وضعیت حقوقی قراردادهای معارض با عقد معلق
الموضوعات :
محمد بهرامی خوشکار
1
(دانشیار دانشگاه شهید مطهری. )
ﻋﺒﺎس ﻋﺴﮕﺮي
2
(دانش‌آموختۀ رﺷﺘﻪ ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق ﺧﺼﻮﺻﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﻣﻄﻬﺮي)
الکلمات المفتاحية: ﻋﻘﺪ ﻣﻌﻠﻖ, وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ, ﻗﺮارداد ﻣﻌﺎرض, ﺷﺮط ﺗﻌﻠﯿﻘﯽ.,
ملخص المقالة :
چکیده: هر چند در عقد معلق، آثار عقد تنها بعد از حصول شرط تعلیقی ظاهر می‌گردد، اما این مطلب هرگز به این معنا نیست که عقد معلق قبل از حصول شرط تعلیقی فاقد اثر است، بلکه اثر عقد معلق قبل از حصول شرط در عقود تملیکی را می‌توان ایجاد نوعی مالکیت تعلیقی برای خریدار دانست. شاید به دلیل وجود چنین حقی برای متعهدٌله در عقد معلق (قبل از حصول شرط) بتوان قرارداد معارض با آن را غیرنافذ یا باطل دانست، اما با بررسی ادلۀ هریک از سه قول بطلان، عدم نفوذ و صحت چنین قراردادهایی می‌توان گفت قرارداد معارض با عقد معلق صحیح می‌باشد. این به معنای نادیده گرفتن حق متعهدٌله در عقد معلق نیست بلکه به موجب قرارداد معارض مورد معامله به همراه حق عینی خریدار در عقد معلق به متعهدٌله قرارداد معارض منتقل خواهد شد. البته برای تعیین سرنوشت نهایی قرارداد معارض باید منتظر وضعیت نهایی شرط تعلیقی ماند. در صورت عدم حصول آن حق عینی خریدار در عقد معلق بر روی مورد معامله از بین می رود و در صورت حصول آن باید دید آثار عقد معلق از چه زمانی بر آن بار می‌شود و میان ناقلیت و کاشفیت حصول معلق علیه تمایز قائل شد.
منابع
- باریکلو، علیرضا. (1375) «وضعیت حقوقی اعمال حقوقی معارض با تعهدات سابق متعهد و حقّ ثالث»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس.
- حسینی روحانی، محمد صادق. (1429ق.) منهاج الفقاهه، قم: انوار الهدی، چاپ پنجم.
- خویی، سید ابوالقاسم. (1365ق.) کتاب الاجاره، قم: مدرسۀ دارالعلم.
- شهیدی، مهدی. (1379) حقوق مدنی (اصول قراردادها و تعهدات)، تهران: عصر حقوق.
- ــــــــــ . (1388) تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: انتشارات مجد، چاپ هفتم.
- صفایی، سید حسین و جمعی از نویسندگان. (1387) حقوق بیع بین‌المللی با مطالعۀ تطبیقی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- ــــــــــ . (1378) حاشیة المکاسب، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
- طباطبایی یزدی، محمدکاظم. (1419ق.) العروة الوثقی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
- طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (1411ق.) الخلاف، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- عدل، مصطفی. (1378) حقوق مدنی، تهران: طه.
- قربانپور، امیرمهدی.(پاییز 1382) «تعلیق در عقود، اعتبار آثار آن»، مجله عمومی دادگستری، شمارۀ44.
- کاتوزیان، ناصر. (1388) قواعد عمومی قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دوازدهم.
- موسوی بجنوردی، میرزاحسن. (1391) القواعد الفقهیه، تهران: مکتبه صدر.
- موسوی خمینی، روح الله. (1421ق.)کتاب البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم ونشر آثار امام خمینی(ره).
