برنامه ریزی شهر سالم با رویکرد توسعه پایدار (مناطق چهارگانه شهر کرمان)
محورهای موضوعی :کلید واژه: برنامه ریزی فضایی, شهر سالم, توسعه پایدار, مدل WASPAS , شهر کرمان,
چکیده مقاله :
چکیده: وضعیت محیط‌های شهری در سلامت ساکنان دارای نقشی تعیین کننده است. در چنین شرایطی اتخاذ رویکردهای برنامه‌ریزی و طراحی محیط برای ارتقا سلامت شهروندان ضروری است. بکار‌گیری معیارهای شهر سالم با توجه به توسعه پایدار از طریق طراحی و ارتقا کیفیت فضاهای شهری و نواحی مسکونی می‌تواند به ارتقای سلامت عمومی شهروندان منجر شود. شاخص‌های متعدد اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی همچون احساس ایمنی و امنیت، مشارکت اجتماعی، کیفیت محیط زیست و دسترسی به امکانات و خدمات می‌توانند از عوامل تاثیرگذار بر سلامت و کیفیت زندگی افراد باشند. این پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است و در جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه ای، اسنادی و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل WASPAS استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، تمامی ساکنان شهر کرمان هستند که از طریق جدول مورگان، حجم نمونه 384 نفر در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که در تمامی ابعاد سه گانه توسعه پایدار و شهر سالم، کرمان با استانداردها فاصله دارد ولی از لحاظ وضعیت فعلی شاخص ها در مناطق چهارگانه شهر کرمان، منطقه 2، وضعیت بهتری نسبت به دیگر مناطق دارد، گرچه در شراسط مناسب و ایده آل نیست ولی نسبت به بقیه مناطق در شرایط بهتری قرار دارد و مناطق1، 3 و 4 به ترتیب در مکان های بعدی قرار دارند که البته در بیشتر شاخص ها، مناطق 1و 3 آمار بسیار نزدیکی به یکدیگر داشتند ولی منطقه 4 در تمامی ابعاد در پایین ترین سطح قرار دارد.
The status of urban areas has a decisive role in the health of residents. In such circumstances, the adoption of environmental planning and design approaches is essential for promoting the health of citizens. The application of healthy city criteria with regard to sustainable development through designing and upgrading the quality of urban spaces and residential areas can lead to the general health of citizens. Many social, economic and environmental indicators such as safety and security, social participation, environmental quality and access to facilities and services can be factors that affect the health and quality of life of individuals. This is an applied research and the research method is descriptive-analytical and the library and field method is used for data collection and WASPAS model is used for data analysis. The statistical population of the study is all residents of Kerman. The sample size is 384 people by Morgan table. The results show that in all three dimensions of sustainable development and healthy city, Kerman is far from standards However, in terms of the current status of the indicators in the four regions of Kerman, Zone 2, there is a better situation than other regions. Although it is not in ideal conditions, it is in better condition than other areas and after that, the first, third and fourth regions were located in the next places. Of course, in most of the indicators, the first and third regions were very close to each other, but the fourth area is in the lowest level in all dimensions.
منابع و مآخذ:
1-پاگ، سدريگ، (1381)" شهرهاي پايدار در كشور هاي در حال توسعه ،ترجمه ناصر محرم نژاد ،نشاط حداد تهراني، چاپ اول،انتشارات مركز مطالعاتي و تحقيقاتي شهرسازي و معماري ايران ،وزارت مسكن و شهر سازي ايران،1381
2-پیری، فاطمه، سعید امان پور و مریم عباس پور(1391)" تحليل فضايي شاخصهاي شهر سالم در مركز شهرستان هاي استان ايلام"، مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، شماره 31، سال10، صص 45-60 ، 1394
3-جهانبخش، افسانه و مهسا ممقانی،(1394)" بررسی و تبیین معیارهای شهر سالم در ارتقا سطح سلامت در محیط شهری"، کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین پژوهشی در عمران، معماری و مدیریت شهری، دوره دوم،1394
4-جوهری پور، مرجان و امیر حکیمی،(1394)" بررسی شاخص های شهر سالم با رویکرد توسعه پایدار شهری در شهر آبادان"، همایش بهداشت محیط و محیط زیست پایدار، دوره دوم، 1394
5-رهنما، محمدرحیم، اکرم مهرورز و زهرا سیاحی،(1394)" تحلیلی بر شاخص های شهر سالم( مشهد)"، مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، شماره 32، 1394
6- ضرابی، اصغر، مصطفی قدمی و محمدرضا کنعانی،(1391)" ارزیابی سکونتگاه های شهری با رویکرد شهر سالم در استان مازندران"، فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي، سال دوازدهم، شماره 47، 1391، صص 131- 151،
7-فقهی فرهمند، ناصر،(1389)" مديريت شهرسالم با رويكرد استراتژيك ريزي"، دومین همایش ملی شهر سالم سبزوار، 1389، صص 2-13
8-محمودی نژاد، هادی،(1388)" فرایند تحقق پذیری شهر سالم با ارائه راهکارها و پیشنهادهایی در شرایط معاصر ایران"، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره سوم،1388
9-نيك پي، وحيد و حاتمي نژاد، حسين(1389)" بررسي شاخص هاي شهر پايدار (شهر سالم) در محله قاسم آباد يزد"، همايش ملي شهر سالم سبزوار،1389، ص 2،
10-يغفوري، حسين،سجاد رفیعیان و عبداله رازدشت،(1389)" فضاهاي عمومي عاملي در جهت افزايش همبستگي اجتماعي در شهر سالم" ، دومين همايش ملي شهر سبزوار، 1389
11- Barton, H., tsourou,C (2003), Healthy urban planning, Spon press, London and New York.
12- Bridgman, P. W.(1992), Dimensional Analysis, New Haven: Yale University Press. Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Lorestan Province.
13-Dooris, M. (1999), Healthy cities and local Agenda 21: The UK experience – challenges for the new millennium, Health Promotion International, Oxford University, Vol 14, No4: pp365-375.
14- Edris , A . ( 2003) . promoting quality of life through participation in healthy cities programme . pertanika J . Soc . Sci & hum , p 166.
15- Flood, J. (1997), Urban and housing indicators, Urban Studies Journal, Vol 34, No10: pp 1635-1665.
16- Ginevicius, R. A.(2011), New Determining Method for the Criteria Weights in Multicriteria Evaluation , International Journal of Information Technology & Decision Making, Vol. 10, No. 6, pp. 1067–1095.
17- Hancock, T & Duhl, L. (1993), Healthy Cities: Promoting Health in the Urban Context. Copenhagen, Denmark: FADL Publishers, World Health Organization Healthy Cities Paper No. 1.
18- J.Lawrence, R., & Fudge, C.( 2009), Healthy cities in global and regional context, health promotion international .15.
19- Ji Young Moon, Eun Woo Nam, and Sarita Dhakal,(2014), Empowerment for Healthy Cities and Communities in Korea, Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, Vol. 91, No. 5 .
20- Leeuw, E.( 2009), Evidence for healthy cities: reflection on practice,method and heory, health promotion international. p1.
21- L.J. Duhl & A.K. Sanchez ,(2015),HEALTHY CITIES AND THE CITY PLANNING PROCESSREGIONAL OFFICE FOR EUROPE, Health Documentation Services WHO Regional Office for Europe, Copenhagen.
22- Mark Dooris and Zoe Heritage,(2011), Healthy Cities: Facilitating the Active Participation and Empowerment of Local People, Journal of Urban Health/ Bulletin of the New York Academy of Medicine.
23- M. Boonekamp, G., & others.(1999), Healthy cities evaluation: the co-ordinators perspective, Health promotion internaional. P104.
24- Northridge, M., D. Sclar, E., & Biswas, P.( 2003), sorting out the connections between the built environment and health: a conceptual framework for vavigating pathway and planning healthy cities, Urban health.p 556.
25- Roy, Marlene, Hansen, Karl (1997), A Brief Overview of the 'Big' Annual International SD Reports (Developing Ideas), Canada, International Institute for Sustainable Development (IISD.).
26- Saparauskas, J., E. K. Zavadskas & Z. Turskis,(2011), Selection of Facade's Alternatives of Commercial and Public Buildings Based on Multiple Criteria , International Journal of Strategic Property Management, No. 15(2), pp. 189–203.
- services, department of health& human, (2001), p1.
27- Simanaviciene R. & L. A. Ustinovicius,(2011), New Approach to Assessing the Biases of Decisions Based on Multiple Attribute Decision Making Methods , Electronics and Electrical Engineering.
28- Thompson, Stewart. (2007). Health planning Forum, premier’s council, UNESCO United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Institute for
statistics, 144-156.
29- Tsouros, A.D. (1995), The WHO Healthy Cities Project: State of the art and future plans, Health Promotion International Journal, Vol 10, No 2: pp133-141.
30- Tsouros, A.D. (1997), The WHO Healthy Cities Project: State of the art and future plans, Health Promotion International Journal, Vol 10, No 2: pp133-141.
31- Who. (2000). “Questionnare Indicators-WHO- healthy cities”. who healthy cities technical working group health and indicators.
32- Zavadskas, E. K., Z. Turskis & J. Antucheviene,(2012) Optimization of Weigheted Aggregated Sum Product Assessment , Electronics and Electrical Engineering Electronika IR Electrotechnica, No. 6.
33- Zoë Heritage and Geoff Green, (2013), European National Healthy City Networks: the Impact of an Elite Epistemic Community, Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, Vol. 90, Suppl. 1.
