بررسی ارزشی – حقوقی رویکرد حاکمیت ایران به خصوصی سازی
الموضوعات :امین اله صمدی 1 , ابوالفضل جعفرقلیخانی 2 , محمدرضا یوسفی 3
1 - دانشکده علو انسانی -بخش حقوق
2 - دانشگاه آزاداسلامی واحدسیرجان وبافت
3 - دانشگاه آزاداسلامی، سیرجان
الکلمات المفتاحية: نگاه ارزشی, اصالت اخلاقی, حاکمیت, مالکیت, خصوصی سازی, خصولتی ها.,
ملخص المقالة :
در قوانین ما واژه خصوصی سازی تعریف نشده است. خصوصی سازی یک مفهوم پیچیده و مبهم و دارای ابعاد و آثار مختلف سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی و حقوقی است.قبل و بعد از انقلاب رویکرد قانون گذار ما به سمت غلبه دادن مالکیت عمومی و دولتی بر مالکیت خصوصی بوده است.اما رفته رفته به دلایل متعدد ازجمله داخلی و خارجی وبه جهت جلوگیری از انحصار بخش عمومی و دولتی، رکود جامعه ، کوچک نمودن دولت ، بها دادن به بخش خصوصی و راه یابی به بازار اقتصاد جهانی به خصوصی سازی توجه بیشتری گردید. مصادیق عینی و بارز این رویکرد اصل 44 قانون اساسی و برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اول الی ششم جمهوری اسلامی ایران می باشد. مهم ترین هدف خصوصی سازی در اکثر کشورها افزایش کارآیی بنگاه ها و بهینه سازی تخصیص منابع بوده است .بها دادن به خصوصی سازی، در واقع تکمیل مالکیت دولتی و عمومی می باشد.این هم پوشانی می تواند خلاها و موانع موجود را رفع نموده و از همه استعدادها و قابلیت های ملی تواما استفاده گردد. بابررسی وضع موجود، شواهد و آمارها حاکی از عملکرد نامناسب دولت در خصوصی‌سازی بوده است. افزایش اندازه دولت ، کاهش روند ارزش سهام واگذار شده به بخش خصوصی در سال‌های اخیرو عدم واگذاری مدیریت به بخش خصوصی درست در جهت عکس فرآیند خصوصی‌سازی و از نقاط ضعف اجرای قانون اصل ۴۴ قانون اساسی می باشد. دراین جستار ازطریق روش مطالعه ی کتابخانه ای وبه صورت نظری به بررسی ارزشی – حقوقی رویکرد حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به فرایند ومفهوم خصوصی سازی پرداخته شده است.
ادیب، محمدحسین.(1381).ایران و سازمان تجارت جهانی – بحران اقتصادی بازار و دمکراسی ایران،نشریه روش، شماره 78، دوره دوازدهم، ص 17.
پاکدامن، رضا.(1388). رویکردهای اجرایی و مبانی قانونی خصوصی سازی.تهران : مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
خلیل پورگرگانی،مجید.(1393).محدودیت های مالکیت .محل انتشارتهران : نشر فردوسی
دلیر،حمید.(1390).حقوق مصادره.محل انتشارتهران : نشرمیزان
عزیزی، خسرو.(1381).مجله سیاسی واقتصادی ایران و سازمان بازرگانی جهانی.تهران : ش 9و10 . ص 208.
کابلی زراده، احمد.(1384). خصوصی سازی مردمی.تهران : مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
کاتوزیان،ناصر.(1385).اموال ومالکیت.محل انتشارتهران : نشرمیزان
کنعانی، محمدطاهر.(1387).تملک اموال عمومی ومباحات.تهران : میزان.
گروه پژوهش سازمان ملل متحد.(1381).جنبه های کاربردی خصوصی سازی.ترجمه رضا پاکدامن.تهران : نشر مجد.
محقق داماد،سیدمصطفی.(1383).قواعدفقه بخش مدنی مالکیت ومسئولیت.تهران : نشر علوم اسلامی.
یوسف زاده،مرتضی.(1394).اموال ومالکیت.محل انتشارتهران : نشرمیزان.
189 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 206- 189
بررسی ارزشی – حقوقی رویکرد حاکمیت ایران
به خصوصی سازی
امین اله صمدی 1
ابوالفضل جعفرقلیخانی 2
محمدرضا یوسفی 3
چکیده
در قوانین ما واژه خصوصی سازی تعریف نشده است. خصوصی سازی یک مفهوم پیچیده و مبهم و دارای ابعاد و آثار مختلف سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی و حقوقی است.قبل و بعد از انقلاب رویکرد قانون گذار ما به سمت غلبه دادن مالکیت عمومی و دولتی بر مالکیت خصوصی بوده است.اما رفته رفته به دلایل متعدد ازجمله داخلی و خارجی وبه جهت جلوگیری از انحصار بخش عمومی و دولتی، رکود جامعه ، کوچک نمودن دولت ، بها دادن به بخش خصوصی و راه یابی به بازار اقتصاد جهانی به خصوصی سازی توجه بیشتری گردید. مصادیق عینی و بارز این رویکرد اصل 44 قانون اساسی و برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اول الی ششم جمهوری اسلامی ایران می باشد. مهم ترین هدف خصوصی سازی در اکثر کشورها افزایش کارآیی بنگاه ها و بهینه سازی تخصیص منابع بوده است .بها دادن به خصوصی سازی، در واقع تکمیل مالکیت دولتی و عمومی می باشد.این هم پوشانی می تواند خلاها و موانع موجود را رفع نموده و از همه استعدادها و قابلیت های ملی تواما استفاده گردد. بابررسی وضع موجود، شواهد و آمارها حاکی از عملکرد نامناسب دولت در خصوصی‌سازی بوده است. افزایش اندازه دولت ، کاهش روند ارزش سهام واگذار شده به بخش خصوصی در سال‌های اخیرو عدم واگذاری مدیریت به بخش خصوصی درست در جهت عکس فرآیند خصوصی‌سازی و از نقاط ضعف اجرای قانون اصل ۴۴ قانون اساسی می باشد. دراین جستار ازطریق روش مطالعه ی کتابخانه ای وبه صورت نظری به بررسی ارزشی – حقوقی رویکرد حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به فرایند ومفهوم خصوصی سازی پرداخته شده است.
واژگان کلیدی
نگاه ارزشی،اصالت اخلاقی، حاکمیت، مالکیت، خصوصی سازی، خصولتی ها.
[1] . دانشجوی دکتری ،گروه حقوق عمومی ، واحد سیرجان ، دانشگاه آزاداسلامی ، سیرجان ، ایران.
Email: aminallah_samadi@yahoo.com
[2] . استادیار،گروه‌حقوق‌عمومی،واحد سیرجان،دانشگاه آزاداسلامی، سیرجان، ایران. (استاد راهنما و نویسنده مسئول)
Email: jafargholikhani@yahoo.com
[3] . استادیار ، گروه حقوق عمومی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاداسلامی، سیرجان ، ایران. (استاد مشاور)
Email: mryosefi2013@gmail.com
تاریخ دریافت: 14/6/1398 پذیرش نهایی: 16/10/1398
