بررسی کارکرد مصلحت در تربیت و اخلاق نگاری در مواجهه با اطفال
الموضوعات :علی اصفهانیان 1 , سید محمد موسوی بجنوردی 2 , سید محمد حسینی 3
1 - دانشگاه‌آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - دانشگاه آزاد تهران شمال
3 - دانشگاه آزاد تهران جنوب
الکلمات المفتاحية: صلحت, اخلاق, تربیت, منافع, حمایت,
ملخص المقالة :
از آنجا که در تحقق تربیت عالیه برای اطفال در مواجهه با مسایل جدید حادث‌شده بهترین معیار، استفاده از عنصر «مصلحت» است، این پژوهش، با استفاده از ویژگیهای مصلحت در فقه و با بیان معیارها و دستورالعمل‌های اخلاق اسلامی، مصالح بنیادین در تربیت را برای اطفال ترسیم می‌کند. الگوی اخلاقی و تربیتی مورد نظر با تاکید بر حوایج معنوی اطفال تشریح شده‌است. با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و با در نظر داشتن ابعاد زندگی اطفال و رعایت ظرافت‌هاي مخصوص مواجهه با آنان، ضعف مفهوم مصالح تربیتی اطفال در مقام استنباط و اجرا، مورد بازنگری جامعی قرار گرفته و تربیتِ به نحو احسن، که می‌بایست با ارزش‌هاي اخلاقی و موازين حقوق اسلام همسو گردد، بیان می‌شود. چگونگی اجرای مصلحت و اخلاق مداری در امور تربیتی اطفال، کارکرد اساسی در رشد و کرامت اطفال داشته و تشخیص و تکلیف‌مداری آن به والدین و ولی واگذار شده‌است. شيوه بیان حدود مصلحت در امور تربیتی و اختیارات اولیا و ولی، دچار کاستی‌های فراوانی است و باید با احصاء محورهای اصلي مصالح تربیتی، دامنه رفتار والدین و ولی را به منظور تحقق اخلاق حسنه در مواجهه با امور تربیتی و تأمين منافع عالي اطفال، هدفمند نمود.
امامی، سید حسن. (1389). دوره حقوق مدنی، تهران: اسلامیه.
امینی، ابراهیم. (۱۳۶۸). آیین تربیت، چاپ دوازدهم ، تهران: انتشارات اسلامی.
انصاری، قدرت الله. (1391) احکام و حقوق کودکان در اسلام، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار.
صفائى، سید حسین. و امامى، اسداللّه. (1382) حقوق خانواده، (جلد اول)، تهران.
علیدوست، ابوالقاسم. (1388). فقه و مصلحت، (چاپ اول)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
گوهري، سيد اسماعيل. (1377). مفاسد مال و لقمه حرام، تهران: انتشارات احمدي.
محقق داماد، سید مصطفی. (1375). قواعد فقه، بخش مدنی، (چاپ پنجم)، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مطهری، مرتضی. (1373) تعلیم و تربیت در اسلام، (چاپ بیست و چهارم)، تهران: انتشارات صدرا.
ـــــــــــ. (1374) مجموعه آثار، (جلد سوم)، تهران: صدرا.
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن بابویه قمی (شیخ صدوق)، محمد بن علی بن الحسین. (1404ق). من لایحضره الفقیه، قم: جامعه المدرسین.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1410ق). لسان العرب، (جلد دوم)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
اردبیلی، مولی احمد. (1403قمری). مجمع الفائده و البرهان، قم: جامعه المدرسین.
بجنوردی، سید حسن.(1368ق) القواعد الفقهیه، (جلد چهارم)، نجف اشرف: مطبعه الاداب.
بیهقی، ابی‌‌بکر أحمدبن‌الحسین‌بن‌علی، السنن الکبیر، (جلد نهم)، المطبعه دارالفکر النشر: دارالفکر، بیروت لبنان، بی‌تا.
جبل عاملی، زین الدین بن علی. (شهید ثانی). (1388). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: مکتبه الداوری.
جوهری، ابی نصراسماعیل بن حماد. (1420ق). الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: دار الکتب الاسلامیة.
حامد العالم، یوسف. (1415ق)، المقاصد العامه للشریعه الاسلامیه، (چاپ دوم)، المعهد المالمی للفکر الاسلامی، قاهره. دارالحدیث.
حر عاملی، محمد بن حسن.(1403). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
حلی، محمد بن حسن. (1363). الفوائد فی شرح القواعد، قم: موسسه مطبوعات اسماعیلیان.
حلّى، حسن بن یوسف. (1413). قواعد الأحکام فى معرفة الحلال و الحرام، تصحیح گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامى، (جلد اول)، قم: انتشارات اسلامى.
حلى، نجمالدین جعفر بن الحسن. (1408)، شرائع الإسلام فى مسائل الحلال والحرام، تحقیق: عبدالحسین محمدعلى بقال، (جلد اول)، قم: مؤسسة اسماعیلیان.
خوانساری، سید احمد. (1355شمسی). جامع المدارک، تهران: مکتبه الصدوق.
خویی، ابوالقاسم. (1407قمری). مبانی تکمله المنهاج، قم: دار الهادی.
ــــــــــــ. (1416). صراط النجاة، مع حواشى شیخ جواد تبریزى، محقق: موسى مفید الدین عاصى، جلد سوم، قم: مکتب نشر المنتخب.
خمینی (ره)، روح‌الله.(1368). کتاب البیع، قم: اسماعیلیان.
خمینی (ره)، روح الله. الرسائل، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1404ق). مفردات فی غریب القرآن، (جلد اول)، دفتر نشر کتاب.
سبزواری، ملا محمد باقر. (1381) کفایه الاحکام، اصفهان: مدرسه صدر مهدوی، چاپ سنگی.
سبزوارى، سید عبدالأعلى. (1413)، مهذّب‌الأحکام فى‌بیان الحلال و الحرام، (جلد هفتم)، قم: مکتب آیةالله السید السبزوارى.
سجستانی الازدی، أبی داود سلیمان بن الاشعث، سنن ابی داود، (جلد چهارم)، (چاپ اول)، بیروت: لبنان. دار إبن حزم.
طبرسی، رضی الدین حسن بن فضل. (۱۴۱۲ هـ.ق) مکارمالأخلاق، قم: انتشارات شریف رضی.
طوسی، محمد بن حسن. (1387 ق). المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: مکتبه المرتضوی
عاملی، شیخ زین الدین بن علی بن احمد. (شهید ثانی). (1410 قمری). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، (چاپ اول)، قم: انتشارات داوری.
عسكري، ابي هلال.(1390) الفروق اللغوية، مؤسسة نشر الاسلامي، قم: جامعه المدرسين.
غزالی، ابوحامد محمد. (1417 قمری). المستصفی فی علم الاصول، بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
فیاض، محمد اسحاق. (1369 شمسی) محاضرت‌فی‌اصول‌الفقه، (جلد دوم)، (تقریرات درس سید ابوالقاسم خوئی) قم: امام موسی‌صدر.
قمی، علی بن ابراهیم. (1387ق). تفسیر القمی، (جلد دوم)، قم: علامه.
کرکی، شیخ علی بن عبد المعالی(محقق کرکی). (1415 قمری). جامع المقاصد، قم: موسسه آل بیت.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1388قمری). الاصول من الکافی، (جلد ششم)، دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. بحارالانوار، (جلد هجدهم)، دارالکتب الاسلامی، تهران.
محدث نوری، میرزا حسین. (۱۴۰۸ هـق). مستدرک الوسائل، (جلد پانزدهم)، مؤسسه آل البیت قم.
محمدي ري شهري، محمد. (1416). ميزان الحكمه، (جلد دوم)، نشر سازمان تبليغات.
مراغی، میر عبد الفتاح. (1418ق). العناوین، قم: الاسلامی.
نراقي، ملا احمد.(1375). معراج السعاده، انتشارات مطبوعاتي حسيني.
نجفی، محمد حسن. (1363). جواهر الکلام، (جلد 26) تهران: دار الکتب الاسلامیه.
ـــــــــــــ. شرائع الاسلام، الشيخ عباس القوجاني، (جلد دوم)، بيروت: دار احياء التراث العربي.
هندی، علاء‌الدین علی‌المتقی‌بن‌حسام‌الدین. (1998م)، کنزالعمال، تحقیق محمود عمر الدمیاطی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
یزدی، محمد کاظم. العروه الوثقی، تهران: مطبعه حیدری
