کارآمدی به مثابه ظرفیت دولت؛ رهیافتی سیاسی به مفهوم کارآمدی
الموضوعات :
محمد کمالی‌زاده
1
()
سعید عطار
2
(دانشگاه یزد )
الکلمات المفتاحية: کارآمدی ظرفیت دولت قدرت دولت نظریه های ساختاری- کارکردی و علوم سیاسی,
ملخص المقالة :
در این مقاله تلاش خواهد شد تا با رجوع به نظریۀ نظام‌ها در چارچوب نظریه‌های ساختاری- کارکردی در علوم سیاسی، به شاخصه های قابل اتکایی برای ارزیابی کارآمدی دولت‌ها و نظام‌های سیاسی دست یابیم تا بتوان با اتکا بر آنها، مبانی و چارچوب نظری متقنی برای پژوهش در این زمینه در چارچوب علوم سیاسی تدارک دید. از این رو پرسش اصلی ما در این مقاله، جست وجوی شاخص‌های قابل اتکا برای کارآمدی دولت از منظر علوم سیاسی است. برای پاسخ به این پرسش، کارآمدی را در قالب ظرفیت های شش گانه متصور برای هر دولت مورد بحث قرار خواهیم داد. ظرفیت های شش گانه انحصار مشروع کاربرد زور، استخراجی، شکل دادن به هویت ملی، تنظیمی، حفظ انسجام درونی و بازتوزیعی را که در این مقاله با عنوان معیارهای کارآمدی دولت مورد بازخوانی قرار گرفته اند، می توان مجموع وظایف یا اختیارات مرسوم دولت نیز به شمار آورد. تلقی ما در این مقاله از مفهوم کارآمدی، علاوه بر تقارن های فراوان با فهم اقتصادی و مدیریتی از این مفهوم، به واسطه پیوند با مفهوم کلیدی «قدرت» در علوم سیاسی و در نظر گرفتن جایگاه واقعی دولت‌ها در جوامع و کشورهای امروزی - با تأکید بر وظایف، اختیارات و توانمندی‌های آنها از یکسو و انتظارات از آنها از سوی دیگر – نزدیک ترین و کاربردی ترین برداشت از مفهوم کارآمدی در علوم سیاسی است که می‌تواند مبنا و چارچوب نظری وثیقی برای پژوهش در زمینه کارآمدی دولت باشد.
استونز، راب (1379) متفکران بزرگ جامعه¬شناسی، ترجمه مهرداد میردامادی، تهران، مرکز.
اسکولز، رابرت (1379) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران، آگه.
ایوانز، پیتر (1380) توسعه یا چپاول، نقش دولت در تحول صنعتی، ترجمه عباس زندباف و عباس مخبر، تهران، طرح نو.
توسلی، غلام عباس (1374) نظریه‌های جامعه¬شناسی، تهران، دانشگاه پیام نور.
جانسون، چالمرز (1372) تحول انقلابي (بررسي نظري پديده انقلاب)، ترجمه حميد الياسي، تهران، اميركبير.
رضائیان، علی (1379) مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت.
ریتزر، جورج (1384) نظریه جامعه¬شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علمی.
زاهدی، شمس‌السادات و دیگران (1383) فرهنگ جامع مدیریت، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
عجم اوغلو، دارون و جیمز رابینسون (1392) چرا کشورها شکست می‌خورند؟، ترجمه پویا جبل عاملی و محمدرضا فرهادی¬پور، تهران، دنیای اقتصاد.
مک لین، ایان (1387) فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید احمدی، تهران، میزان.
های، کالین (1385) درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمه احمد گل¬محمدی، تهران، نی.
همیلتون، پیتر (1379) تالکوت پارسونز، ترجمه احمد تدین، تهران، هرمس.
Albertus, Michael and Victor Menaldo (2012) “Coercive Capacity and the Prospects for Democratization,” Comparative Politics January, Vol. 44, No. 2, pp. 151-169.
Alesina, Alberto and Roberto Perotti (1996) “Income Distribution, Political Instability, and Investment”, European Economic Review Vol. 40, pp. 1203-28.
Almond and J.S. Coleman (1960) The politics of the developing areas, Princeton university press.
Baskaran, Thushyanthan and Arne Bigsten (2013) “Fiscal Capacity and the Quality of Government in Sub-Saharan Africa,” World Development, Vol. 45, pp. 92–107.
Easton, David (1965) A system analysis of political life, New York, John Wiley & sons.
Edwards, Chris and Daniel J. Mitchell (2011) Global Tax Revolution, The Rise of Tax Competition and the Battle to Defend It, Washington D.C, Cato Institute.
Fearon, James D. and David D. Laitin (2003) “Ethnicity, Insurgency, and Civil War,” American Political Science Review 97(1), 75-80.
Gros, J.G. (1996) “Towards a taxonomy of failed states in the New World Order: decaying Somalia, Liberia, Rwanda, and Haiti”, Third World Quarterly, Vol. 17, pp.
455–471.
Hansen, Randall (2014) “State Controls: Borders, Refugees, and Citizenship” In Elena Fiddian-Qasmiyeh, Gil Loescher, Katy Long, and Nando Sigona (Eds.), The Oxford Handbook of Refugee and Forced Migration Studies, New York: Oxford University Press.
Hironaka, Ann (2005) Neverending Wars, The International Community, Weak States, and the Perpetuation of Civil War, Cambridge, MA, Harvard University Press.
Klitgaard, Robert (1988) Controlling Corruption, Berkeley, University of California Press.
Kocher, Matthew Adam (2010) “State Capacity as a Conceptual Variable” Yale Journal of International Affairs, Vol. 5, No. 2, pp. 137—145.
Mann, Michael (1986) “The Autonomous Power of the State: Its Origins, Mechanisms and Results.” In John A. Hall (Ed.), States in History, London: Basic Blackwell, pp. 109-136.
Mann, Michael (1993) The Sources of Social Power, The Rise of Classes and Nation-States, 1760-1914, New York, Cambridge University Press.
Michon, Cyrille (2007) “Opium’s Virtus Dormitiva,” In Max Kistler and Bruno Gnassounou (Eds.) Dispositions and Causal Powers, Burlington, VT: Ashgate Publishing, Ltd.
North, D. (1981) Structure and change in economic history, New York, Norton.
Peters, B. Guy (1987) “Politicians and Bureaucrats in the Politics of Policy-Making,” In Jan-Erik Lane (Ed.), Bureaucracy and Public Choice, London: Sage Publications.
Poggi, Gianfranco (1978) The Development of the Modern State: A Sociological Introduction, Stanford: Stanford University Press.
Poggi, Gianfranco (1990) The State, Its Nature, Development and Prospects. Cambridge, Polity Press.Baskaran and Bigsten.
Przeworski, Adam, Michael Alvarez, Jose Cheibub, and Fernando Limongi (2000) Democracy and Development, Political Institutions and Well-Being in the World, 1950-1990, Cambridge, Eng., Cambridge University Press.
Rauch, James E. and Peter B. Evans (1999) “Bureaucracy and growth, A cross-national analysis of the effects of “Weberian” state structures on economic growth,” American Sociological Review, Vol. 64, pp. 748–765.
Rauch, James E. and Peter B. Evans (2000) “Bureaucratic structure and bureaucratic performance in less developed countries,” Journal of Public Economics, Vol. 75, pp. 49-71.
Ricketts, Martin (2006) “Economic regulation, principles, history and methods” In Michael Crew and David Parker (Eds.), International Handbook on Economic Regulation, Northampton, Edward Elgar, pp. 34-62.
Scott, Colin (2001) “Analyzing Regulatory Space, Fragmented Resources and Institutional Design,” Public Law, Summer, pp. 329-353.
--------------- (2009) “Governing Without Law or Governing Without Government? New-ish Governance and the Legitimacy of the EU,” European Law Journal, Vol. 15, pp. 160-173.
Scott, Colin and Ciara Brown (2010) “Regulatory Capacity and Networked Governance,” Paper prepared for ECPR Biennial Conference ‘Regulation in the Age of Crisis’, Dublin, 17-19 June.
Shaoguang, Wang (2012) “Why is state effectiveness essential for democracy? Asian examples,” In Fred Reinhard Dallmayr and Tingyang Zhao, Contemporary Chinese Political Thought, Debates and Perspectives, Kentucky, The University Press of Kentucky, pp. 242-266.
Slater, Dan (2008) “Can Leviathan Be Democratic? Competitive Elections, Robust.
Sørensen, George (2002) State Transformation and New Security Dilemmas, Ankara, Centre for Eurasian Strategic Studies.
Stark, David and Laszlo Bruszt (1998) Postsocialist Pathways, Transforming Politics and Property in East Central Europe, New York, Cambridge University Press.
Sullivan, Patrick (2011) Belonging Together, Dealing with the Politics of Disenchantment in Australian Indigenous Policy, Canberra, Australia, Aboriginal Studies Press.
Wai-Chung Yeung, Henry (2005) “Institutional capacity and Singapore’s developmental state, Managing economic (in)security in the global economy” in.
Weiss, Linda (1998) The Myth of the Powerless State, Governing the Economy in a Global Era, Cambridge, Polity.
