دولت پریبندال : چارچوبی تئوریک برای فهم فساد سیاسی
الموضوعات :محبوبه همتی 1 , مرتضی علویان 2 , علی کریمی مله 3
1 - دانشگاه مازندران
2 - دانشگاه مازندران
3 - دانشگاه مازندران
الکلمات المفتاحية: پریبندالیسم فساد سیاسی دولت پریبندال حامی پروری ریچارد ژوزف.,
ملخص المقالة :
این مقاله می‌کوشد تا چارچوبی تحلیلی تئوریک را برای فهم کارکرد فسادآمیز نظام‌های سیاسی در قالب ایده پریبندالیسم ارائه کند که در ادبیات علوم سیاسی بومی کمتر بدان توجه شده است. مفهوم پریبندالیسم و دولت پریبندال با مقوله فساد سیاسی که خود دارای ابعاد گوناگون و ریشه‌ها و پیامدهای خاص هم در سطح جامعه و هم در سطح دولت است، پیوندی نزدیک دارد. نوشته حاضر با ابتنا بر آرای «ژوزف»، چارچوب نظری دولت پریبندال را برای فهم مسئله فساد سیاسی ارائه می‌کند. دولت پریبندال بیانگر نحوه عملکرد نخبگان و کارگزاران در سطح سیستم سیاسی است و مبین آن است که نخبگان به دلیل نقش تاریخی-سیاسی و انجام کارویژه‌های خود در موقعیت‌های سیاسی از امتیازهای ویژه و حقوقی مازاد بر حقوق خود در سطح دولت برخوردار هستند و هدف اصلی آنان معطوف به دسترسی گسترده و ویژه به منابع در دو سطح سیستم سیاسی و اقتصادی است. مقاله حاضر بر این پرسش اصلی تمرکز می‌کند که ویژگی ها، بنیان‌ها و عناصر مؤثر در شکل گیری دولت پریبندال کدام است؟ این مقاله با الهام از آرای ژوزف و استفاده از منابع کتابخانه ای و با کاربست روش تاریخی-توصیفی، بدین گزاره رسیده است که دولت پریبندال مبین ترکیبی از عوامل مختلف مانند پاتریمونیالیسم، حامی پروری، تلقی دولت به عنوان بازار، فقدان یک ایدئولوژی مشروع، ضعف رهبری و... است که در نهایت به نتایجی چون تضاد دائمی در سطح سیستم سیاسی و نابرابری‌های عمیق اجتماعی می‌انجامد.
دوگراف، خیالت و دیگران (1394) چشم¬اندازهای نظری فساد، ترجمه هانیه هژیرالساداتی و دیگران، تهران، آگه.
وبر، ماکس (1374) اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری و دیگران، تهران، مولی.
هانتینگتون، ساموئل (1370) سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علم.
هیوود، پل (1381) فساد سیاسی، ترجمه قاسم بنی‌هاشمی و محمد طاهری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Alam, M.S.(1989) Anatomy of Corruption: An Approach of the Political Economy of Underdevelopment.The American Journal of Economics and Society,Vol.48.No.4.pp 441-456.
Ekeh, P.P (1975) Colonialism and the Two Publics, A Theoretical Statement. Comparative Studies in Society and History, 17 (1) , pp 91-112.
Joseph, A, R (1987) Democracy and Prebendal Politics in Nigeria, The Rise and Fall of The Second Republic, Cambrige University Press, New York.
Lewis, P (1996) From Prebendalism to Predation, The Political Economy of Decline in Nigeria. The Journal of Modern African Studies, 34 (1), pp 79-103.
Myrdal, G., (1970) The 'Soft State' in Undeveloped Countries. In Unfashionable Economics: Essays in Honour of Lord Balogh, edited by Paul Streeten. London: Weidenfeld and Nicolson.
Nye, J, S (1967) Corruption and Political Development, A Cost- Benefit Analysis. American Political Science Review, pp 417 -427.
Rogow A, Lassewell H (1963) Power, Corruption and Rectitude. Englewood, Cliffs, pp.132-133.
Sandbrook, Richard (1972) “Patrons, clients and Factions, New Dimensions of Conflict Analysis in Africa,” Canadian Journal of Political Science, 5, 111.
Suberu, R.T (2013) Politics and Federal Government in Nigeria in Obadare, E.and Adebanwi, W. (2013) ed Democracy and Prebendalism in Nigeria, Critical Interpretations. New York. Palgrave Macmillan.
Turner, Brian (1981) “Feudalism and Prebendalism” in For Weber, Essays on the Sociology of Fate (Boston, London, and Henley, 208.
Ugwuani, I. B and Nwokedi. C, R (2015) Prebendalism as the Albatross to Democratic Practice and National Development in Nigeria, A Critical Discourse. Journal of Policy and Development Studies, Vol (9), No 4, pp 18-31.
Weber, M. (1951) The Religion of China, Confucianism and Taoism, Macmillan Press, New York.
