واکاوی اخلاقی مطالعه تطبیقی حقوق حاکم بر اختتام قراردادهای سنتی و الکترونیکی در ایران و آنسیترال
الموضوعات :اکبر زمانی 1 , محمود عرفانی 2 , حسین مهرپور محمدآبادی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات،دبی، امارات
2 - فرانسه پاریس
3 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: واکاوی اخلاقی, قرارداد سنتی, قرارداد الکترونیکی, اختتام‌قرارداد, انحلال‌قرارداد, فسخ قرارداد, اجرای قرارداد.,
ملخص المقالة :
تجارت الکترونیک در اصل مبادله‌ی مالی است که در بستر ابزارهای به هم پیوسته‌ی الکترونیکی صورت می‌گیرد؛ لذا یک قرارداد مالی نوین نیست و بلکه دربرگیرنده معاملات و عقود سنتی است. دخالت وسائل الکترونیکی تنها، ارکان این عقود را تغییر داده است. کمیسیون حقوق تجارت بین‌الملل سازمان ملل متحد (آنسیترال) در زمینه تجارت الکترونیک تاکنون سه سند مهم به شرح زیر تهیه کرده است: «قانون نمونه آنسیترال راجع به تجارت الکترونیکی»؛ «قانون نمونه آنسیترال راجع به امضای الکترونیکی»؛ و «کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قراردادهای بین‌المللی». قانون نمونه آنسیترال راجع به تجارت الکترونیکی تغییرات عمده در نحوه ارتباطات و به خصوص استفاده از ارتباطات الکترونیکی و رایانه‌ای در زمینه تجارت باعث شد که موضوع تجارت الکترونیکی از اوایل دهه 1980 در دستور کار آنسیترال قرار بگیرد. از جمله مسائل مطرح در تجارت الکترونیک، اختتام قراردادهای الکترونیکی است. چرا که در خصوص قراردادهای سنتی تا حدودی از آنجای که این تجارت در حقوق کشور ما، در در مراحل ابتدایی تکوین خود قرار دارد شایسته است از الگوهایی که نهاد‌های بین المللی در این زمینه ارائه نموده اند، بهره گیریم. ارایه پیشنهادهایی کاربردی در رابطه با موضوع از اهداف مشخص شده این پژوهش محسوب می‌گردد.
امـامی، دکترسـید حسـن، (1372)، حقـوق مـدنی، جلـد اول، تهـران، انتشـارات اسلامیه.
امیری قائم مقامی، عبدالحمید، «حقوق تعهدات»، تهران، نشر میزان، ج 2، 1378.
بختیاروند، مصطفی، (1383)، مطالعه تطبیقی مقررات حاکم بر داد و ستد هاي الکترونیکی، مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه هاي حقوقی فناوري اطلاعات.
پورسید، بهزاد، (1386)، قانون تجارت الکترونیـک و نوآوریهـاي آن، مجلـه حقوقی دادگستري، شماره 59.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1369)، «دوره حقوق مدنی»، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ج 1.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر،(1378)، «مبسوط در ترمینولوژی»، تهران، انتشارات گنج دانش، ج 4.
حبیب زاده، طاهر، (1386)، تحقق تدلیس در انعقاد قراردادهاي الکترونیکـی، مجله حقوقی دادگستري، شماره 71.
دبلفون، زویه لینان، (1388)، حقوق تجارت الکترونیکی، ترجمه و تحقیق: دکتر ستار زرکلام، تهران، انتشارات شهردانش.
قاسـم زاده، سـید مرتضـی، (1387)، اصـول قراردادهـا و تعهـدات، انتشـارات دادگستر.
قلی پور گیلانی، مسلم، (1389)، تلخیص کتاب الخیارات، انتشارات قدس.
کاتوزیان، دکتر ناصر، (1376)، حقوق مدنی قواعد عمـومی قراردادهـا، جلـد پنجم، شرکت انتشار با همکاري شرکت بهمن برنا.
کریستینا هولتمارک رامبرگ، «دستورالعمل تجارت الکترونیکی و تشکیل قرارداد در چشم‌اندازی تطبیقی»، ترجمۀ مصطفی السان، فصلنامۀ الهیات و حقوق، سال ششم، تابستان 1385، شماره 20.
UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce with Guide to Enactment U.N. GAOR, 6th Comm. A/51/628 (1996).
UNCITRAL, UNCITRAL model Law on Electronic Commerce with Guide to Enactment 1996 with additional article 5 bis as adopted in 1998, New York, 1999.
Law Commission, Electronic Commerce: formal Requirements in Commercial Transactions, Law Commission, UK, 2001.
Paul Przemyslaw Polanski, “International Electronic Contracting in the Newest UN Convention”, Journal of International Commercial Law and Technology, Vol. 2, Issue 3, 2007.
UNCITRAL, UNCITRAL Model Law on Electronic Signatures with Guide to Enactment, United Nations, New York, 2002.
