علی شریعتی، رنسانس اسلامی و رهایی از انحطاط
الموضوعات :
امیر روشن
1
(دانشگاه تربیت مدرس)
محسن شفیعی سیف آبادی
2
()
الکلمات المفتاحية: شریعتی انحطاط رهایی بازگشت به خویشتن رنسانس اسلامی,
ملخص المقالة :
از زمان رویارویی ایرانیان با غرب و پی بردن به انحطاط خود، مسئلۀ «کيستي ما» دغدغۀ اصلي روشن فکران ايراني شد. پس از اين، سؤال هايي از قبيل اينکه ما «که هستيم؟» و «چگونه بايد باشيم؟» مطرح شد. برای پاسخ به سؤال های یادشده، شریعتی در مقام اندیشمندی ایرانی با دغدغه های اسلامی، سعی در تدوین راه‌حلی برای رهایی از انحطاط و سوق یافتن به سمت پیشرفت دارد. به زعم وی، سرمایه داری، امپریالیسم و مذاهب انحرافی و ذهن گرایی، عوامل اصلی انحطاط ایران و جهان اسلام است و تنها با بازگشت به خویشتن و شکل گیری یک رنسانس و نوزایی اسلامی است که می توان به پیشرفت و کمال رسید. در همین راستا هدف اصلی در این مقاله، تحلیلی از مقولۀ رنسانس اسلامی و رهایی از انحطاط در آرای شریعتی است.
ايگلتون، تري (1381) درآمدي بر ايدئولوژي، ترجمه اکبر معصوم بيگي، تهران، آگاه.#
بازرگان، مهدي (1334) راه طي¬شده، چاپ دوم، تهران، کانون معرفت.#
بشلر، ژان (1372) ايدئولوژي چيست، ترجمۀ علي اسدي، تهران، شرکت سهامي انتشار.#
روشه، گي (1366) تغييرات اجتماعي، ترجمۀ منصور وثوقي، تهران، ني.#
سراج¬زاده، حسن (1383) چالش¬هاي دين و مدرنيته، تهران، طرح نو.#
سروش، عبدالکريم (1372) فربه¬تر از ايدئولوژي، تهران، صراط.#
--------------- (1375) «ايدئولوژي و دين دنيوي»، کيان، سال ششم، شماره 31، تير و مرداد، صص 2-11.#
-------------- (1384) از شريعتي، تهران، صراط .#
شريعتي، علي (1356) مجموعه آثار (2) خودسازي انقلابي، چاپ سوم، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (1359) مجموعه آثار (12) تاریخ تمدن (2)، چاپ دوم، بي¬جا.#
----------- (1360) مجموعه آثار (20) چه بايد کرد، تهران، حسینیه ارشاد.#
----------- (1361الف) مجموعه آثار (18) اسلام¬شناسي (3)، تهران، الهام.#
----------- (1361ب) مجموعه آثار (23) جهان¬بيني و ايدئولوژي، تهران، مونا.#
----------- (1361پ) مجموعه ¬آثار (25) انسان بي¬خود، تهران، قلم.#
----------- (1361ت) مجموعه آثار (27) بازشناسي¬ هويت ايرانی - اسلامي، تهران، الهام.#
----------- (1361ث) مجموعه آثار (29) ميعاد با ابراهيم، تهران، مونا.#
----------- (1362الف) مجموعه آثار (7) شیعه، چاپ چهارم، تهران، الهام.#
----------- (1362ب) مجموعه آثار (17) اسلام¬شناسي (2)، چاپ سوم، تهران، قلم.#
----------- (1362پ) مجموعه آثار (26) علي، چاپ دوم، تهران، نيلوفر.#
----------- (1364) مجموعه آثار (35) آثار گوناگون، تهران، مونا.#
----------- (1366) مجموعه آثار (24) انسان، چاپ دوم، تهران، الهام.#
----------- (1367) مجموعه آثار (31) ويژگي¬هاي¬ قرون¬ جديد، چاپ سوم، تهران، چاپخش.#
----------- (1368) مجموعه آثار (11) تاريخ تمدن (1)، چاپ سوم، تهران، قلم.#
----------- (1382) مجموعه آثار (22) مذهب عليه مذهب، چاپ چهارم، تهران، چاپخش.#
¬¬¬¬¬¬¬¬----------- (بی¬تا الف) مجموعه آثار (1) با مخاطب¬هاي آشنا، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی¬تا ب) مجموعه آثار (4) بازگشت، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی‌تا پ) مجموعه آثار (5) ما و اقبال، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی‌تا ت) مجموعه آثار (16) اسلام¬شناسی (1)، چاپ دوم، تهران، حسينيه ارشاد.#
کاظمي، عباس (1383) جامعه‌شناسي روشن¬فکري ديني در ايران، تهران، طرح نو.#
لاهوري، اقبال (بی‌تا) احيای فکر ديني در اسلام، ترجمۀ احمد آرام، چاپ دوم، بي‌جا، کانون نشر و پژوهش‌هاي اسلامي.#
مک للان، ديويد (1380) ايدئولوژي، ترجمۀ محمد رفيعي مهرآبادي، تهران، آشيان.#
هي¬وود، آندرو (1379) درآمدي بر ايدئولوژي¬هاي سياسي، ترجمۀ محمد رفيعي مهرآبادي، تهران، دفتر مطالعات سياسي و بين-المللي.#
Manheim, Karl (1976) Ideology and Utopia, Translated from The Germany by Louis Wirth and Edward Shils, Rotledge and Kegan Paul, London and Heniey.#
Parvin Manoucher and Mostafa Vaziri (1992) Islamic and Society in the Islamic Republic of Iran, in Iran Political Cultural in the Islam Republic, Edited by Samih K.# Farsoun and Mehrdad Mashayekhi, London, Routledge.#
