بازپژوهی ارتباط بين دین و اخلاق از نگاه دانشمندان اسلامی و غربی
الموضوعات :
1 - الهیات و علوم اسلامی
الکلمات المفتاحية: اخلاق, دين, ارتباط, دانشمندان اسلامي, دانشمندان غربي,
ملخص المقالة :
دین با سفارش به دوری از رذایل اخلاقی سهم بسیار مهمی در اخلاقی بودن جوامع بشری دارد. لذا نظریه ارتباط دین و اخلاق با تاکید بر اینکه دین از اخلاق حمایت و پشتیبانی می‌کند به گسترش فضایل اخلاقی کمک می‌کند. در نوشته حاضر به بیان مفهوم اخلاق و دین پرداخته شده و همچنین دیدگاه‌های مختلف اندیشمندان و فیلسوفان اسلامی و غربی در خصوص ارتباط یا عدم ارتباط دین و اخلاق مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق بر اساس مطالعات اسنادی و کیفی است. هدف تحقیق بررسی ارتباط بین دین و اخلاق و بیان اهمیت دیندار بودن انسان و جوامع انسانی در جهت اخلاقی بودن و گسترش فضایل اخلاقی است. و تاثیر میزان دینداری و تاثیرات مثبت دیندار بودن در تحکیم ارزش های اخلاقی می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد دين عام‌تر و دارای اجزاء متعدد است و از طريق ابعاد متعدد خود ارزش اخلاق را محقق مي‌كند. و از سوي ديگر اخلاق نيز مانند پديده‌اي نيرومند زمينه توسعه ارزش‌هاي اجتماعي و سعادت پايدار را فراهم مي‌كند.و هیچکس نمی‌تواند نقش دین را در حمایت از اخلاق منکر شود. برای اینکه مصادیق خاص دستورهای اخلاقی را به دست آوریم به دین نیازمندیم و این وحی است که می‌تواند دستورهای اخلاقی را در مورد خاصی با حدود خاص و شرایط و لوازمش تبین کند.
قرآن كريم
امام علي عليه السلام .( 1387) . نهج البلاغه ، صبحي صالح، بیروت ، الطبعه الاولي
امید، مسعود.( 1381) . درآمدی بر فلسفه‌اخلاق از دیدگاه متفکران معاصر،مؤ سسه تحقیقاتی علوم اسلامی دانشگاه تبریز
بدوي، عبدالرحمن. ( 1967 ). الاخلاق النظريه، وكالة المطبوعات، كويت
بستانی، بطرس .( 1993م ). المحصول فی اصول الفقه، بیروت ، مکتبه لبنان ناشرون ، چاپ دوم
پاپكين ريچارد و استرول، آوروم. ( 1374 ) . كليات فلسفه، ترجمه سيد جلال الدين مجتبوي، تهران ، اتشارات حكمت
جعفری، محمد تقی، (1383)، اخلاق و مذهب، چاپ دوم،تهران،موسسه تدجوادی آملی . (1373) . شریعت در آینه معرفت، تهران ، نشر فرهنگی رجاء
حکمت، علی اصغر. ( 1339 ) . نه گفتار در تاریخ ادیان ، شیراز ، نشر اتحادیه مطبوعاتی
حلی ،حسن‌بن يوسف . ( 1407 ق) . نهج الحق و كشف الصدق، قم، دارالهجرة
خسرو پناه، عبدالحسین . ( 1386ش ) . انتظارات بشر از دین، تهران، سازمان انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی ، چاپ دوم
خميني، روح الله . ( 1375) . چهل حديث، موسسه تنظيم ونشر آثار امام خميني
راسل ، برتراند .( 1372 ) . تاريخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دريابندري، تهران، كتاب پرواز
راسل،برتراند . ( 1375 ) . آزادي و سازمان، ترجمه علي رامين، تهران ،انتشارات امير كبير
ژكس . ( 1362) . فلسفه اخلاق (حكمت عملي) ترجمه پور حسيني، تهران ،انتشارات امير كبير
سبحانی ، جعفر . ( 1370ش ) . بحوث فی الملل و النحل، قم ،حوزه علمیه
السيوري، مقدادبن عبدالله الاسدي. ( 1396 ق) .اللوامع الالهية في المباحث الكلامية، تبریز،تحقيق سيدمحمد علي قاضي طباطبائي
طباطبایی، محمد حسین . ( بی‌تا ) . فرازهایی از اسلام. جمع‌آوری و تنظیم از سید مهدی آیت‌اللهی، تهران، جهان‌آرا
طباطبایی، محمد حسین . (بی تا ) . المیزان في تفسير القران، ترجمه مصباح ، تهران، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی
طباطبایی، محمد حسین .( 1366 ) .الولایه، ترجمه همایون همتی،تهران، امیرکبیر
طباطبایی، محمد حسین .( 1363) .المیزان فی تفسیر القران، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، تهران، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی
طباطبایی، محمد حسین .( بی‌تا ) . المیزان فی تفسیر القران، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی
طوسی ،نصیر الدین .( 1369 ) . اخلاق ناصری،تصحیح: مجتبی مینوی- علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی
عبدالرسول و ديگران .( 1381 ) . فرهنگ واژه‌ها، قم ، موسسة انديشه و فرهنگ ديني
غزالی ، ابو حامد . ( 1993م ) . الاقتصاد فی الاعتقاد ، بیروت ، دار و مکتبه الهلال
غزالی ،ابو حامد محمد .( 1385) . احیاءعلوم الدین، ترجمه: محمد خوارزمی- حسین خدیوجم، بنیاد فرهنگ ایران
غزالی، ابو حامد. ( بی تا ) . المستصفی من علم الاصول، بولاق مصر
فروغي،محمد علي . ( 1344 ) . سير حكمت در اروپا، تهران ، انتشارات زوار
فنايي، ابوالقاسم . ( 1384) . دين در ترازوي اخلاق، تهران، مؤسسة فرهنگي صراط
كاپلستون، فردريك .( 1360) . كانت، ترجمه منوچهر بزرگمهر،تهران ، دانشگاه صنعتي شريف،تهران
كاپلستون، فردريك .( 1370) . تاريخ فلسفه، ترجمه امير جلال الدين اعلم، تهران ، انتشارات علمي و فرهنگي و انتشارات سروش،
كانت، ايمانوئل . ( 1369 ) .بنياد مابعد الطبيعه اخلاق، ترجمه حميد عنايت و علي قيصري، تهران ، انتشارات خوارزمي
الكليني الرازي، ابي جعفر محمد بن يعقوب بن اسحاق .( بی تا) . اصول كافي، ترجمه سيد جواد مصطفوي، انتشارات علميه اسلاميه
لين و لنسكر. ( 1362) . خداوندان انديشه سياسي، ترجمه علي رامين، تهران
ماكياوللي، نيكولو . ( 1374 ) . شهريار، ترجمة داريوش آشوري، تهران ، كتاب پرواز
مصباح یزدی، محمد تقی . ( 1375) .آموزش عقاید ، موسسه پژوهشی آموزشی امام خمینی
مصباح يزدي، محمدتقي، دين و اخلاق، قبسات، شمارة 13
مطهري ،مرتضی.( 1376) .فلسفه اخلاق، صدرا
مکارم شيرازي، ناصر . ( 1377 ) . تفسير موضوعي پيام قرآن، اخلاق در قرآن، قم، مدرسة الامام علي بن ابيطالب
میرچا الیاده –ویراسته – (1374) .فرهنگ و دين، برگزيدة مقالات دايرة المعارف دين ، ترجمة هيئت مترجمان زير نظر بهاءالدين خرمشاهي، تهران ، طرح نو
نراقی، احمد . ( 1378 ) . معراج السعادة، قم ،هجرت
هاسپرز، جان . (بی تا ) . فلسفة دين، ترجمة گروه ترجمة مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي، قم، دفتر تبليغات اسلامي حوزة علمية Arrington, Robert, Western Ethics Blackwell 1998.
Copleston, fredererick, Ahistory of Philosophy, search press, London, 1948.
Murphy, Jeffrie g. Kant: The philosophy of Right, New York, martin’s press, 1970.
Mill, Utilitarianism, liberty, London, Dent 1972.
Encyclopedia of philosophy Ed. by paul Edwardus, macmillan, London, 1972.
