اعتبار سندی و دلالی قرآن از دیدگاه مکتب تفکیک (با تاکید بر آرای مهدی اصفهانی)
الموضوعات :
1 - 0
الکلمات المفتاحية: مکتب تفکیک, قرآن, تحریف, قطعی الصدور و الدلاله, میرزا مهدی اصفهانی,
ملخص المقالة :
قرآن اولین و مهم ترین منبع در تفسیر آموزه های اسلام است که اعتبار آن از حیث سندی و دلالی مورد اتفاق اکثریت اندیشوران مسلمان است، لکن در طول تاریخ برخی - اعم از اهل سنت و تشیع مثل قرآنیون و اخباریون - در یکی از آن دو یا در هر دو دچار تردید یا انکار شده اند. مکتب تفکیک به رهبری میرزای مهدی اصفهانی اهتمام خاصی به منبع روایات داشته است، اما در باره اعتبار قرآن به عنوان منبع معرفتی دین موضع متفاوتی دارد. در این مقاله نشان داده خواهد شد که مکتب تفکیک خصوصا طیف اولشان در باره اعتبار سندی و دلالی قرآن موضع تردید یا انکار داشتند و یا آن لازمه مبانی شان است. بخش اول مقاله به تبیین موضع برخی از مکتب تفکیکی ها در خصوص جرح در اعتبار سندی قرآن با طرح نظریه تحریف از نوع حذف و نقد آن پرداخته است. قسمت دوم مقاله به بررسی و نقد موضع آنان مبنی بر تضعیف اعتبار دلالی آیات قرآن با تمسک به ادله ای مانند: تقسیم علم انسان به الهی و بشری، قرینه منفصله انگاری روایات نسبت به قرآن، تفکیک نصوص از ظواهر، اختصاص یافته است.
استر آبادى، محمد امين، الفوائد المدينه، با تحقیق رحمة الله رحمتی اراکی، موسسه انتشارات اسلامی، به ضمیمه الشواهد المکیه سید نورالدین العاملی، قم، 1424ق
اصفهانی، میرزای مهدی، الاصول الوسیط، نسخۀ خطی علی اکبر صدرزاده، بی تا
اصفهانی، میرزای مهدی، ابواب الهدی، موسسه معارف اهل البیت، قم، 1438ق
اصفهانی، میرزای مهدی، تقریرات، به قلم شیخ محمود حلبی، کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره عمومی: 1245، مشهد، بی تا
اصفهانی، میرزای مهدی، رسائل شناخت قرآن، تحقیق : حسین مفید، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، 1388
اصفهانی، میرزای مهدی، مصباح الهدی، نسخه نجفی یزدی، 1405ق
اصفهانی، میرزای مهدی، معارف القرآن، موسسه معارف اهل البیت، قم، 1395
اندیشه نامه میرزا مهدی اصفهانی، تحقیق و نشر موسسه معارف اهل بیت، حجیت ظواهر از منظر میرزا مهدی اصفهانی، قم، 1396
بحرانى، يوسف بن احمد، الدرر النجفية من الملتقطات اليوسفية، دار المصطفى لإحياء التراث، بيروت، 1423ق
برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، دار الكتب الإسلامية قم، 1371 ق
تهراني، ميرزا جواد، ميزان المطالب، موسسه در راه حق، قم، 1374
طبرسی، احمد، الاحتجاج، نشر مرتضی، مشهد، 1403ق
جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج 1، نشر اسرا، قم، 1379.
حکیمی، محمد رضا، پیام جاودانه، قم، نشر دلیل ما، 1382
حکیمی، محمد رضا، عقلانیت جعفری، انتشارات دلیل ما، قم، 1390
حکیمی، محمد رضا، مکتب تفکیک، دفتر نشر فرهنگ اسلامى, تهران, 1377.
حکیمی، محمود، پیام جاودانه، قم، دلیل ما، 1382
سیدان، سید جعفر، بحثی پیرامون مسئله ای از معاد، گردآورده: مهدی مروارید، مشهد، ولایت، 1381
صدرالمتألهین، محمد، شرح اصولالکافی، با تصحیح محمد خواجوی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران، 1367.
عاملی، شیخ حرّ، الفوائد الطوسیه، بی نا، تهران، 1361.
مجلسی، محمد باقر، بحار، مؤسسة الوفاء، بيروت 1403ق.
مفید، حسن، آیا میرزای اصفهانی اخباری است، مندرج در: اندیشه نامه میرزای اصفهانی، موسسه معارف اهل بیت، قم، 1396.
طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، مؤسسه اعلمی، بیروت، 1417 ق.
طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، انتشارات اسلامی، قم، 1362.
طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، نشر مرتضوی، تهران، 1416ق.
قزوینی، شیخ مجتبی، بیان الفرقان، با مقدمه محمد رضا حکیمی، نشر حدیث امروز، قزوین، 1393.
کلینی، الكافى، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365.
مروارید، حسنعلی، تنبیهات حول المبدأ و المعاد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1418ق
مروارید، حسنعلی، ملاحظاتی پیرامون مبدأ و معاد، ترجمه حمید رضا آژیر، تهران، رایزن، 1378ش،
ملکی میانجی، محمد باقر، توحید الامامیه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی، 1373ش،
ملكى ميانجى، محمّد باقر، ترجمه توحيد الاماميّة. ترجمه: محمّد بيابانى اسكويى ـ سيّد بهلول سجادى، تهران: نبأ، ۱۳۷۸ ش.
ملکی میانجی، مناهج البیان فی تفسیر القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1375
نمازى شاهرودى، على، مستدرك سفينة البحار، تحقيق: حسن نمازى شاهرودى، قم: موسسه النشرالاسلامى، ۱۴۱۸ ق.
ميرعبداللهی، سيد باقر و محمدی، علی پور، ضمیمه نشريهی همشهری خردنامه، با عنوان «نگاهی به مكتب تفكيك»، تهران، 1384.
