نقش قرآن بر علم کلام در روشگان
الموضوعات : Islamic theology
محمد حسن قدردان قراملکی
1
,
علی قدردان قراملکی
2
1 - 0
2 - دانشگاه معارف اسلامی
الکلمات المفتاحية: علم کلام, کلام, روش, عقلی, نقلی, عرفانی, شهودی, حسی, آفاقی, فطرت, قرآن,
ملخص المقالة :
هر علمی دارای روش یا روش هایی است که به وسیله آن به اهداف خود می رسد، برخی از علوم تک روشی و برخی دیگر چند روشی اند. در باره تک یا چند روشی بودن علم کلام از سوی مذاهب مختلف کلامی دیدگاه های مختلفی ارایه شده است، مثلا اهل الحدیث روش نقلی و معتزله روش عقلی را برگزیدند. اما رجوع به قرآن نشان می دهد که برای تبیین آموزه های دینی باید از روشگان مختلف استفاده کرد. نویسنده در این مقاله نشان خواهد داد که علم کلام باید باید از تمام روشگان ممکن مثل: نقلی شامل قرآن و روایات، عقلی شامل عقل و حتی اصول قطعی فلسفی، تجربی و حسی، شهودی استفاده کند، این ادعا بر خلاف ادعای برخی است که علم کلام را دارای روشگان مشخص مثل رویکرد اخباری یا تجربی می انگارند
1. ابن تیمیه، (1993ق)،الرد علی‌المنطقیین، دارالفکر‌اللبنانی، بیروت.
2. ابن‌ترکه،( 1360)، تمهیدالقواعد، انجمن فلسفه ایران، تهران.
3. اقبال لاهوری، محمد، ( بی تا)، احیای فکر دینی در اسلام، احمد آرام، نشر پژوهش‌های اسلامی، تهران.
4. انصاری، مرتضی، (1370)، فرائد الاصول، مطبوعات دینی، تهران.
5. بازرگان، مهدی، (1379)، مجموعه آثار، باد و باران در قرآن، ج 7، شركت سهامي انتشار، تهران.
6. تفتازانی، سعد الدین، (1409 ق)، شرح المقاصد، انتشارات شريف رضي، قم.
7. جرجانی، على بن محمد، (1417 ق)، التعريفات، دار الكتاب العربى، بيروت.
8. جوادی آملی، عبد الله، (1389)، تفسیر تسنیم، ج3، اسراء، قم.
9. جوادی آملی، عبد الله، (1389)، تفسیر تسنیم، ج 20، اسراء، قم.
10. جوادی آملی، عبد الله، (1388)، روابط بين الملل، اسراء، قم.
11. جوادی آملی، عبدالله، (1383)، تفسیر موضوعی، ج 12، فطرت در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
12. جوادی آملی، عبدالله، (1382)، سرچشمه اندیشه، مرکز نشر اسراء، قم.
13. جیمز، ویلیام، (1367)، دین و روان، مهدی قائنی، انتشارات دارالفکر، قم.
14. حنيف‌نژاد، محمد، ( بی تا)، راه انبيا و راه بشر، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، تهران.
15. سميح دغيم، (2001 م)، مصطلحات الإمام الفخر الرازي، مكتبة لبنان ناشرون، بيروت.
16. سید قطب، (1379)، عدالت اجتماعی در اسلام، ترجمه هادی خسروشاهی و محمدعلی گرامی، کلبه مشروق، بی‌جا.
17. سید قطب، (1408ق)، فی ظلال القرآن، دار الشروق، بیروت.
18. شبلی نعمانی، (1329)، کلام جدید، ترجمه سیدمحمدتقی فخرداعی گیلانی، چاپ سینا، تهران.
19. شهرستانی، عبد الکریم، (1364)، الملل و النحل، الشریف الرضی، قم.
20. صدرالمتألهین، محمد، (1419ق)، اسفار، دار احیاءالتراث العربی، بیروت.
21. صدوق، الاعتقادات، (1414ق )، مندرج در مصنفات شیخ مفید، ج 5، المؤتمر العالمي للشيخ المفيد، قم.
22. طنطاوی جوهری، (1350)، الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم، نشر آفتاب، تهران.
23. فخر رازی، (1420 ق)، التفسير الكبير( مفاتيح الغيب)، مكتب تحقيق دار احياء التراث العربی، بيروت.
24. فرغانی، سعد‌الدین، (1379)، مشارق‌الدراری، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
25. فروغی، محمدعلی، (1360)، سیر حکمت در اروپا، زوار، تهران.
26. قدردان قراملکی، محمدحسن، (1386)، آیین خاتم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
27. قیصری، داوود، (1357)، رسائل قیصری، انجمن حكمت و فلسفه، تهران.
28. لاهیجی، شیخ‌محمد، (1374)، شرح گلشن راز، انتشارات سعدی، تهران.
29. لاهیجی، عبدالرزاق، ( بی تا)، شوارق الالهام ، چاپ سنگى، انتشارات مهدوی، اصفهان.
30. مجلسی، محمدباقر،( 1403 ق)، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت.
31. مطهری، مرتضی، (1375)، مجموعه آثار، ج 6، صدرا، تهران.
32. مطهری، مرتضی، (1390)، مجموعه آثار، ج2، صدرا، تهران.
33. مطهری، مرتضی، (1390)، مجموعه آثار، ج24، صدرا، تهران.
34. مفید، شیخ، ( 1413 ق)، تصحيح اعتقادات الإمامية، المؤتمر العالمي للشيخ المفيد، قم.
35. موسوی خمینی، (1385)، روح الله، الرسايل، اسماعيليان، تهران.
36. نائینی، میرزا حسین،)1386)، اجود التقریرات، با تقریر آیة الله العظمى سیدابوالقاسم خوئى، انتشارات مصطفوى، قم.
37. نفیسی، شادی، ( 1379)، عقلگرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
38. آخوند خراسانی، ( بی تا)، كفايةالأصول، چاپ اسلاميه، تهران
