بررسی تطبیقی اخلاق کاربردی در صحیفه سجادیه و بوستان سعدی
الموضوعات :لیلا مرادی 1 , سید محمد امیری 2 , محبوبه خراسانی 3
1 - زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، نجف¬آباد
الکلمات المفتاحية: اخلاق کاربردی, مؤلفه, آموزه, صحیفۀ سجّادیّه, بوستان سعدی.,
ملخص المقالة :
اخلاق کاربردی شاخه‌ای از اخلاق هنجاری است که به واسطه تمرکز بر جزئیات، از دو شاخه فرا اخلاق و نظریه‌های هنجاری متمایز می‌گردد. درباره ماهیت، محتوا و شیوه‌های استدلال آن، اتفاق نظر وجود ندارد. یکی از مسائل مهمّ و کلیدی در ادبیّات و بیانات ائمۀ اطهار (ع) که مورد توجه قرار گرفته؛ اخلاق کاربردی است. اخلاق کاربردی در جهان بینی توحیدی اسلامی و تبیین رابطۀ آدمی با خداوند در تعالیم اسلامی، از جایگاه ممتازی برخوردار است. در آموزه های ادبی واسلامی منابع اصلی واصیل دینی، یعنی: قرآن سنّت پایبندی به مؤلّفه ها وشاخص های اخلاق کاربردی لازمۀ نیکبختی بشروسعادت وی دردو جهان فانی وباقی شمرده شده است. اخلاق کاربردی با آسیب شناسی نفس آدمی و شناخت کمینگاه های شیطانی در نفس، درصدد اصلاح بیماری های درونی است .در ایـن مقاله به بررسی تطبیقی اخلاق کاربردی در صحیفۀ سجّادیّه وبوستان سعدی می پردازیم.
قرآن کریم.
اترک، حسین(1388). اخلاق کاربردی ، معنا و مفهوم .
امام زین¬العابدین(ع)، (1385هـ.ش)، رسالة الحقوق، ترجمه: علي شيرواني (نسخه تحف العقول)، قم: دارالفكر.
___________، (1373 هـ.ش،) صحیفة السجادیه، ترجمه: علی شیروانی، قم: دارالفکر.
اسلامی، ناصر، (1388 هـ.ش)، مبانی تربیتی خانواده در فرهنگ اسلامی، قم: نشر راه امید.
اقتصادي‌‌فرد، پري‌‌سيما، (1380 هـ.ش)، جايگاه اخلاق در صحيفه سجاديه، پايان‌نامه كارشناسي ارشد علوم قرآن و حديث، تهران: دانشگاه آزاد اسلامي مركز، دانشكده الهيات، قم، دانشكده اصول الدين.
باقريان، احمد، (1382هـ.ش)، آشنايي با صحيفه سجاديه، تجلي پيام عاشورا، قم: انتشارات زائر.
بهشتي، احمد،(1382هـ.ش)، خانواده در قرآن، قم: انتشارات بوستان كتاب
بهشتی، محمد، (1387 هـ.ش)، مبانی تربیت از دیدگاه قرآن کریم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
_____، ______، (1383 هـ.ش)، مقاله دعا، دائرة المعارف شیعه، ج 7، زیر نظر احمد صدر حاج سید جوادی، کامران فانی و بهاء¬الدین خرمشاهی، چاپ سوم، تهران: انتشارات محبیّ.
پهلوان، منصور، 1384هـ.ش، مباني اخلاقي در صحيفه سجاديه، سفينه، شماره هشتم، پاييز.
حبوباتي، سيد رضا، (1384هـ.ش)، شرح دعاي مكارم الاخلاق، تهران: انتشارات اسلاميه.
رزمجو، حسین، (1366 هـ.ش)، شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاق اسلامی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
زرین کوب، عبدالحسین، (1389 هـ.ش)، حدیث خوش سعدی، تهران: انتشارات سخن.
سعدی شیرازی، شرف¬الدّین مصلح بن عبدالله، (1385هـ.ش)، بوستـان، تصحیح محمد علی فروغی، تهران: انتشارات ققنـوس.
_________، ________________، (1384 هـ.ش)، بوستان سعدی (سعدی نامه)، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
_________، _________________، (1386 هـ.ش)، گلستان، تهران: انتشارات خوارزمی.
شریفی، احمدحسین، (1387 هـ.ش)، آئین زندگی و اخلاق کاربردی، تهران: نشر پیدایش.
صفا، ذبیح¬الله، (1384 هـ.ش)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات فردوسی.
طاهری زاده، فاطمه، (1383 هـ.ش)، مبانی تعلیم و تربیت در ادبیات ایران، تهران: انتشارات سایه گستر.
علامه مجلسی، محمدباقر، (1383 هـ.ش) ، جلاء العیون (تاریخ چهارده معصوم علیهم السلام) تحقیق سید علی امامیان، تهران: انتشارات سرور.
________، ______، (1385هـ.ش)، بحارالأنوار، جلد46، چاپ هفتم، قم: انتشارات فراهانی.
عمید، حسن، (1363هـ.ش)، فرهنگ فارسی عمید، جلد اول و دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
فاخوری، حنا، (1377 هـش)، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فتّاحي، سيد حميد، (1385هـ.ش)، صحيفه كامله سجاديه همراه با پيام‌ها، پاسخ‌گوي نيازها، قم، انتشارات ميرفتّاح.
فریدونی، محمدتقی، (1386 هـ.ش)، اسلام و خانواده، تهران: نشر نوین.
كارل، آلكسيس، (1355هـ.ش)، نيايش (بخش مقدمه)، مقدمه و ترجمه: محمدتقي شريعتي، قم: نشر کیمیای سعادت.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1380هـ.ش)، اخلاق در قرآن، جلد سوم، تحقیق و نگارش محمدحسین اسکندری، قم: انتشارات آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سرّه)
مطهري، مرتضي، (1368هـ.ش)، فلسفه اخلاق، چاپ هفتم، تهران: انتشارات صدرا.
____، ____، (1376 هـ.ش)، سیری در سیره ائمه اطهار (ع)، تهران: انتشارات صدرا.
ملکی، فرامرز، (1379 هـ.ش)، حقوق والدین و فرزندان در اسلام، تهران: انتشارات محبت.
مهدوی¬کنی، محمدرضا، (1374هـ.ش)، نقطه¬های آغاز در اخلاق عملی، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
Noble , cherly N., Singer P., (1982), “Ethics and experts”, The Hastings Center.
Report, vol.12, no.3,pp.7-15.
