين زمينه براي افزايش اثربخشي برنامههاي توسعهاي بيان ميگردد.
