بررسي پار كها و مراكز رشد علم و فناوري ايران با نگاهي بر رويكرد جهاني
الموضوعات :
مجید سلیمانی
1
(مديريت و برنامه ريزي توسعه معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري)
الکلمات المفتاحية: پارك علم و فناوري, واحدهاي فناوري, شركت‌هاي كوچك و متوسط فناوري, واحدهاي تحقيق و توسعه, مركز رشد علم و فناوري, پارك علمي, پارك فناوري, پارك براساس نياز بازار, شهرك علمي و فناوري.,
ملخص المقالة :
تحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهم‌ترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي در ايجاد نهادهاي اجتماعي كه در تعامل با اينگونه مراكز هستند، بسيار اثرگذار مي‌باشد. بنابراين توسعه، گسترش و حمايت همه جانبة سياست‌گذاران و مسئولان در زمينه ايجاد پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوري علاوه بر اتخاذ شيوه‌هاي نوين مديريتي بايد تمام بسترها را نيز جهت دستيابي به اهداف مزبور فراهم نمايند. بديهي است، حذف شکاف‌هاي موجود بين دانشگاه‌ها و ساير بخش‌ها مانند صنعت، كشاورزي، بهداشت و ... همچنين روند انتقال فناوري و دانش از طريق اينگونه مراكز تسهيل خواهد شد. يعني پارک‌هاي علم و فناوري تسريع کننده روند رشد و توسعه اقتصادي دانش‌محور نيز هستند. پارک‌های علم و فناوری به عنوان واحدهاي تحقيق و توسعه، مي‌توانند خيلي از مشكلات موجود را از بين برده و به بهبود وضعيت و شرايط آن بپردازند. با نگاه اجمالي بر فعاليت برخي از اين واحدها، مي‌توان پي برد كه به بهترين وجه از اين واحدها بهره‌گيري نشده است. از جمله عوامل مهم مي‌توان به عدم توزيع مناسب منابع و امكانات براساس اولويت‌ها، عدم اتخاذ تدابير لازم از سوي سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان نوآوري و فناوري، مشكلات ارتباطي، قوانين و مقررات متعدد و ... اشاره کرد که موجب عدم بهره‌گيري مناسب شده است. يكي از الگوهايي كه براي رفع اين مشكلات مطرح مي‌شود، استفاده از سازمان‌ها و نهادهاي واسط در چرخه تحقيق تا بازار است كه از طريق ايجاد پارك‌هاي علم و فناوري محقق مي‌شود. پارك‌هاي علم و فناوري، نقش اساسي در ايجاد و توسعه مؤسسات فناوري و مراكز تحقيقات حرفه‌اي دارند. ضمن آن‌كه چنين واحدهاي تحقيق و توسعه در چنين محيطي امكان برقراري ارتباط و همكاري فني با مجموعه‌هاي مكمل خود مانند شركت‌هاي خدمات مهندسي، مؤسسات طراحي و مهندسي و مراكز تحقيقات حرفه‌اي را آسان كرده و پيوند صحيح و مناسبي براي تأمين منابع و نيازهاي گروهي متناسب با فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه فراهم مي‌شود. لذا در اين مقاله ضمن اشاره به چگونگي پيدايش و ويژگي‌هاي پارک‌هاي علم و فناوري ايران، به وضعيت كلي اينگونه مراكز برحسب موقعيت جغرافيايي و دستگاه‌هاي مؤسس و نيز تعداد مراكز آن براساس نوع وابستگي و فعاليت‌هاي مختلف آنها با رويكرد سازمان‌هاي جهاني و بين‌المللي مختلف پرداخته شده است.
