جلوه تربیتی تعلیمی ادبیات انقلاب و جنگ در آثار منتخب کودک دهه شصت
الموضوعات :سهیلا وزیری مهر 1 , مصطفی سالاری 2 , بهروز رومیانی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
الکلمات المفتاحية: ادبیات تعلیمی, ادبیات انقلاب وجنگ, آثار منتخب کودک دهه شصت,
ملخص المقالة :
یکی از گونه های مهم ادبیات، ادبیات کودکان است. در ایران، به رغم عظمت و قدرت و سابقه ادبی، ادبیات کودکان به معنای امروزی سابقه چندانی ندارد؛ اما در دوره معاصر به ادبیات کودکان توجه گسترده ای شده است به طوری که می توان گفت: یکی از گسترده ترین و زیباترین انواع ادبی کودک در ایران بویژه در دوره معاصر جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک است. این نمود در ادبیات کودک دهۀ شصت به دلیل این که از وقوع انقلاب اسلامی زمان زیادی نمی گذشت هم چنین در فاصله کوتاهی از انقلاب اسلامی جنگ تحمیلی رخ داد به اوج خود رسید به گونه ای که بسیاری از شاعران و نویسندگان ایران بویژه شاعران کودک و نوجوان از میان انواع ادبی به این نوع ادبی توجه شایانی کردند. این مقاله با هدف نمایان ساختن و تحلیل و بررسی جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک دهۀ شصت نگارش یافته است. برای دستیابی به این هدف، ابتدا به طور اجمالی به بیان معنای دقیق ادبیات کودک و ویژگی های آن و ادوار سنی کودکان پرداخته شده است. سپس ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ و جلوه های آن در شعر و داستان کودک دهۀ شصت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتیجة این بررسی نشان می دهد که پایداری، شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، جوانمردی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش ها و مضامین تعلیمی ای هستند که هسته ی مرکزی بسیاری از قصه ها و داستان های کودک دهۀ شصت را تشکیل می دهند
آبادی، سنجد.(1363). زن طماع و مرد ماهیگیر، بزرگ مرد کوچک، شتر مغرور، چاپ اول، تهران: پیک پرستو.
----، ----.(1364). عاقبت دروغ گویی، چاپ اول، تهران: پیک پرستو.
احمدی، مرتضی.(1361). عمو زنجیر باف، چاپ اول، تهران: سازمان فرهنگی و هنری خوشنوا.
احترامی، منوچهر.(1368). حسنی نگو یه دسته گل، تهران: کتابخانه¬ی کوچک ما.
پور حبیب، محسن.(1362). اذان نابهنگام، اقتباس از کتاب سیاست نامه، تهران: موسسه انجام کتاب.
جعفریان، ----.(1360). زاهد و دزد (برگرفته از داستانی از کلیله و دمنه)، تهران: شرکت توسعة کتابخانه های ایران.
حسام پور، سعید ودیگران.(1387). سهم ادبیات پایداری در کتاب های درسی، نامه پایداری، به اهتمام احمد امیری خراسانی، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس.
حسینی کازرونی، سید احمد.(1388). پژوهشی در ادبیات غیر جد، چاپ اول، تهران: ارمغان.
رحماندوست، مصطفی.(1361). چشمة نور، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رضی، احمد.(1391). کارکردهای تعلیمی ادبیات فارسی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، شماره 15 ،صص19-97.
سرامی، قدمعلی.(1367). شیرین¬تر از پرواز، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شمیسا، سیروس.(1370). انواع ادبی، تهران: باغ آیینه.
عاملی، حمید.(1363). لک لک و روباه، تهران: دادجو.
فرشید ورد،خسرو.(1363). درباره ادبیات و نقد ادبی، تهران: امیر کبیر.
قاسم نیا، شکوه و دیگران.(1365). مجموعه شعر کلاغ پر، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کیانوش، محمود.(1355). شعر کودک در ایران، تهران: آگه.
لطیفی، کیانوش.(1363). فلفلی و مرد ساحر (برداشتی از یک قصه¬ی قدیمی)، تهران: کتاب های لاک پشت.
موسوی، فاطمه و دیگران.(1387). سیر ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران، فصلنامه ادبیات فارسی، سال چهارم، شماره 11، صص 124-143.
نامدار، حسن.(1360). سنجاب آشپز، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
نظرآهاری، عرفان.(1376). پشت کوچه های ابر، تهران: نیستان