بررسی و تحلیل حضور عناصر فولکلوریک در داستان‌های منیرو روانی‌پور (اهل غرق، سیریا سیریا، سنگ‌های شیطان و کنیزو)
الموضوعات :
1 - دانشگاه پیام نور
الکلمات المفتاحية: منیرو روانی‌پور فرهنگ عامه فولکلور اهل غرق کنیزو,
ملخص المقالة :
باورهای عامیانه، بخش مهمی از فرهنگ و زندگی هر ملت و جامعه ای را در برمی‌گیرد. با شناخت باورهای هر ملت می توانیم با روحیات و خلقیات، آداب، هنر و افکار آنها آشنا شویم. بخشی از باورهای عامیانه در ادبیات بازتاب می یابد و ادبیات عامیانه منبع الهام بسیاری از شاعران و نویسندگان است. «منیرو روانی‌پور» نیز یکی از زنان نویسنده معاصر است که در اولین آثارش به باورهای عامیانه و عناصر فرهنگیِ بومی و اقلیمی مردم جنوب ایران به ویژه ناحیه جفره (محل زادگاهش) پرداخته است. در این مقاله، این دسته از آثار این نویسنده از زاویه دید چگونگی کاربرد عناصر فولکلوریک و فرهنگ عامه بررسی شده است. باورهای بومی در این داستان ها ریشه در محیط زندگی مردم این منطقه و مشکلات، دردها و رنج های آنان دارد. حضور موجودات وهمی چون بوسلمه حاکم دریا، پریان دریایی سرخ و آبی از ویژگی های این داستان هاست. باورهای عامیانه، نقش کلیدی در روایت، شخصیت پردازی و فضاسازی آثار داستانی روانی‌پور دارد. او نمادهای بومی و محلی زادگاه خود را زمینه ساز بیان مسائل و دغدغه های فکری خود و انتقاد از مسائل اجتماعی و گاه سیاسی قرار می دهد.
احمدی ری‌شهری، عبدالحسین (1381) سنگستان، شیراز، نوید شیراز.
الیاده، میرچا (1390) اسطوره بازگشت جاودانه، ترجمه بهمن سرکاراتی، چاپ سوم، تهران، طهوری.
امینی، عفت (1390) مقایسه و بررسی محورهای زبان و اندیشه در آثار منیرو روانی‌پور و بیژن نجدی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، به راهنمایی سید کاظم موسوی، دانشگاه شهرکرد.
بختیاری، محمدرضا (1386) فولکلور و ادبیات عامیانه، ارومیه، ادیبان.
بیهقی، حسینعلی (1367) پژوهش و بررسی فرهنگ عامیانه، مشهد، آستان قدس رضوی.
پانوف، میشل و میشل برن (1368) ترجمه اصغر عکسری خانقاه، تهران، ویس.
حسنعلی¬زاده، فرناز (1388) از خاک به خاکستر، تهران، پایان.
حمیدی، سید جعفر (1380) فرهنگنامه بوشهر، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
خلعتبری لیماکی، مصطفی (1385) «گستره فرهنگ عامه»، نجوای فرهنگ، شماره 1، صص17- 33.
خیراندیش، مهدی و پروین حیدری (1392) «بررسی کودکانه‌های فرهنگ عامه در آثار سیمین دانشور و منیرو روانی‌پور»، هفتمین همایش پژوهش¬های زبان و ادبیات فارسی، تابستان، صص 727-740.
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (1391) زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف اسلامی.
روانی‌پور، منیرو (1368) اهل غرق، تهران، خانه آفتاب.
------------ (1369الف) سنگ¬های شیطان، تهران، مرکز.
------------ (1369ب) کنیزو، چاپ دوم، تهران، نیلوفر.
------------ (1372) سیریا سیریا، تهران، نیلوفر.
سرکاراتی، بهمن (1386) دانشنامه زبان و ادب فارسی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
شمیسا، سیروس (1377) فرهنگ اشارات، تهران، فردوس.
شيري، قهرمان (1385) مکتب¬هاي داستان¬نويسي، تهران، چشمه.
صادقی شهپر، رضا (1391) «حوزه‌های پنج¬گانه اقلیم¬نویسی در ادبیات داستانی معاصر ایران»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 27، صص 99-124 .
فاضلی، نعمت¬الله (1388) انسان¬شناسی مدرن در ایران معاصر، تهران، نسل آفتاب.
فلاح، مرتضی و شهربانو گودرزی (1393) «بازتاب باورهای عامیانه و آداب و رسوم مردمی در رمان اهل غرق» نهمین همایش بین‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه پیام نور خراسان شمالی، صص5180-5198.
ماسه، هانری (2535) معتقدات و آداب ایرانی، ترجمه مهدی روشن¬ضمیر، ج 1، تبریز، مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
مالمیر، تیمور و علیرضا ناصر بافقی (1393) «تحلیل ساختاری رمان اهل غرق»، متن¬پژوهی ادبی، شماره 60، تابستان، صص 7-23.
مونسان، فرزانه و دیگران (1393) «بینش اساطیری در آثار منیرو روانی‌پور»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره¬شناختی، سال دهم، شماره 37، صص 303- 337 .
میرعابدینی، حسن (1377) صد سال داستان‌نویسی، تهران، چشمه.
میهن¬دوست، محسن (1380) پژوهشی عمومی در فرهنگ عامه، تهران، توس.
نیکوبخت، ناصر و مریم رامین¬نیا (1384) «بررسی رئالیسم جادویی و تحلیل رمان اهل غرق»، فصلنامه پژوهش¬های ادبی، شماره 8، تابستان، صص 139-154.
هاشمیان، لیلا و رضوان صفایی صابر (1390) «بررسی نمادها در سبک نوشتاری منیرو روانی‌پور»، مجله سبک¬شناسی (بهار ادب)، سال چهارم، شماره 2 (پیاپی12)، تابستان، صص 329-346.
هدایت، صادق (1334) نوشته¬های پراکنده صادق هدایت، تهران، امیرکبیر.
