پیش¬بینی سلامت روان زنان شهر شیراز بر اساس سبک¬های هفتگانه¬ی زندگی تکاملی
الموضوعات :سوده دشتیانه 1 , کاظم خرم دل 2
1 - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه س شیراز، شیراز، ایران
2 - دکترای تخصصی روانشناسی، استادیار گروه روانشناسی موسسه آموزش عالی فاطمیه س شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: روان¬شناسی تکاملی, سلامت روان, زنان, مردان, تکامل.,
ملخص المقالة :
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین هفت جز سبک زندگی زنان (میزان خواب، مصرف امگا 3، میزان ورزش، میزان نور خورشید، و میزان اجتماعی شدن، استفاده از فضای مجازی و استفاده از رسانه های سنتی) با سلامت روان آنان از منظر تکاملی بود. جامعه آماری شامل زنان بالای 18 سال ساکن شهر شیراز در سال 98 – 99 بود که از آن بین، ۱۸۲ زن با روش نمونه گیری طبقه ای به پرسشنامه ها پاسخ دادند. جهت جمع آوری داده-ها از پرسشنامه های سبک زندگی و نشانگان هاپکینز استفاده شد. تحلیل داده ها از طریق دو آزمون ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS-26 انجام گرفت. نتایج نشان داد که در مجموع مصرف امگا ۳ با سلامت روان رابطه ی دوگانه ی خطی انحنایی دارد. از بین خرده مقیاس های نشانکان هاپکینز، خواب نیز با جسمانی سازی و وسواسی – جبری رابطه ی معنادار مثبت نشان داد. می توان مشاهده کرد که سبک زندگی زنان بر سلامت روان آنان، فرزندانشان و حفظ سلامت جسم و روان خانواده بسیار تاثیرگذار است. ترویج یک سبک زندگی که با گذشته ی تکاملی زنان سازگارتر باشد، دیدگاه محتمل تری است که بتوانند سلامت روانی خود را بهبود ببخشند.
1- باس، د.) ۲۰۱۲(. روان¬شناسی تکاملی، حسادت سلطه، خشونت. ترجمه حسینیان، آ.(۱۳۹۶). جلد چهارم. چاپ اول. مشهد. نشر تلنگر.
2- خرم¬دل، ک.، و دشتیانه، س.(1398). هنجاریابی پرسشنامه¬ی سبک زندگی در نمونه¬ی ایرانی. پایان¬نامه¬ی کارشناسی ارشد رشته روان¬شناسی. دانشگاه فاطمیه شیراز.
3- رایان،ک.، و جتا، ک.(۲۰۱۰). چهاربدفهمی در باب سرشت انسان. حسینیان، آ.(۱۳۹۵). چاپ اول. مشهد. انتشارات تلنگر.
4- ورکمن، ال.، و رید، و. (۲۰۱۳). روانشناسی تکاملی. حسینیان، آ.(۱۳۹۷). جلد سوم. چاپ اول. مشهد. نشر تلنگر.
5- Adams, P. B., Lawson, S., Sanigorski, A., & Sinclair, A. J. (1996). Arachidonic acid to eicosapentaenoic acid ratio in blood correlates positively with clinical symptoms of depression. Lipids, 31(1Part2), S157-S161.
6- Bays, H. E. (2007). Safety considerations with omega-3 fatty acid therapy. The American journal of cardiology, 99(6), S35-S43.
7- Bedrosian, T. A., & Nelson, R. J. (2017). Timing of light exposure affects mood and brain circuits. Translational psychiatry, 7(1), e1017-e1017.
8- Bhat, S. A., & Ara, A. (2015). Omega-3 fatty acids and the treatment of depression: a review of scientific evidence. Integrative medicine research, 4(3), 132-141.
9- Buss, D. M. (2000). The evolution of happiness. American Psychologist, 55, 15–23.
10- Carvalho, L. A., Gorenstein, C., Moreno, R. A., & Markus, R. P. (2006). Melatonin levels in drug-free patients with major depression from the southern hemisphere. Psychoneuroendocrinology, 31(6), 761-768.
11- Chou, W. Y. S., Hunt, Y. M., Beckjord, E. B., Moser, R. P., & Hesse, B. W. (2009). Social media use in the United States: implications for health communication. Journal of medical Internet research, 11(4), e48.
12- Cosmides, L., & Tooby, J. (1999). Toward an evolutionary taxonomy of treatable conditions.
13- Cukrowicz, K. C., Otamendi, A., Pinto, J. V., Bernert, R. A., Krakow, B., and Joiner, T. E. (2006). The impact of insomnia and sleep disturbances on depression and suicidality. Dreaming, 16, 1–10.
14- Dunn, A. L., Trivedi, M. H., Kampert, J. B., Clark, C. G., & Chambliss, H. O. (2005). Exercise treatment for depression: efficacy and dose response. American journal of preventive medicine, 28(1), 1-8.
15- Eaton, S. B., Konner, M., & Shostak, M. (1988). Stone agers in the fast lane: chronic degenerative diseases in evolutionary perspective. The American journal of medicine, 84(4), 739-749.
16- Heath, C. J., & Berman, J. S. (2008). Evolutionary lifestyle and mental health. Evolutionary Psychology, 6(1), 147470490800600107.
17- Heffer, T., Good, M., Daly, O., MacDonell, E., & Willoughby, T. (2019). The longitudinal association between social-media use and depressive symptoms among adolescents and young adults: An empirical reply to Twenge et al.(2018). Clinical Psychological Science, 7(3), 462-470.
18- Hibbeln, J. R., and Salem, N., Jr. (1995). Dietary polyunsaturated fatty acids and depression: when cholesterol does not satisfy. The American Journal of Clinical Nutrition, 62, 1–9.
19- Hoge, A., Tabar, V., Donneau, A. F., Dardenne, N., Degée, S., Timmermans, M., ... & Castronovo, V. (2019). Imbalance between omega-6 and omega-3 polyunsaturated fatty acids in early pregnancy is predictive of postpartum depression in a Belgian cohort. Nutrients, 11(4), 876.
20- Ilardi, S. S., Karwoski, L., Lehman, K. A., Stites, B. A., & Steidtmann, D. (2007). We were never designed for this: The depression epidemic and the promise of therapeutic lifestyle change. Manuscript in preparation..
21- Jameson, J. L. (2018). Harrison's principles of internal medicine. McGraw-Hill Education,.
22- Kaneita, Y., Ohida, T., Uchiyama, M., Takemura, S., Kawahara, K., Yokoyama, E., ... & Fujita, T. (2006). The relationship between depression and sleep disturbances: a Japanese nationwide general population survey. The Journal of clinical psychiatry, 67(2), 196-203.
23- Khan, M. S., & Aouad, R. (2017). The effects of insomnia and sleep loss on cardiovascular disease. Sleep medicine clinics, 12(2), 167-177...
24- Léger, D., Beck, F., Richard, J. B., Sauvet, F., & Faraut, B. (2014). The risks of sleeping “too much”. Survey of a national representative sample of 24671 adults (INPES health barometer). PLoS One, 9(9), e106950.
25- Lieberman, D. E. (2015). Is exercise really medicine? An evolutionary perspective. Current sports medicine reports, 14(4), 313-319.
26- Mccall, W. V., Reboussin, B. A., & Cohen, W. (2000). Subjective measurement of insomnia and quality of life in depressed inpatients. Journal of Sleep Research, 9(1), 43-48.
27- Natacci, L., M Marchioni, D., C Goulart, A., Nunes, M. A., B Moreno, A., O Cardoso, L., ... & R Brunoni, A. (2018). Omega 3 consumption and anxiety disorders: a cross-sectional analysis of the brazilian longitudinal study of adult health (ELSA-Brasil). Nutrients, 10(6), 663.
28- Oh, C. M., Kim, H. Y., Na, H. K., Cho, K. H., & Chu, M. K. (2019). The effect of anxiety and depression on sleep quality of individuals with high risk for insomnia: a population-based study. Frontiers in Neurology, 10, 849..
29- Roth, T., Jaeger, S., Jin, R., Kalsekar, A., Stang, P. E., & Kessler, R. C. (2006). Sleep problems, comorbid mental disorders, and role functioning in the national comorbidity survey replication. Biological psychiatry, 60(12), 1364-1371..
30- Rubin, R. T., Heist, E. K., McGeoy, S. S., Hanada, K., & Lesser, I. M. (1992). Neuroendocrine aspects of primary endogenous depression: XI. Serum melatonin measures in patients and matched control subjects. Archives of general psychiatry, 49(7), 558-567..
31- Salem Jr, N., Shingu, T., Kim, H. Y., Hullin, F., Bougnoux, P., & Karanian, J. W. (1988). Specialization in membrane structure and metabolism with respect to polyunsaturated lipids. Progress in clinical and biological research, 282, 319-333.
32- Semenova, N. D. (2018). Women and mental health. International Journal of Culture and Mental Health, 11(1), 102-108.
33- Simor, P., Harsányi, A., Csigó, K., Miklós, G., Lázár, A. S., & Demeter, G. (2018). Eveningness is associated with poor sleep quality and negative affect in obsessive–compulsive disorder. Journal of behavioral addictions, 7(1), 10-20.
34- Sundberg, I. (2019). Exploring Links between Melatonin, Inflammation and Depression (Doctoral dissertation, Acta Universitatis Upsaliensis).support and adolescent substance use. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 937–952.
35- Thompson, C., Franey, C., Arendt, J., & Checkley, S. A. (1988). A comparison of melatonin secretion in depressed patients and normal subjects. The British Journal of Psychiatry, 152(2), 260-265.
36- Tiemeier, H., van Tuijl, H. R., Hofman, A., Kiliaan, A. J., & Breteler, M. M. (2003). Plasma fatty acid composition and depression are associated in the elderly: the Rotterdam Study. The American journal of clinical nutrition, 78(1), 40-46..
37- Wang, R., Liu, Y., Xue, D., Yao, Y., Liu, P., & Helbich, M. (2019). Cross-sectional associations between long-term exposure to particulate matter and depression in China: The mediating effects of sunlight, physical activity, and neighborly reciprocity. Journal of affective disorders, 249, 8-14.