توصیه اخلاقی و لزوم تقدم حق عمومی در حیازت مباحات و معادن عامه
الموضوعات :سید هاشم بطحایی 1 , سید علی اکبر تقویان 2
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه عدالت
الکلمات المفتاحية: توصیه‌ی اخلاقی, حق عمومی, حیازت مباحت, حقوق خصوصی,
ملخص المقالة :
اخلاق مقوله‌ای است که همیشه و در همه جا حضور داشته و سیلان آن شرط غیر مذکور در همه فعالیت‌های بشری است؛ به همین نسبت در حوزه قراردادها و حق مالکیت و اعمال حقوق خصوصی هم اخلاق حضوری پر رنگ دارد و توصیه‌های جدی دارد. بنابراین در زمینه رفتارهای حقوقی که به حوزه عمومی، حقوقی و حق حاکمیت و عموم افراد مرتبط است. طبیعتاً اخلاق حضور و توصیه دارد. در پژوهش پیش رو در زمینه بهره برداری افراد از مباحات و حیازت از آن‌ها و نیز معادن عامه که طبیعتاً طلاقی زیادی با حقوق عمومی افراد دارد و توصیه‌های اخلاقی محدودیت‌هایی را ایجاد خواهد کرد، به بررسی پرداخته شده و توصیه‌های اخلاقی که محدودیت‌هایی برای حقوق خصوصی و حق مالکیت افراد در حوزه‌ی خصوصی ایجاد می‌کند را با روش توصیفی تحلیل و شیوه و ابزاری کتابخانه‌ای را به بحث گذاشته است و به نتایج بدیع و خوبی در این خصوص دست یازیده و به سوالات و ابهامات چندی در این زمینه پاسخگو بوده است و منتج به این حاصل گردیده که افراد در بهره‌برداری از حیازت مباحات و نیز معادن عامه مطلق العنان و آزاد نبوده بلکه محدودیت‌های چندی از جمله در حوزه توصیه‌های اخلاقی را دارند.
قران کریم،ترجمه: آیت الله مکارم شیرازی
نهج البلاغه، گردآوری و تنظیم شریف رضی، مترجم: علی نقی فیض الاسلام اصفهانی،1379.
انصاری، مسعود؛ طـاهری، محمدعلی، 1388، دانشنامه حقوق خصوصی، دوره سه جلدی، تهران، انتشارات جنگل
خمینی، روح الله، ۱۳۶۸، البیع، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، جلد 3
خمینی، سید روح الله، 1378 ،صحیفه امام، موسسه نشر و تنظیم آثار امام ،نوبت دوم ،جلد 17
خمینی (امام)، سید روح الله،1378 ، صحیفه امام، موسسه نشر و تنظیم آثار امام ، نوبت دوم 7 ، جلد 20
درویشی عباس آبادی، سجاد،1392، پایان نامه بررسی مبانی و روش های تحدید مالکیت خصوصی در تعارض با مالکیت عموم
رمون بار،1367، اقتصاد سیاسی، ترجمه منوچهر فرهنگ،انشارات سروش، جلد 1،
سبیونی، محمد و ابوالفتوح،سعید1408ق، الحریة الاقتصادیه فی الاسلام و اثرها فی التنمیهه، قاهره، دارالوفاء، ص92 به نقل از: محمدعبدالله العربی،المنظم الاسلامیه،
صرامی،سیف الله،1381، ،حقوق مردم در حکومت (از دیدگاه امام خمینی از نظر مبانی فقهی و حقوقی(،موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،موسسه چاپ و نشر عروج
صفّار،محمدجواد ،1373،شخصیت حقوقی، تهران، نشر دانا
کهرم، کامران، 1389، سـلب مـالکیت در دادگاه ویژه اصل 49، به راهنمایی: علیرضا باریکلو، دانشگاه تهران پردیس قم (کارشناسی ارشد حقوق خصوصی)
کنعانی، محمد طاهر، 1387، تملک اموال عمومی و مباحات، تـهران، نشرمیزان
گرجى،ابوالقاسم، قاعده تسليط، مجموعه مقالات فارسى دومين مجمع بررسى هاى اقتصاد اسلامى
موسوی بجنوردی،سید محمد،1379،قواعد الفقهیه،چاپ سوم،نشر عروج،تهران
مدنی، جلال الدین ،1383، حقوق مدنی اسباب تملک، جلد دوم،انشارات پایدار
محقق داماد،مصطفی،1387 ،قواعد فقه بخش مدنی 1، مرکز نشر علوم اسلامی
محقق داماد،مصطقی، 1385 ، قواعد فقه بخش مدنی 2، انتشارات سازمان سمت
مشایخ، نصیر،1395، بررسی فقهی و حقوقی حمایت از مالکیت اراضی در برابر حاکمیت دولت،مجله شهر قانون،شماره 18
نمازی،حسین، 1393،نظامهای اقتصادی، انتشارات سهامی انتشار
ولایی، عیسی،1374، فرهنگ تشریحی اصلد طلاحات اصول، نشر نی، تهران، چاپ اول
حر عاملی، وسائل الشیعة، 1409ق، جلد 15، مؤسسه آل البیت، قم
کلینی رازي،ابی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق،طبعه الثالثه ،1367، ،اصول من الکافی،ناشر دار الکتب الاسلامیه آخوندي،جلد 5،باب السبق الی سوق.
Nicholas Mercur, Law and Economics (Boston / Pordrecht London, 1989)
55 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 70 – 55
توصیه اخلاقی و لزوم تقدم حق عمومی در حیازت مباحات و معادن عامه
آیت الله دکتر سید هاشم بطحایی 1
سید علی اکبر تقویان 2
چکیده
اخلاق مقوله‌ای است که همیشه و در همه جا حضور داشته و سیلان آن شرط غیر مذکور در همه فعالیت‌های بشری است؛ به همین نسبت در حوزه قراردادها و حق مالکیت و اعمال حقوق خصوصی هم اخلاق حضوری پر رنگ دارد و توصیه‌های جدی دارد. بنابراین در زمینه رفتارهای حقوقی که به حوزه عمومی، حقوقی و حق حاکمیت و عموم افراد مرتبط است. طبیعتاً اخلاق حضور و توصیه دارد. در پژوهش پیش رو در زمینه بهره برداری افراد از مباحات و حیازت از آن‌ها و نیز معادن عامه که طبیعتاً طلاقی زیادی با حقوق عمومی افراد دارد و توصیه‌های اخلاقی محدودیت‌هایی را ایجاد خواهد کرد، به بررسی پرداخته شده و توصیه‌های اخلاقی که محدودیت‌هایی برای حقوق خصوصی و حق مالکیت افراد در حوزه‌ی خصوصی ایجاد می‌کند را با روش توصیفی تحلیل و شیوه و ابزاری کتابخانه‌ای را به بحث گذاشته است و به نتایج بدیع و خوبی در این خصوص دست یازیده و به سوالات و ابهامات چندی در این زمینه پاسخگو بوده است و منتج به این حاصل گردیده که افراد در بهره‌برداری از حیازت مباحات و نیز معادن عامه مطلق العنان و آزاد نبوده بلکه محدودیت‌های چندی از جمله در حوزه توصیه‌های اخلاقی را دارند.
واژگان کلیدی
توصیه‌ی اخلاقی، حق عمومی، حیازت مباحت، حقوق خصوصی.
[1] . استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Email: S.h.bathaei@yahoo.com
[2] . دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه عدالت، تهران، ایران.
تاریخ دریافت: 17/3/1398 پذیرش نهایی: 27/6/1398
