سلامت معنوی نفس از دیدگاه زکریای رازی در کتاب طب روحانی
الموضوعات :ماریه سیدقریشی 1 , علی احمدپور 2
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: سلامت معنوی, رذایل اخلاقی, نفس, طب روحانی, رازی,
ملخص المقالة :
یکی از مهم‌ترین ابعاد وجودی انسان بُعد روحانی اوست که اهتمام به سالم نگه داشتن آن توصیه دین مقدّس اسلام است؛ زکریای رازی در کتاب طب روحانی خود نیز توجه ویژه‌ای به این مسأله داشته است. هدف اصلی این پژوهش، بیان نحوه‌ی حفظ سلامت معنوی از دیدگاه رازی است که با روش اسنادی و تحلیلی به راه‌های تحقق سلامت نفس و نحوه‌ی پیشگیری و درمان بیماری‌های نفسانی از دیدگاه رازی پرداخته شده است. در آموزه‌های دینی هم علم و ایمان به خدا و عمل صالح از ارکان اصلی سلامت معنوی محسوب می‌شوند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که زکریای رازی، حاکمیّت عقل بر سایر قوا و مبارزه با هوای نفس و تهذیب نفس از رذایل اخلاقی مثل حسد، بخل و عُجب را از نشانه‌های سالم بودن نفس بیان می‌کند.
1. ابوالقاسمى، محمدجواد. (۱۳۹۱). «مفهوم شناسى سلامت معنوى و گستره‌ی آن در نگرش دینى»، اخلاق پزشکى، ش 20، ص45ـ68.
2. آمدی، عبدالواحدبن محمد. (۱۳۶۶). شرح محقق خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم، تهران: دانشگاه تهران.
3. رازی، محمدبن زکریا. (۱۳۸۴). الدراسه التحلیلیه لکتاب الطب الرّوحانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
4. رازی، محمدبن زکریای رازی. (۱۳۷۵). بهداشت روانی (طب روحانی)، ترجمه‌ی جمعی از استادان حوزه و دانشگاه، تهران: انجمن اولیا و مربیان.
5. راغب اصفهانی، حسین¬بن¬محمد. (۱۳۸۵). مفردات الفاظ قرآنی، ترجمه‌ی مصطفی رحیمی¬نیا، تهران: سبحان.
6. سادات، محمدعلی. (۱۳۷۳). اخلاق اسلامی، تهران: سمت.
7. سیدقریشی، ماریه. (۱۳۹۳). اخلاق عقلی و فلسفی1 (اخلاق ارسطویی)، تهران، راشدین.
8. صدرالمتألهین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۸۱). کسر اصنام الجاهلیه، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
9. طباطبایی، سید محمد حسین. (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
10. طوسی نصیرالدین، محمدبن محمد. (۱۴۲۸). شرح الاشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب.
11. الطوسی، شیخ ابوجعفر. (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بی¬جا: بی¬نا.
12. فرامرز قراملکی، احد. (۱۳۹۱). نظریه‌ی اخلاقی محمدبن زکریای رازی، تهران: موسسه حکمت و فلسفه ایران.
13. فرامرز قراملکی، احد. (زمستان ۱۳۸۹). «نظریه‌ی انسان سالم در نظام اخلاقی رازی»، مجله‌ی انسان‌پژوهی دینی، دوره 7، شماره 24.
14. قمی عباس. (بی تا). کلیات مفاتیح الجنان، قم: اسوه.
15. لاریجانی باقر و همکاران. (شهریور ۱۳۹۳). «سبک زندگی عالمان بزرگ اسلامی، رهیافتی بر سلامت معنوي در آئینه‌ی نگاه و عمل علامه حسن زاده آملی»، مجله اخلاق و تاريخ پزشكي، دوره‌ی هفتم، شماره ٣، صفحه13-1.
16. مجلسی، محمدتقی. بی تا). بحارالانوارالجامعه لدررالاخبارالائمه الاطهار، بیروت، لبنان: دار احیاء التراث العربی.
17. محقق داماد، سیدمصطفى. (۱۳۸۹). «مقومات معنوى سلامت در الهیات اسلامى»، اخلاق پزشکى، ش14، ص51ـ64.
18. مرندي، سيدعليرضا؛ فريدون عزيزي. (۱۳۸۹). «مسئله‌ی جايگاه تعريف و دشواري‌هاي پايه‌ريزي مفهوم سلامت معنوي در جامعه ايراني-اسلامي»، فصلنامه اخلاق پزشكي، سال چهارم، شماره چهاردهم، 11-21.
19. مسعودنيا، ابراهيم. (۱۳۸۹). جامعه شناسي پزشكي، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
20. مولوی، جلال الدین محمدبن محمد. (۱۳۸۴). کلیات شمس تبریزی، تهران: طلائیه
