ارائه مدل ارزیابی محتوای الکترونیکی بومی در کشور مبتنی بر زنجیره ارزش
الموضوعات :طاهره میرسعیدقاضی 1 , معصومه صادقی 2 , ماندانا فرزانه 3 , سوگل بابازاده خامنه 4 , محمود خراط 5 , نسرین دسترنج 6 , حمیرا مقدمی 7 , بهروز الیاسی 8
1 - دانشگاه صنعتی امیرکبیر
2 - پژوهشگر
3 - پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
4 - ITRC
5 - پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات
6 - هییت علمی
7 - پژوهشگر
8 - هییت علمی
الکلمات المفتاحية: مدل ارزیابی محتوای الکترونیکی بومی, زنجیره ارزش, شاخص¬هاي ارزیابی, مدل اجرایی, نقش¬های اصلی و نقش¬های پشتیبان. ,
ملخص المقالة :
حوزه محتواي الكترونيكي يكي از اثرگذارترين اركان تحول ديجيتال است. براي برنامه ريزي مناسب جهت توسعه يا اصلاح روند اثرگذاري هاي اجتماعي، اقتصادی و فرهنگي در روند تحول ديجيتال، لازم است تا ارزيابي مناسبي از جايگاه محتواي الكترونيكي و وضعيت آن ارائه نمود. باتوجه به مؤلفه‌هاي مختلف تشكيل دهنده محتواي الكترونيكي و همچنين حوزه هاي متأثر از آن، تعیین وضعیت محتوای الکترونیکی بومی در کشور نیازمند داشتن مدلی مناسب جهت پوشش کلیه ابعاد و در نتیجه ارزیابی آن است. هدف از اين مقاله ارائه مدلي مناسب و بومي براي ارزيابي محتواي الكترونيكي در كشور است كه ضمن لحاظ نمودن برنامهها و سياست هاي مدنظر در اين حوزه، براساس زنجيره ارزش محتوای الکترونیکی، اثرگذاري شاخص هاي ارائه شده در مدل پيشنهادي براي بازیگران و ذينفعان مختلف قابل رهگيري باشد. در مدل ارزيابي پيشنهادي، هسته اصلي مدل، زنجيره ارزش محتواي الكترونيكي بوده، بطوريكه استفاده از زنجيره ارزش اين قابليت را به مدل مي‌دهد كه به صورت عمومي و براي كشورهاي مختلف مورد استفاده قرارگيرد. لذا در راستاي بومي‌سازي و تطبيق با شرايط بومي، با مطالعه کتابخانه ای و بررسی اسناد بالادستي و قوانين و مقررات موجود در كشور در حوزه محتواي الكترونيكي، مورد مطالعه و بررسي قرارگرفت. در ادامه با شناسایی نقش های مختلف زنجيره ارزش محتواي الكترونيكي و بازيگران اصلي متناسب با آن نقش ها، حوزه های اصلی محتوایی احصا گردید و مدل اصلی تحقیق تدوین شد. در ادامه با استفاده از روش تحقیق مصاحبه و گروه کانونی مدل پیشنهادی مورد تایید قرار گرفت. در نهایت نیز در قالب یک مدل اجرایی برای ارزیابی محتوای الکترونیکی بومی، شاخص‌های ارزیابی محتوا متناسب با هر یک از حوزه های محتوایی و نقش های شناسایی شده از طریق مصاحبه با خبرگان تدوين شدند. مدل ارائه شده و روال اجرایی آن، برای قانونگذاران و سیاست گذاران حوزه محتوای الکترونیکی بومی این امکان را فراهم می سازد که بر مبنای نقش های مختلف بازیگران و هر یک از حوزه‌های محتوایی، نسبت به سنجش وضعیت محتوای الکترونیکی در کشور و بهبود آن اقدام نمایند.
1. ITU(2017),THE CHALLENGE OF MANAGING DIGITALCONTENT,Paper for the ‘ITU-TRAI Regulatory Roundtable’, 21-22 August 2017, New Delhi, India
2. OECD/ISOC/UNESCO (2013), “The Relationship between Local Content, Internet Development and Access Prices”, OECD Digital Economy Papers, No. 217, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5k4c1rq2bqvk-en
3. دکتر مریم طایفه محمودي، مهندس فاطمه مروتی، مهندس فهیمه سلیمی، گزارش " شناسايي شاخص ها و معيارهاي ارزيابي ميزان توليد محتوا، مراجع ذيربط و روش ارزيابي و رصد آنها"،مستخرج از طرح جويشگر، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، بهار 1396
4. طاهره میرسعیدقاضی، معصومه صادقی، سوگل بابازاده خامنه، بهروز الیاسی، حمیرا مقدمی، ماندانا فرزانه ، نسرین دسترنج، محمود خراط، گزارش " ارزیابی کمی و کیفی محتوای الکترونیکی بومی"، مستخرج از پروژه تدوین مدلهای ارزیابی کمی و کیفی محتوای الکترونیکی بومی، پژوهشگاه ارتباطات وفناوری اطلاعات، بهار 1399
5. ایران در مسیر هوشمندی Iran Smart ،گـزارش عملکـرد یـک سـاله دوم وزارت ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـاتدر دولت دوازدهم - تابسـتان 1398
6. Arab Republic of Egypt Ministry of Communications and technology, DigitalArabic Content National Strategy
7. Penny Carnaby, "Creating a digital New Zealand: New Zealand' Digital Content Strategy, opportunities and challenges for the education and research sectors", 2008 IATUL Proceedings
8. Forfás, "A Strategy for the Digital Content Indusry in Ireland", Forfás, 2002
9. Invest Digital Ireland, Taking Digital Further,The growing strategy for the digital media sector in Northern Ireland, 2013- 2015", 2010
10. ITU(2014), , FINAL WSIS TARGETS REVIEW ACHIEVEMENTS, CHALLENGES AND THE WAY FORWARD,P A R T N E R S H I P O N M E A S U R I N G I C T F O R D E V E L O P M E N T
11. OECD (2006), "Digital Broadband Content: Digital Content Strategies and policies", OECD Digital Economy Papers, No. 119, OECD publishing
12. European Commission , "Mapping the creative value chains A study on the economy of culture in the digital age: final report study", EU publications,2017
13. Samo ZORC, Anton MANFREDA, Dietmar LAMPERT, Aleš GROZNIK, Jana KRAPEŽ, Miha ŠKERLAVAJ, "Digital Content SWOT Analysis", 2012
14. S.R.Subramanya and Byung K. Yi, “Utility Model for On-Demand Digital Content” DOI: 10.1109/MC.2005.206 • Source: IEEE Xplore,2005
15. Bahjat El-Darwiche , Mathias Herzog , Milind Singh , Rami Maalouf , "Understanding digital content and services ecosystems :The role of content and services in boosting Internet adoption ", Strategy&(part of the PwC network),2016
16. National Library of New Zealand ,"Creating A Digital New Zealand: New Zealand’s Digital Content Strategy" , ISBN: 978-0- 477-10119-6 (PDF), 2007
17. Swatman, P. M. C., Krueger, C. and Van der Beek, K. (2006), The changing digital content landscape: an evaluation of e-business model development in European online news and music, Internet Research, 16(1), 53-80 .
18. Digital Communities A Study to Determine the Feasibility of Creating a Digital Content Industry Cluster in Western Australia, (2004), Department of Education and Training/Department of Industry and Resources/Department of Culture and the Arts
19. Subramanya, S. R and Yi, B. K. (2006), User interfaces for mobile content, Computer, 39(4), 85–87.
20. دکتر مريم طايفه محمودي، مهندس رضا داوطلب، مهندس محمد آزادنیا، مهندس فاطمه مروتی، "بررسي و تحليل وضعيت محتوا و خدمات محتوايي مورد نياز براي طرح جويشگر"، مستخرج از طرح جويشگر، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، تابستان 1395
21. Xie, K., Kim, M. K., Cheng, S.-L. and Luthy, N. C. (2017), Teacher professional development through digital content evaluation, Education Tech Research Dev,65, 1067–1103 .
22. Burns, C. and Dolan, J. (2014), Building a foundation for digital inclusion: In Digital inclusion: The vital role of local content. Special Issue. MIT Press .
23. Hsin-Hann Tsai, Hong-Yuh Lee, Hsiao-Cheng Yu (2008), Developing the Digital Content Industry in Taiwan, Review of Policy Research. 25(2), 169-188
24. Ministry of Information and Communications Technology Qatar(2014), Media, Culture and Heritage (MCH) National Digitization Plan
25. United Nations (2012), STATUS OF THE DIGITAL ARABIC CONTENT INDUSTRY IN THE ARAB REGION, ECONOMIC AND SOCIAL COMMISSION FOR WESTERN ASIA (ESCWA), 5 November 2012
26. Kim, C. and Kim, D. J. (2017), " Uncovering the value stream of digital content business from users viewpoint", International Journal of Information Management, 37(6), 553-565
27. UNLOCKING THE POTENTIAL, Digital Content Industry Action Agenda, (2005), Strategic Industry Leaders Group report to the Australian Government
28. David Souter,Anri van der Spuy, " UNESCO’S Internet Universality Indicators: A Framework for Assessing Internet Development", UNESCO, 2019
29. Richard Heeks, "ICT4D 2.0: The Next Phase of Applying ICT for International Development", IEEE Computer Society, 0018- 9162/08/$25.00 © 2008 IEEE
30. ITU(2016), "Measuring the Information Society Report"
31. Western Cape Digital Readiness (2015): An assessment of broadband infrastructure, policy and regulations, skills, affordability, access and use amongst citizens, business and government in the Western Cape,researchICTafrica.net
32. Global Agenda Council on the Future of Media, Entertainment & Information, "The Digital Media Readiness Framework" , World Economic Forum, 2016
33. Eleanor T. Loiacono, Richard T. Watson, Dale L. Goodhue,” WEBQUAL: A MEASURE OF WEBSITE QUALITY”, 2002, In AMA Winter Conference. Austin, TX .
34. زاهدی شمس‌السادات، "ارزیابی کیفیت وبسایتها ابزارها و معیارها، نشریه مدیریت توسعه و تحول، دوره 2، شماره 4 ، صفحه 5-16، بهار 98.
