جستاری اخلاقی در حکم فقهی مجازات مرتد فطری
الموضوعات :عادل اصغرپور طلوعی 1 , رحیم وکیل زاده 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
الکلمات المفتاحية: ملاحظه اخلاقی, آزادی اندیشه, توبه, مجازات, مرتد فطری,
ملخص المقالة :
ارتداد فطری یکی از جرایمی است که در صورت اثبات آن، مجازات های ویژ ه ای در نظام کیفری اسلام بر آن مترتب میشود.سوالی که مطرح می شود این است که آیا در صدق عنوان ارتدادفطری ، مسلمان بودن پدر ومادر شخص مرتد کافی است؟یا اینکه علاوه بر آن توصیف کامل اسلام برای شخص بعد ازبلوغ واظهار کفر بعد از آن نیز لازم است ؟ در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به نقش تعریف وتوصیف اسلام برای شخص مرتد ونقش توبه در آن پرداخته ایم .نتایج حاصله بیانگر آن است که علاوه بر مسلمان بودن پدر ومادر مرتد، استمراراسلام آنان وتوصیف اسلام واحکام آن برای شخص هنگام بلوغ از جمله شرایط تحقق ارتداد فطری است .همچنین در مورد این سوال که آیا مجازات مرتد در تضاد بامبانی اخلاقی وکرامت انسانی و آزادی پذیرش دین است؟به این نتیجه رسیده ایم که آنچه به عنوان مجازات مرتد مطرح است در مواردی است که مخالف معاند به جای استفاده از استد لال های منطقی وروش های علمی در صدد تخریب بنیان های اخلاقی واعتقادی جامعه ومحیط علمی آن وتجاوز به حقوق دیگران است.
قرآن کریم، ترجمه صفوی، سید محمدرضا
زراعت، عباس، 1393، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی، تهران، جاودانه
رضی، محمد، 1379، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، شاکر
رهایی، سعید، 1393، آزادی دینی از منظر حقوق بین الملل با نگاهی به ره یافت اسلامی، قم، دانشگاه مفید، چاپ دوم
شوشتری، محمدحسن، 1427، دیدگاه های نو در حقوق، تهران، میزان، چاپ دوم
طباطبایی، محمدحسین، 1370، المیزان، ترجمه مصباح یزدی، محمدتقی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، پنجم
فيض، علي رضا، 1373، مقارنه و تطبيق در حقوق جزاي عمومي اسلام، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ سوم
گلدوزیان، ایرج، 1394، محشای قانون مجازات اسلامی تهران، مجد، چاپ چهارم.
مکارم شیرازی، ناصر، 1425، تعزیر و گستره آن، قم، مدرسه امام علی علیه السلام
____________، 1427، استفتاء ات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام علی علیه السلام
منتظری، حسین علی، 1429، مجازات های اسلامی و حقوق بشر، قم، ارغوان دانش
__________، بی تا، رساله استفتاء ات، قم.
موسوي خميني، روح الله، 1422، استفتاءات، قم، دفتر انتشارات اسلامي، پنجم
______________، ترجمه علي اسلامي، 1425، تحريرالوسيله، قم، دفتر انتشارات اسلامي
ابن براج، عبدالعزیر، 1406، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی
ابن زهره، حمزه، 1417، غنیه النزوع الي علمي الاصول و الفروع، قم، موسسه امام صادق علیه السلام
ابن حمزه، محمد، 1408، الوسیله، قم، کتابخانه ایت الله مرعشی نجفی
اردبیلی، عبدالکریم، 1427، فقه الحدود و التعزیرات، قم، دانشگاه مفید، چاپ دوم
اردبیلی، احمد، 1403، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، انتشارات اسلامی
تبریزی، جواد، 1417، اسس الحدود و التعزیرات، قم
جوهری، اسماعیل، 1410، الصحاح، بیروت، دارالعلم، چاپ اول
حلبی، تقی الدین، 1403، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین علیه السلام.
حلی، حسن، 1413، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی
حلی، محقق، جعفر، 1370ش، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم.
حلی، یحیی، 1405، الجامع للشرایع، قم، سید الشهدا العلمیه
خویی، سید ابوالقاسم، 1422، مبانی تکمله المنهاج، قم، احیاء آثار الامام الخویی، اول
راغب، اصفهانی، حسین، 1412، مفردات الفاظ القران، لبنان، دارالعلم، چاپ اول
شاهرودی، سیدمحمود، 1423، موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، موسسه دایره المعارف فقه اسلامی
طوسی، محمد، 1387، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه، چاپ سوم
عاملی، حر، 1409، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول
عاملی، زین الدین، 1413، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، قم، موسسه معارف اسلامی، اول
فاضل هندی، محمّد، 1416، کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی
فیض کاشانی، محمد، بی تا، مفاتیح الشرایع، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
کیدری بيهقي، محمد، 1416، اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، قم، موسسه امام صادق علیه السلام
گلپایگانی، سیدمحمدرضا، 1412، الدرالمنضود فی احکام الحدود، قم، دار القرآن الکریم، چاپ اول
______________، 1413، نتایج الافکار فی نجاسة الکفار، قم، دارالقرآن الکریم
لنکرانی، محمدفاضل، 1422، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله الحدود، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام
مجلسی، محمدباقر، 1406، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخیار، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول
مفید، محمد، 1413، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید
مغنیه، محمدجواد، 1421، فقه الامام الصادق علیه السلام، قم، انصاریان، چاپ دوم
موسوي خميني، روح الله، بي تا، تحريرالوسيله، قم، دارالعلم
نجفی محمدحسن، 1404، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.
یزدی، سید محمد کاظم، 1419، العروه الوثقی (المحشی)، بیروت، الاعلمی المطبوعات، چاپ دوم.
19 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 40 – 19
جستاری اخلاقی در حکم فقهی مجازات مرتد فطری
عادل اصغرپور طلوعی 1
رحیم وکیل زاده 2
چکیده
ارتداد فطری یکی از جرایمی است که در صورت اثبات آن، مجازات های ویژ ه ای در نظام کیفری اسلام بر آن مترتب میشود.سوالی که مطرح می شود این است که آیا در صدق عنوان ارتدادفطری ، مسلمان بودن پدر ومادر شخص مرتد کافی است؟یا اینکه علاوه بر آن توصیف کامل اسلام برای شخص بعد ازبلوغ واظهار کفر بعد از آن نیز لازم است ؟ در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به نقش تعریف وتوصیف اسلام برای شخص مرتد ونقش توبه در آن پرداخته ایم .نتایج حاصله بیانگر آن است که علاوه بر مسلمان بودن پدر ومادر مرتد، استمراراسلام آنان وتوصیف اسلام واحکام آن برای شخص هنگام بلوغ از جمله شرایط تحقق ارتداد فطری است .همچنین در مورد این سوال که آیا مجازات مرتد در تضاد بامبانی اخلاقی وکرامت انسانی و آزادی پذیرش دین است؟به این نتیجه رسیده ایم که آنچه به عنوان مجازات مرتد مطرح است در مواردی است که مخالف معاند به جای استفاده از استد لال های منطقی وروش های علمی در صدد تخریب بنیان های اخلاقی واعتقادی جامعه ومحیط علمی آن وتجاوز به حقوق دیگران است.
واژگان کلیدی
ملاحظه اخلاقی، آزادی اندیشه، توبه، مجازات، مرتد فطری.
[1] . گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
Email: adel_toloay@yahoo.com
[2] . گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
Email: Rahim_phd@yahoo.com
تاریخ دریافت: 31/2/1398 پذیرش نهایی: 14/6/1398
