مدینه فاضله افلاطونی در روایتی پارادایمی (بر پایه همپرسه جمهوری)
الموضوعات :
حجت زمانی راد
1
(تربیت مدرس)
محمد کمالی گوکی
2
(تربیت مدرس)
ابوالفضل شکوری
3
(دانشگاه تربیت مدرس)
الکلمات المفتاحية: افلاطون معرفت‌شناسی هستی‌شناسی مدینه فاضله پارادایم,
ملخص المقالة :
وجودشناسی و معرفت شناسی و انسان شناسی، اساس هر نوع نظریه پردازی در علوم انسانی است. هیچ نظریه ای نیست که چه آشکارا و چه ضمنی، مبتنی بر این مبانی بنیادین متافیزیکی نباشد. همچنین اندیشه سیاسی به عنوان اندیشه‌ای هنجاری، همواره در نسبت با زمینه و زمانه و بحران های معاصرش شکل می گیرد، این بحران ها را مورد تأمل قرار می دهد و بر اساس مبانی بنیادین فلسفی خود، شرایط مطلوب خود را مبتنی بر هنجاری که مناسبات معیار را تعیین می کند، ترسیم می نماید و بر اساس آن، صورت بندی خاص خود از الگوهای اقتدار را ارائه می دهد. مقایسه نظرورزی ها در اندیشه سیاسی با یکدیگر نشان می دهد که می توان بر اساس مبانی متافیزیکیِ آنها و نیز هنجار پیشنهادی و راهبرد اقتدارشان، به یک دسته بندی در اندیشه سیاسی رسید. تحلیل اندیشه سیاسی بر اساس چنین فرایندی، روایتی پارادایمی از اندیشه سیاسی نام دارد. این مقاله سعی دارد که از اندیشه سیاسی افلاطون مبتنی بر همپرسه جمهوری، روایتی پارادایمی به دست دهد؛ به این معنی که با نشان دادن مبانی بنیادین متافیزیکی افلاطون و بحران های معاصرش، نسبت ایجابی و سلبی مدینه فاضله افلاطونی را با آن مبانی و بحران ها تحلیل کند. بحران اخلاقی و روند رو به انحطاط پولیس آتن در اثر جنگ های پلوپونزی و ظهور سوفیسم، بحران مرکزی افلاطون است. عالم مُثُل نیز در مرکز معرفت شناسی و هستی شناسی افلاطون قرار دارد. مدینه فاضلۀ افلاطونی مبتنی بر حاکمیّت فیلسوف- شاه که ذیل پارادایم ریاستی قرار می گیرد، تنها در نسبت با همین بحران های معاصر افلاطون و نیز بنیادهای متافیزیکی او فهم خواهد شد و ابعاد و وجوه و اوصاف خود را نشان خواهد داد.
افلاطون (1380) مجموعه آثار، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی.
انتظام، سید محمد (1379) «ساختار منطقی معرفت شناسی افلاطون»، نامه مفید، شماره 24، زمستان، صص 5-34.
بختیاری، فاطمه (1394) «تأثیر مفهوم وجود ثابت پارمندس و سیلان هراکلیتوس در وجودشناسی افلاطون»، پژوهش‌های هستی¬شناختی، شماره 7، بهار و تابستان، صص 105-121.
خیری، حسن (1389) «مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم‌های اثباتی، تفسیری و انتقادی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 2، بهار، صص 7-32.
طباطبایی، سید جواد (1380) درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشۀ سیاسی، تهران، کویر.
قزلسفلی، محمدتقی (1390) فلسفه فلسفه سیاسی، مناقشه¬های نظری در عصر جهانی شدن، تهران، رشد آموزش.
کاپلستون، فردریک (1368) تاریخ فلسفه یونان و روم، ترجمه مجتبوی، چاپ دوم، تهران، سروش.
کدیور، محسن و عبدالرسول حسنی¬فر (1385) «فضیلت به‌مثابه شالوده نظام سیاسی مطلوب افلاطون»، نامه مفید، شماره 53، اردیبهشت، صص 63-74.
-------------------------------- (1386) «نسبت نظریه مثل افلاطون با فلسفه سیاسی او»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان)، شماره 51، زمستان، صص 85-102.
محمدی محمدیه، زهرا و عباس جوار شکیان (1392) «بررسی تطبیقی سیر از کثرت به وحدت در هستی‌شناسی افلاطون و ملاصدرا»، حکمت معاصر، سال چهارم، شماره 4، زمستان، صص 99-119.
مشکات، محمد و سعید بینای مطق (1389) «معانی وجود از دیدگاه افلاطون بر مبنای جمهوری، پارمنیدس و سوفیست»، خردنامه صدرا، شماره 62 ، زمستان، صص 64-77.
مکین تایر، السدیر (1376) «اخلاق فضیلت¬مدار»، ترجمۀ حمید شهریاری، نقد و نظر، سال چهارم، شماره اول و دوم، صص 45-53.
مگی، برایان (1389) فلاسفه بزرگ، آشنایی با فلسفه غرب، عزت‌الله فولادوند، تهران، خوارزمی.
منوچهری، عباس (1378) «فلسفه سیاسی در روایتی پارادایمی»، نامه فرهنگ، شماره 32، بهار، صص 1-22.
------------- (1385) «آزادی در روایتی پارادایمی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره اول، شماره 2، خرداد، صص 7-27.
------------- (1388) «دوستی در اندیشه سیاسی، روایتی پارادایمی»، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، سال اول، شماره 3، پاییز، صص 55-74.
------------- (1388) «نظریه سیاسی پارادایمی»، پژوهش سیاست نظری، سال اول، شماره 6، تابستان و پاییز، صص 77-93.
------------- (1394) «اندیشه سیاسی به مثابه دانشی میان¬رشته‌ای، روایتی دلالتی - پارادایمی»، فصلنامه مطالعات میان¬رشته¬ای در علوم انسانی، دوره هفتم، شماره 2، بهار، صص 1-22.
------------- (1395) فراسوی رنج و رؤیا، روایتی دلالتی ¬- پارادایمی از تفکّر سیاسی، جلد 1، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
میراحمدی، منصور و میثم قهرمان (1393) «امکان¬سنجی تحلیل پارادایمی در فلسفه سیاسی فارابی»، سیاست نظری، شماره 10، صص 1-28.
ناظرزاده کرمانی، فرناز (1376) «نگاهی به تاریخ تکوین پولیس یونان و جایگاه و اهمیّت آن در فلسفۀ سیاسی افلاطون»، نامه فلسفه، شماره 2، صص 75-86.
واعظی، احمد (1388) نقد و بررسی نظریه‌های عدالت، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
Campbell, L. ( 1883) The Theaetetus of Plato. Oxford University Press.
Cornford, F. M (1979) Plato’s Theory of knowledge, London, Routledge & Kegan Paul.
----------------- (1997) Plato's Cosmology: the Timaeus of Plato, Hackett Publishing Company.
Furlong and Marsh (2002) A skin not a sweater: ontology and epistemology in political science. In: Marsh, David and Stoker, Gerry eds. Theory and Methods in Political Science, Palgrave Macmillan.
Gadamer, Hans George (1980) Dialogue and Dialectic: Eight hermeneutical studies on Plato; Translated and with an introduction by P.christopher smith; New Haven and London; Yale university press.
Gail, Fine (1978) Knowledge and Belief in Republic V, Archiv für Geschichte der Philosophie 60 (2): 39-121.
Kahn, Charles H, (1969) The Thesis of Parmenides, The Review of Metaphysics, Vol. 22, No 4.
Klein, Jacob (1965) A Commentary on Plato's Meno. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
Mayer, F (1966) A history of ancient and medival philosophy; New York: American book.
