روشهای تعیین سن در نشخوارکنندگان و شترسانان با استفاده از الگوهای دندانی
الموضوعات :ساره رضایی 1 , امیر زکیان 2 , نیما مرادپور 3
1 - --
2 - عضو هیئت علمی
3 - --
الکلمات المفتاحية: الگوی دندانی, سن, شترسانان, نشخوارکنندگان,
ملخص المقالة :
تعیین سن، در دامهای اهلی اهمیت بسزائی دارد زیرا علاوه بر اینکه بهداشت، تغذیه و تعلیف تابع سن میباشد از لحاظ علم دامپزشکی نیز بعضی از بیماریهای مشخص وابسته به سن بوده و در سنین معینی ظاهر میشوند. از این رو اطلاع از چگونگی تعیین سن در دامهای اهلی برای دامپزشکان چه از نظر پیش بینی و پیشگیری امراض و چه از لحاظ درمان اهمیت ویژهای دارد. علاوه بر آن دانستن سن دام برای دامپروران از نظر بهره برداری و بکار گماردن حیوان در سرویسهای مختلف یکی از نکات اساسی محسوب میشود و در قیمت واحد دامپروری اثر محسوسی دارد. یکی از روشهای تعیین و قضاوت سن دامهای اهلی استفاده از تعداد، شکل و زمان رویش دندانها است. لذا هدف از نگارش این مقاله ارائه اطلاعات کاربردی و عملی جهت تعیین سن در گونههای نشخوارکنندگان و شترسانان بصورت خلاصه میباشد که با بررسی مقالات و منابع موجود در طی سالهای اخیر انجام گرفت. امید است این مقاله برای افزایش سطح آگاهی کلیه دانشجویان دامپزشکی، کلینیسینهای فعال در زمینه دامهای بزرگ، علاقمندان به دندانپزشکی حیوانات و دیگر رشتههای وابسته مفید واقع شده و به آن رجوع کنند.
1. Smith B, Van Metre D, Pusterla D, Large Animal Internal Medicine. 6th edition. Mosby, 2017.
2. Anderson DE. Ohio State University Office of Veterinary Continuing Education presents camelid medicine, surgery, and reproduction for veterinarians, March 27-31, 2002.
3. Torell R, Bruce B, Kvasnicka B, et al. Methods of determining age of cattle. Cattle Producer’s Library: CL712. University of Nevada, Reno, NV. Available online: http://www. unce. unr.edu/publications/files/ag/other/cl712. pdf (accessed on 4 July 2013). 2003.
4. Troxel TR, Gadberry MS, Cline S, et al. Factors affecting the selling price of replacement and market cows sold at Arkansas livestock auctions. The Professional Animal Scientist. 2002; 18(4):380-386.
5. Pace JE, Wakeman DL. Determining the age of cattle by their teeth. University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agriculture Sciences, EDIS; 1983.
6. Thrift FA, Thrift TA. Longevity attributes of Bos indicus× Bos taurus crossbred cows. The Professional Animal Scientist. 2003; 19(5):329-341.
7. U.S. Department of Agriculture. Determination of age by teeth in domestic animals. In: Yearbook of the United States Department of Agriculture, Washington, D. C., 1898. Page: 667
8. Food Safety Inspection Service. Using dentition to age cattle. U.S. Department of Agriculture, Washington, D.C. Accessed online at http://www.fsis.usda.gov/ofo/tsc/bse_information.htm on May 1, 2013.
9. Johnson RF. The stockman’s Handbook. 2nd. Ensminger, 1999; 539.
10. National Animal Health Monitoring System. Beef. Part IV: Reference of beef cow-calf management practices in the United States, U.S. Department of Agriculture, Washington, D.C. 2007-08.
11. Attwell CA. Age detemination of the blue wildebeest Connochaetes taurinus in Zululand. African Zoology. 1980; 15(3):121-130.
12. Grimsdell JJ. Age determination of the African buffalo, Syncerus caffer Sparrman. African Journal of Ecology. 1973; 11(1):31-53.
13. Kikule SB. Age-Chances in the Teeth of Zebu Cattle. The East African Agricultural Journal. 1953; 19(2):86-88.
14. Taylor RD. Age determination of the African buffalo, Syncerus coffer (Sparrman) in Zimbabwe. African Journal of Ecology. 1988; 26(3):207-220.
15. Haynes G. Tooth wear rate in northern bison. Journal of Mammalogy. 1984; 65(3):487-491.
16. Spinage CA. Incremental cementum lines in the teeth of tropical African mammals. Journal of Zoology. 1976 ; 178(1):117-131.
17. Spinage CA. Age determination of the female Grant's gazelle. African Journal of Ecology. 1976; 14(2):121-134.
18. Pienaar UD. Observation on developmental biology, growth and some aspects of the population ecology of the African Buffalo (Syncerus caffer caffer Sparrman) in the Kruger National Park. Koedoe. 1969; 12(1):29-52.
19. Villegas VA. Determination of age of water buffaloes by the eruption of temporary and permanent incisors. Philippine Agric. 1929; 18:371-378.
20. Macgkegor, R. The domestic buffalo. R.C.V.S. Fellowship thesis, London, 1939.
21. Getty R. Sissons & Grossmajn, D, The anatomy of Domestic Animals, 5th. Edition. Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1956.
22. Ageing camels by the teeth.Available at http://.www.fao.org, chapter 7, unit 58.
23. Fowler ME. Repulsion of the cheek teeth. In: Fowler ME, editor. Medicine and surgery of South American camelids: llama, alpaca, vicuna, guanaco. 2nd edition. Ames (IA): Iowa State University Press; 1998: 119-120.
24. Fowler ME. Dental disease. Medicine and surgery of South American camelids: llama, alpaca, vicuna, guanaco. 2nd edition. Ames (IA): Iowa State University Press; 1998: 112-120.
25. . Fowler ME. Digestive system. Medicine and surgery of South American camelids: llama, alpaca, vicuna, guanaco. 2nd edition. Ames (IA): Iowa State University Press; 1998: 305-319.
26. Niehaus A. Dental disease in llamas and alpacas. Veterinary Clinics: Food Animal Practice. 2009; 25(2):281-293.
27. Turner AS, McIlwraith CW, Hull BL. Techniques in large animal surgery. 2nd edition. Philadelphia: Lea & Febiger; 1989: 364-368.
28. Mattoon JS. Radiographic technique for dental disease of camelids. Presented at Current veterinary care and management of Llamas and Alpacas. Columbus, Ohio, March 23, 2006.
