جایگاه اراده و اختیار در اخلاق فضیلت علامه جعفری با نگاهی به ارسطو
الموضوعات :
1 - دانشگاه علامه طباطبائی
2 - دانشگاه علامه طباطبائی
الکلمات المفتاحية: اخلاق فضیلت, اراده , اختیار, ارسطو, علامه جعفری,
ملخص المقالة :
مقاله حاضر به شیوه کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تطبیق دیدگاه دو فیلسوف قدیم (ارسطو) و معاصر(علامه جعفری) در خصوص یکی از اساسی-ترین مباحث در فلسفه اخلاق یعنی آزادی و اختیار پرداخته است. اخلاق فضیلت به عنوان یکی از شاخه های کلی در فلسفه اخلاق بحث از اختیار را به صورت مفصل در ذیل اصول خود گنجانده است. ارسطو به عنوان یکی از سردمداران مکتب اخلاق فضیلت بحث از اختیار را با آگاهی و فضیلتمندی مرتبط می داند و این ها را اموری به‌هم‌پیوسته معرفی می-کند. علامه جعفری به عنوان یکی از متفکران معاصر نیز در اخلاق شیوه ارسطویی را در پیش می گیرد و مهم ترین مؤلفه‌های زندگی فضیلتمندانه را حیات معقول معرفی می کند. پس از بررسی آراء این دو فیلسوف نکات مشترک و متفاوتی بدست آمد. هر جند این دو فیلسوف از مبانی اخلاقی متفاوتی در نظریات خود برخوردارند (یکی طبیعت گرا و دیگری مبتنی بر اخلاق اللهی است) اما در اخلاق فضیلت راه یکسانی را می پیمایند.
قرآن کریم
ارسطو. (1385). اخلاق نیکوماخوس. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران. انتشارات طرح نو
ارسطو. (1381). اخلاق نیکوماخوس، ترجمه ابوالقاسم پورحسینی، جلد اول.چاپ دوم. تهران.انتشارات دانشگاه تهران
پینکافس، ادموند. (1383). از مسئله محوری تا فضیلت گرایی. ترجمه سید حمیدرضا حسنی و مهدی علی پور. انتشارات دفتر نشر معارف(نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)
جعفری، محمدتقی. (1375). فلسفه و هدف زندگی. چاپ اول. تهران. انتشارات قدیانی
--------- (1395)، جبر و اختیار، چاپ اول، تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
---------. (1378). عرفان اسلامی. چاپ سوم. تهران. انتشارات موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
--------. (1379). بررسی و نقد نظریات دیوید هیوم در چهار مسئله فلسفی. چاپ اول. تهران. موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
جعفری، محمدتقی. (1388). اخلاق و مذهب. تهران. موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
---------. (1389). شناخت انسان در تصعید حیات تکاملی. چاپ دوم. تهران. موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
---------. (1382). وجدان. چاپ اول. تهران. موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
---------. (1363). تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی.جلد پنجم. چاپ دهم. تهران. انتشارات اسلامی
---------. (1363). تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی.جلد دوم. چاپ دهم. تهران. انتشارات اسلامی
---------. (1363). تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی.جلد چهارم. چاپ دهم. تهران. انتشارات اسلامی
---------. (1363). تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی.جلد ششم. چاپ دهم. تهران. انتشارات اسلامی
--------. (1363). تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی.جلد نهم. چاپ دهم. تهران. انتشارات اسلامی
---------. (1392). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه. جلد اول. چاپ دوم. تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری با همکاری به نشر انتشارات آستان قدس رضوی
---------. (1392). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه،جلد هشتم، چاپ دوم، تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری با همکاری به نشر انتشارات آستان قدس رضوی
--------. (1392). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه،جلد نهم،چاپ دوم، تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری با همکاری به نشر انتشارات آستان قدس رضوی
خزائی، زهرا. (1390). اخلاق فضیلت. تهران. انتشارات حکمت
فرانکنا، ویلیام .کی. (1393). فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. قم. انتشارات طه
فلاح-زاده راست کناری، س،(16 اسفند 1397). مکانیک کوانتومی و اراده آزاد. روزنامه شرق، برگرفته از Magiran.com
کاپلستون، فردریک(1393)، تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلال¬الدین مجتبوی، جلد اول، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش، تهران
کروت، ریچارد. (1394). اخلاق ارسطو(دانشنامه فلسفه استنفورد)، ترجمه مریم خدادادی، تهران، نشر ققنوس
گنسلر، هری (1391). «اخلاق فضیلت¬محور»، مجله اطلاعات حکمت و معرفت، سال هفتم. شماره هفتم . مهرماه
نصری، عبدالله(1383)، تکاپوگر اندیشه¬ها.تهران. انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
لاودن. روبرت بی.(1396). اخلاق فضیلت. دانشنامه فلسفه اخلاق ویراسته پل ادواردز و دونالد ام بورچرت با ترجمه انشاالله رحمتی، چاپ دوم سال. تهران. نشر سوفیا. 391-397
Aristotle (2004), Nicomachean Ethics, Edited by Roger Crisp, United¬Kingdom, Cambridge University Press.
Aristotle (2005), Eudeiam Ethics, Translated with commentary by Micheal Woods, Second edition. United states of America, Oxford University press
Chappell, T.D.G(1995), Aristotle and Augustine on Freedom (Two Theories of Freedom, Voluntary Action and Akrasia), United states of America, Palgrave Macmillan
Eshete, Andreas. (1982). Character, virtue and freedom. Philosophy paper. Vol. 57, no.222 (oct.,1982), pp495-513
Gottlieb, paula. (2009). TheVirtue of Aristotle's Ethics. Cambridge University Press.
Kenny, Anthony (1979), Aristotle's theory of the will, London, Gerald Duckworth and co. Ltd
MacIntyre, Alasdair. (1981). After Virtue: A Study in Moral Theory. University of Notre Dame Press
Pakaluk, Micheal (2005), Aristotle's Nicomachean Ethics, The United States of America: The Cambridge university press.
5 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 30 – 5
جایگاه اراده و اختیار در اخلاق فضیلت
علامه جعفری با نگاهی به ارسطو
زهره آزادی 1
عبدالله نصری 2
چکیده
مقاله حاضر به شیوه کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تطبیق دیدگاه دو فیلسوف قدیم (ارسطو) و معاصر(علامه جعفری) در خصوص یکی از اساسیترین مباحث در فلسفه اخلاق یعنی آزادی و اختیار پرداخته است. اخلاق فضیلت بهعنوان یکی از شاخههای کلی در فلسفه اخلاق بحث از اختیار را بهصورت مفصل در ذیل اصول خود گنجانده است. ارسطو بهعنوان یکی از سردمداران مکتب اخلاق فضیلت بحث از اختیار را با آگاهی و فضیلتمندی مرتبط میداند و اینها را اموری به‌هم‌پیوسته معرفی میکند. علامه جعفری بهعنوان یکی از متفکران معاصر نیز در اخلاق شیوه ارسطویی را در پیش میگیرد و مهمترین مؤلفه‌های زندگی فضیلتمندانه را حیات معقول معرفی میکند. پس از بررسی آراء این دو فیلسوف نکات مشترک و متفاوتی بدست آمد. هر جند این دو فیلسوف از مبانی اخلاقی متفاوتی در نظریات خود برخوردارند (یکی طبیعتگرا و دیگری مبتنی بر اخلاق اللهی است) اما در اخلاق فضیلت راه یکسانی را میپیمایند.
واژگان كليدي
اخلاق فضیلت، اراده ، اختیار، ارسطو، علامه جعفری.
[1] . دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: azadizohre62@gmail.com
[2] . عضو هیأت علمی و استاد تمام دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
Email: nasri_a32@yahoo.com
تاریخ دریافت: 15/9/1398 پذیرش نهایی: 4/12/98
