اندیشه بازگشت به قرآن در برپایی حکومت الهی (با محوریت دیدگاه شهید مطهری و امام خمینی (ره))
الموضوعات :
احسان شاکری خوئی
1
,
رضا نصیری حامد
2
,
امیر کردکریمی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
الکلمات المفتاحية: اندیشه بازگشت به قرآن, شهید مطهری, امام خمینی (ره), حکومت الهی,
ملخص المقالة :
اندیشه بازگشت به قرآن یکی از تلاش‌هایی است که از جانب برخی علمای دنیای اسلام برای برپایی حکومت‌های الهی در جوامع اسلامی و ازمیان بردن بحران‌های ناشی از تسلط حکومت‌های طاغوتی مطرح شد. به نوعی می توان گفت سیر اندیشه بازگشت از سید جمال الدین اسدآبادی آغاز و با تلاش متفکران بزرگی نظیر شهید مطهری و امام خمینی (ره) ادامه یافته است. این دو متفکر بزرگ دنیای اسلام با اعتقاد قلبی و ایمان به گره‌گشا بودن کتاب آسمانی، در عمل کوشیدند مسلمانان را متوجه تأثیر قرآن در برطرف نمودن بحران‌های جوامع اسلامی نمایند. با این توضیح برآنیم تا به صورت تحلیلی و با بهره گیری از نظریه بحران ها، تاثیر این اندیشه بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرارداده و بگوییم، ایجاد موج انقلابی در ایران، ناشی از تلاش های ارزشمند این دو عالم بزرگ در عمل به مفاهیم قرآنی و رجوع به قرآن بوده که در ابتدا با هدف برقراری حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه در جامعه مطرح و سپس با تکیه بر آموزه‌های قرآنی به تکامل رسیده است؛ به گونه‌ای که امام خمینی (ره) در جایی می‌فرماید: «اصلاً کتاب انقلاب ما قرآن است».
بزرگی، سید مهدی (شماره ششم، پائیز 1377)، اندیشه سیاسی شهید مطهری، مجله دانشگاه اسلامی
برجی، یعقوبعلی ( شماره 28، 1381)، نظریه حکومت از دیدگاه شهید مطهری، فصلنامه فرهنگ و جهاد
جوادی آملی، عبدالله (1368)، پیرامون وحی و رهبری، انتشارات الزهرا، قم
جوانی، حجت¬الله و جمشیدی، طاهره (سال سیزدهم، شماره 48، 1393)، شهید مطهّری و اهتمام به مسائل اجتماعی در احیای تفکر دینی، فصلنامه علمی و پژوهشی شیعه¬شناسی
حسن بهشتی، مصطفی (جلد اول، 1388)، مجموعه مقالات همایش اندیشه های قرآنی امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
سبحانی¬نیا، محمد(1378)، پیوند دین و سیاست از منظر امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران
قراملکی، فرامرز(01/03/1389)، «روش¬شناسی فلسفه ملاصدرا»، قابل بازیابی درتارنمای زیر: https://article.tebyan.net/124702/
مخلصی، عباس (شماره 96، بهمن و اسفند 1378)، بازگشت به قرآن در اندیشه امام خمینى (ره)، مجله حوزه
مطهری، مرتضی (1361)، احیای تفکر اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی، قم
مطهری، مرتضی (1368)، اسلام و مقتضیات زمان، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1370)، امامت و رهبری، صدرا، قم
مطهری، مرتضی (1373) ، حق و باطل، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1373)، نظری به نظام اقتصادی اسلام، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1375)، قیام و انقلاب مهدی (عج) ازدیدگاه فلسفه تاریخ، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (ج3، 1375)، مجموعه آثار، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1384)، پیرامون جمهوری اسلامی، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1385)، وحی و نبوّت، صدرا، قم
مطهری، مرتضی (1394)، نهضت¬های اسلامی در صد سال اخیر، صدرا، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1368)، شرح چهل حدیث، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1378)، کتاب ولایت فقیه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1388)، کتاب البیع، موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1389)، صحیفه نور، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1371)، جلوه¬های رحمانی، معاونت فرهنگی هنری بنیاد شهید انقلاب اسلامی، تهران.
موسوی خمینی، روح¬الله (چاپ دوم، 1378)، وصیت‌نامه سیاسی‌الهی، انتشارات برگ نگار، تهران.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 270 ـ 249
اندیشه بازگشت به قرآن در برپایی حکومت الهی
(با محوریت دیدگاه شهید مطهری و امام خمینی (ره))
احسان شاکری خوئی 1
رضا نصیری حامد 2
امیر کردکریمی 3
اندیشه بازگشت به قرآن یکی از تلاش‌هایی است که از جانب برخی علمای دنیای اسلام برای برپایی حکومت‌های الهی در جوامع اسلامی و ازمیان بردن بحران‌های ناشی از تسلط حکومت‌های طاغوتی مطرح شد. به نوعی می توان گفت سیر اندیشه بازگشت از سید جمال الدین اسدآبادی آغاز و با تلاش متفکران بزرگی نظیر شهید مطهری و امام خمینی (ره) ادامه یافته است. این دو متفکر بزرگ دنیای اسلام با اعتقاد قلبی و ایمان به گره‌گشا بودن کتاب آسمانی، در عمل کوشیدند مسلمانان را متوجه تأثیر قرآن در برطرف نمودن بحران‌های جوامع اسلامی نمایند. با این توضیح برآنیم تا به صورت تحلیلی و با بهره گیری از نظریه بحران ها، تاثیر این اندیشه بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرارداده و بگوییم، ایجاد موج انقلابی در ایران، ناشی از تلاش های ارزشمند این دو عالم بزرگ در عمل به مفاهیم قرآنی و رجوع به قرآن بوده که در ابتدا با هدف برقراری حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه در جامعه مطرح و سپس با تکیه بر آموزه‌های قرآنی به تکامل رسیده است؛ به گونه‌ای که امام خمینی (ره) در جایی می‌فرماید: «اصلاً کتاب انقلاب ما قرآن است».
واژگان کلیدی
اندیشه بازگشت به قرآن، شهید مطهری، امام خمینی (ره)، حکومت الهی.
[1] . استادیار، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: shakeri_eh@yahoo.com
[2] . استادیار دانشگاه تبریز، موسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
Email: r.nasirihamed@tabrizu.ac.ir
[3] . دانشجوی دکتری علوم سیاسی (اندیشه های سیاسی)، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
Email: Am.kordkarimi@yahoo.com
تاریخ دریافت: 17/5/1399 پذیرش نهایی: 1/8/1399
