مقایسه تطبیقی پیشرفت علمی حوزه علوم زیستی در ایران و جهان
الموضوعات :
سید مهدی سیدی
1
(پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران)
مریم امیری راد
2
(دانشکده زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران )
حسن ابراهیم زاده معبود
3
(هیات علمی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم)
لیلا علی بیگلو
4
(دانشکده فناوری های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: علوم زیستی, کمیت, کیفیت, دانشگاه, صنعت,
ملخص المقالة :
علوم زیستی از جمله علوم پایه محسوب شده که هر روزه بر اهمیت آن در جهان افزوده می شود و کشورهای مختلف تلاش دارند تا با سرمایه گذاری بیشتر بر آن بتوانند اقتدار بیشتری پیدا کنند. در آمریکا بیش از نیمی از کل حمایت های دولت فدرال در علوم مختلف، تنها به علوم زیستی اختصاص می یابد. در اتحادیه اروپا علوم زیستی زمینه اشتغال بیش از 22 میلیون نفر را فراهم کرده است. در جمهوری اسلامی ایران از یک سو سیاست های کلی علم و فناوری با تاکید بر مرجعیت علمی و نیز تقویت علوم پایه ابلاغ شده، و از سوی دیگر رشته ها و مقاطع مختلف علوم زیستی در دانشگاه های مختلف کشور دایر است و سالانه پژوهش های زیادی در این حوزه به انجام می رسد. در راستای رهیافت به اهداف سیاست های کلان، در این مطالعه ارزیابی علوم زیستی با مبنای پژوهش در ایران و نیز مقایسه آن در سطح جهانی، در سطح آسیا و در سطح کشور طی یک مطالعه تطبیقی و در دو بازه زمانی سه ساله (2008 تا 2011 و 2012 تا 2015) با استفاده از نظام رتبه بندی لایدن صورت گرفت. این مقایسه با نگاه به کمیت مقالات، کیفیت مقالات، همکاری های بین المللی و همکاری دانشگاه و صنعت صورت گرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که گرچه علوم زیستی در ایران از نظر تعداد مقالات در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد، ولی نیاز است تا این شاخص از میانگین رشد این حوزه در جهان فراتر رود تا بتوان این جایگاه را حفظ کرد. همچنین این مطالعه نشان می دهد که از جنبه کیفیت مقالات، دانشگاه های ایران نیاز به تقویت بسیار زیادی داشته و در این شاخص، فعالیت دانشگاه های کشور نسبت به رقبا از کفایت لازم برخوردار نبوده است. از جنبه همکاری های بین المللی نیز دانشگاه ها در ایران در حوزه علوم زیستی باید بتوانند همکاری های خود را با سایر کشورها گسترش دهند. همچنین ارتباط دانشگاه ها با صنعت در حوزه علوم زیستی باید تقویت شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که لزوم تدوین نقشه راه تعالی علوم زیستی در ایران بشدت احساس می شود تا بتوان از این طریق در این حوزه اقتدار آفرین پیشرفت مطلوب داشته باشیم و دراستای مرجعیت علمی حرکت کنیم.
1. آراسته، حمیدرضا (1387). جهانی شدن و آموزش عالی در دنیای در حال تغییر. رهیافت. 42 ،39-45.
2. سیدی، سیدمهدی (1397). پتنت در زیست فناوری و اهمیت آن در ارتباط دانشگاه و صنعت. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی. 7 (13)، 1-24.
3. سیدی، سیدمهدی (1398). رصد کمیت مقالات علمی در حوزه زیست پزشکی و سلامت در جهان، آسیا، و وضعیت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با تأکید بر مرجعیت علمی. نشريه فرهنگ و ارتقاء سلامت. ۳ (۱)، ۵۷-۶۴.
4. صفدري رنجبر، مصطفی؛ توکلی، غلامرضا و سیدرضا سلامی. (1395). همکاری¬های علمی و فناورانه میان دانشگاه و صنعت (روند تاریخی، اهداف، چالش ها و سازوکارها). دوفصلنامه توسعه تکنولوژي صنعتی. 27، 5-16.
5. فشالنج، لیلا؛ بازرگان، عباس. (1392). چگونگی بین¬المللی شدن یک دانشگاه در کارکردهای آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی: موردی از یک دانشگاه بین¬المللی. فصلنامه مدیریت و برنامه¬ریزی در نظام¬های آموزشی. 7 (2 و 13)، 9 - 27.
6. Altbach P. (2004). Globalisation and the university: Myths and realities in an unequal world. Tertiary Education and Management. 10, 3–25.
7. Altbach Ph. (2006). The dilemmas of ranking. International higher education. 42: 2-3.
8. Byram M. (2018). Internationalisation in higher education–an internationalist perspective. On the Horizon. 26(2), 148-156.
9. Ehsani V, Azami M, Najafi SMB, Soheili F. (2017). The Effectiveness of Iran Ever-growing Research in Expanding Knowledge Boundaries(Persian). National Studies on Librarianship and Information Organization. 27(2), 123-140.
10. Leiden. Indicators, Retrieved 2013, from http://www. leidenranking.com/information/indicators.
11. Leiden. Indicators, Retrieved 2017, from http://www. leidenranking.com/information/indicators.
12. Liu NC. (2007). Research Universities in China: Differentiation, Classification, and Future World-Class Status. In: Altbach, P. G. – Balán, J. (eds): World Class Worldwide: Transforming Research Universities in Asia and Latin America. Baltimore: The John Hopkins University Press 54–69.
13. Liu NC. (2015). The story of academic ranking of world universities. International Higher Education. 54, 2-3.
14. Phan PH. (2006). The effectiveness of university technology transfer: Lessons learned from quantative and qualitative Research in the us and the U.K. Working paper in economics. Rensselaer polytechnic Institute.
15. Publications Office of the European Union (2012). Innovating for Sustainable Growth - A Bioeconomy for Europe. Luxembourg: European Commission — 60 pp.
16. Rodinov DG, Rudskaia IA & Kushneva OA. ( 2014). The importance of the university world rankings in the context of globalization. Life science journal. 11(10), 422 -446.
17. Rynkun R. (2007). Collaboration between university research and industry: innovation process. Master's Thesis in International Marketing Program.
18. Severson. (2005). Models of University-Industry Cooperation. Journal of Industry-Academia-Government Collaboration. 1(2).
19. Zhiyun L. (2008). Mission of Modern Universities and Development of Modern society. Us- china education Review. USA.
Available from: http://biology.brown.edu/
Available from: http://www.biotech.ca
Available from: http://www.leader.ir/
Available from:
http://www.shanghairanking.com/
Available from:
http://www.timeshighereducation.co.uk/
Available from:
http://www.topuniversities.com/
Available from:
https://clarivate.com/webofsciencegroup/
Available from:
https://colleges.niche.com/rankings/
Available from: https://www.bls.gov/
Available from:
https://www.leidenranking.com/
