زمان و مکان ارزیابی و جبران خسارات قراردادی در حقوق ایران، امارات و کنواسیون بیع بین‌المللی کالا با نگاه به فرضیه نسبیت اخلاق
الموضوعات :منصور شکیبا 1 , پژمان محمدی 2 , سیاوش شجاع پوریان 3
1 - واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دانشگاه شهید چمران
3 - واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی
الکلمات المفتاحية: زمان, مکان, ارزیابی, خسارات, نسبیت اخلاق,
ملخص المقالة :
با توجه به قاعده نسبیت اخلاق در جوامع مختلف زمان و مکان ارزیابی خسارت دو عامل مستقل نقش آفرین در تعیین میزان خسارت هستند؛ دسته‌ای از خسارات از زاویه‌ی عامل زمان، به لحظه و زمان خاصی ارتباط دارند. مثل خسارت ناشی از عدم حصول ارزش موضوع تعهد، در دارایی متعهدله که در واقع زمان صرفاً برای تشخیص یک قیمت از میان قیمت‌های ارزش در مورد تعهد در یک فاصله زمانی است. دسته‌ی دیگر خسارت مربوط به یک مقطع زمانی است، که در آن مقطع خسارت یک پدیده‌ی نابهنجار از زاویه‌ی اخلاق است. مثلاً با توجه به نگاه اخلاقی متفاوتی که به بهره‌ی پول وجود دارد؛ برای تعیین بهره‌ی پول یا منافع اعیان، مبدأ زمان ارزیابی بهره و منافع از چه زمانی تا چه زمانی است؛ از حیث عامل زمان در حقوق ایران، با نگاه به پدیده‌ی نابهنجار غصب، از منظر فقیهان اخلاق‌مدار و حقوقدانان ارزش‌معیار، ملاک‌های مختلفی است که آثار مختلف دارد. مناسب‌ترین زمان اخلاقی پرداخت خسارت، یوم‌الادا و از لحاظ مکان، مکان زیاندیده است؛ در حقوق امارات زمان اخلاقی ارزیابی خسارت، زمان وقوع حادثه یا ورود خسارت و مکان ارزیابی خسارت، محل تسلیم کالا، انعقاد قرارداد و اقامتگاه متعهد است؛ در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا، شاخص‌های مختلفی از قبیل زمان انعقاد قرارداد، مدت معقول منتهی به فسخ قرارداد، ثمن اخلاقی رایج زمان فسخ قرارداد مفروض است که حسب مورد مبنای محاسبه و ارزیابی قرار می‌گیرد. از لحاظ مکان ارزیابی با نگاه اخلاق محور محل تسلیم کالا مناسب‌ترین مکان سازگار با روح مقررات کنوانسیون است.
امیری قائم مقامی ، عبدالحمید ، حقوق تعهدات ، ج1،1378،چاپ اول ، تهران ، نشر میزان
بهمنی، محمد، تابستان 1386، مروری بر شیوه¬ی خاص ارزیابی خسارات قراردادی با تکیه بر مواد 75 و 76 کنوانسیون بیع بین¬المللی کالا و حقوق ایران، مجله تحقیقات حقوقی آزاد، شماره 2.
رنجبر، مسعود رضا، تعیین خسارات ناشی از نقض قرارداد، 1387، چاپ اول، تهران، نشر میزان
ره پیک، حسن،حقوق مسئولیت مدنی و جبرانها، 1393، چاپ دوم، انتشارات خرسندی
شرافت¬پیما، محمدرضا، 1378، شیوه¬های جبران خسارت در حقوق ایران و مصر، دانشگاه تهران، پایان¬نامه¬ی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی.
قاسمی، محسن، جبران خسارت نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین¬المللی کالا در حقوق ایران، فرانسه، مصر و لبنان، 1384، مجله حقوقی، نشر دفتر خدمات حقوقی بین¬المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره 32.
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد یک، 1376، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر، الزامهای خارج از قرارداد، ضمان قهری، ج 1،1378، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه
کاتوزیان، ناصر، مسئولیت مدنی، 1392، تهران، انتشارات دانشگاه
- هجده تن از دانشمندان حقوق جهان، تفسیری بر حقوق بیع بین المللی، ترجمه محراب داراب پور، چاپ دوم، 1391، تهران، انتشارات گنج دانش
الدسوقی ابوالیل، ابراهیم، تعویض الضرر فی المسئولیه المدنیه،1416، جامعه الکویت
السنهوری، عبدالرزاق، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج 1، 1952،دارالاحیاء التراث العربی، بیروت
شراره، عبد الجبار حمد، احکام الغضب فی الفقه الاسلامی، 1414، مکتب اعلام الاسلامی
کدفورالمهیری، خالد محمد، موسوعه العقود فی دوله الامارات العربیه المتحده، الجزالاول، 2009، دبی، معهد القانون الدولی.
Audit, La vente internationale des Marchandises, N.172,L.D.J,1990.
Honnold, johno.unifrom Low for international sales under the 1980 united nation convention, Kluwer Law and taxation publisher, Deventer Boston,1991.
