مجادلات کلامی و مخاصمات دینی یهود در دوره پیامبر (ص)
الموضوعات :
حسین خسروی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، خمین)
سهراب اسلامی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، خمین)
الکلمات المفتاحية: پیامبر (ص), یهود مدینه, مخاصمات دینی, مجادلات کلامی,
ملخص المقالة :
پـس از شـکل گیری حکومت اسلامی در مدینه گروه های متعددی در برابر پیامبر (ص) صف آرایی نمودند که از جلوه های بارز آن قوم یهود ساکن در مدینه و حوالی مدینه بودند. یهودیان از جمله اقوامی بودند که به تصریح قرآن کریم به جهت اطلاع از پیامبر موعود در مدینه ساکن شدند؛ اما به علّت دشمنی با پیامبر (ص) و لجاجت در پذیرفتن حقّ و حقیقت اساس دین خود را فراموش کرده و در صدد مقابله با پیامبر (ص) و گسترش اسلام برآمدند. دنیا دوستی یهود موجب شد تا آنها علاوه بر اقدامات نظامی علیه اسلام و پیامبر (ص)، به توطئه ها و دسیسه های فرهنگی نیز اقدام کنند و با طرح مسائلی کلامی و دینی مانع از تبلیغ و گسترش اسلام شوند. در قرآن کریم به انواع مجادلات کلامی یهود در دوره پیامبر (ص) و سؤالات آنها در زمینه های دینی از قبیل نبوّت پیامیر (ص)، شأن حضرت ابراهیم (ع)، تغییر قبلیه و ... اشاره شده و به هر کدام پاسخی درخور داده شد تا باعث عبرت افراد حقیقت جو باشد. هدف آنها از این مجادلات کلامی نشان دادن عجز پیامبر (ص) از مبارزه با استدلال های آنها و اثبات براهین خود بود تا در مسلمانان نسبت به صداقت گفته های پیامبر (ص) تردید ایجاد کنند و از دین اسلام بازگردند. بررسی انواع مجادلات کلامی و اعتقادی یهودیان برای مقابله با پیامبر (ص) و مسلمانان موضوع این نوشتار است که با استناد به آیات قرآن، کتب تفاسیر و منابع تاریخی و به شیوه توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای بدان پرداخته خواهد شد
1. قرآن کریم
2. ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، (1419)، تفسير القرآن العظيم، مکتبه نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی.
3. ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، (بی تا)، غریب القرآن، بی جا.
4. ابن کثیر، اسماعیل بن منصور،(1419)، تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، بیروت.
5. ابن هشام، عبدالملک بن هشام حمیری معافری، (بی تا)، السیره النبویه، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دارالمعرفه.
6. ابیاری، ابراهیم، (1405)، الموسوعة القرآنيه، ج9، موسسه سجل العرب، بی جا.
7. بحرانی، سید هاشم، (1416)، البرهان في تفسير القرآن، بنیاد بعثت، تهران.
8. بغدادی، علاء الدین علی بن محمد،(1415)، لباب التأويل في معاني التنزيل، دارالکتب العلمیه، بیروت.
9. ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد،(1418)، جواهر الحسان في تفسير القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
10. حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، (1363)، تفسير اثنا عشري، انتشارات میقات، تهران.
11. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا،(1383)، اسباب نزول، نشر نی، تهران.
12. رسولی محلاتی، سید هاشم، (1375)، زندگانی محمد (ص)، انتشارات کتابچی، تهران.
13. شاذلی، سید بن قطب بن ابراهیم، (1412)، في ظلال القرآن، دارالشروق، بیروت.
14. طبری، محمد بن جریر، (1387)، تاریخ الرسل و الملوک، دارالتراث، بیروت.
15. طبری، محمد بن جریر، (1412)، جامع البيان في تفسير القرآن، دار المعرفه، بیروت.
16. طنطاوی، محمد سید، (1420)، بنو اسرائیل فی القرآن و السنه، دارالشروق، بیروت.
17. طوسی، محمد بن حسن، (بی تا)، التبيان في تفسير القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
18. عاملی، عباس، (1360)، تفسير عاملي، انتشارات صدوق، تهران.
19. فخر رازی، ابو عبد الله محمد بن عمر بن حسين،(1401)، التفسیر الکبیر، دار الفكر، بی جا.
20. فیض کاشانی، ملا محسن، (1415)، تفسير الصافي، انتشارات الصدر، تهران.
21. قرائتی، محسن، (1383)، تفسير نور، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران.
22. کاشانی، ملا فتح الله، (1336)، تفسير منهج الصادقين في إلزام المخالفين، کتابفروشی محمد حسن علمی، تهران.
23. مراغی، احمد بن مصطفی، (بی تا)، تفسير المراغي، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
24. مغنیه، محمد جواد، (1424)، تفسير الكاشف، دار الکتب الاسلامیه، تهران.
25. مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، برگزيده تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
26. نیشابوری،أبو الحسن علي بن أحمد واحدي،(1411)، اسباب النزول، دار الكتب العلميه، بی جا.
27. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب بن جعفر، (بی تا)، تاریخ یعقوبی، دار صادر، بیروت.
