مطلوبیت بخشی کیفی پیاده راه های شهری (مطالعه موردی: پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان) (نوع مقاله : پژوهشی)
محورهای موضوعی :
محمدتقی حیدری
1
(دانشگاه زنجان)
شهرام محمدی
2
(دانشگاه هنر اصفهان)
کلید واژه: پیاده راه شهری, هم پیوندی, حس مکان, شهر زنجان.,
چکیده مقاله :
فضای شهری با راهبردهای اجتماعی درگیر است و همین عامل آن را بیش از جوانب کالبدی–فیزیکی اش، به یک پدیده اجتماعی مبدل کرده است. در این راستاست که برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری مردم مدار از ابتدای شکل گیری دانش برنامه ریزی شهری از لابلای اظهار نظرهای صاحبنظران این رشته قابل ردیابی بوده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان مطلوبیت پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان از منظر همپیوندی بین مردم و فضا و تعیین مولفه های موثر بر مطلوبیت بخشی همپیوندی پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان می باشد. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی انجام یافته است. نمونه آماری پژوهش متشکل از 120 نفر از شهروندان در حال پیاده روی در محدوده پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان می باشد. آماده سازی و پردازش داده های مورد نیاز نیز از طریق نرم افزارهایSPSS ,ArcGis و lisrelانجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که غالب شاخص ها به سمت ناپایداری و نسبی بودن در حال حرکت هستند و مهمترین راهبرد برای مطلوبیت پیاده راه سبزه میدان، ایجاد رفاه و آسایش محیطی بواسطه توسعه بهداشت و ایمنی در محور پیاده راه سبزه میدان می باشد.
Urban space is involved with social strategies and this has made it a social phenomenon more than its physical aspects. In this regard, planning and design of people-oriented urban spaces has been traceable from the viewpoints of experts in this field since the beginning of urban planning knowledge. The purpose of the study is to evaluate the desirability of Zanjan Sabze Meydan pedestrian way from the perspective of unification between people and space and determining the factors affecting the desirability presentation of Zanjan Sabze Meydan pedestrian way. The research method is descriptive and analytical and has been done through library and survey studies. The statistical sample of the study consisted of 120 walking citizens in Zanjan Sabze Meydan pedestrian way Area. Preparation and processing of required data was done by SPSS, ArcGis and lisrel software. The results show that the most of the indicators are moving towards instability and relativity and the most important strategy for Sabze Meydan pedestrian way desirability is to create environmental well-being through the development of health and safety on Sabze Maydan pedestrian way.
1-بندرآباد، علیرضا (1390). شهر زیست پذیر، نشریه جستارهای شهرسازی، شماره 36 تابستان و پاییز.
2-بهزادفر، مصطفی و پیام محمودی کردستانی(1388). هنجارهای کیفی طراحی فضاهای شهری مردم مدار، نشریه آرمانشهر، شماره 3، پاییز و زمستان.
3-پارسی، حمیدرضا (1380). فضای شهری، حیات مدنی و نیروهای اجتماعی- فرهنگی (نمونه موردی: خیابان کارگر، شرایط 1378)، رساله دکترای شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
4-پاکزاد، جهانشاه (1392). مقالاتی در باب طراحی شهری، چاپ چهارم، گرد آورنده الهام سوری، تهران: نشر شهیدی.
5-پوراحمد، احمد؛ حبیبی، کیومرث؛ مشکینی، ابوالفضل و محمدجواد کوهساری(1387)، از زنگان تا زنجان (سیری بر تحولات کالبدی –فضایی بافت کهن شهر)، زنجان: دانشگاه زنجان.
6-جاکوبز، جین (1987). مرگ و زندگی شهرهای بزرک آمریکایی ؛ ترجمه حمید رضا پارسی پور و آروز افلاطونی، تهران: دانشگاه تهران.
7-حبیبی، سید محسن (1379). جامعه مدنی و حیات شهری، نشریه هنر های زیبا، شماره 7.
7-رضایی، محمود (1392). سنجه های پیاده پذیری (نقش پیاده راه سازی در بهبود حس مکان)، نشریه هنرهای زیبا، دوره 18، شماره4.
8-شيخي؛ حجت و محمدرضا رضايي(1396). ارزيابي كيفيت محيطي فضاهاي شهري پياده مدار و پاسخدهي اجتماعي(نمونه موردي: خيابان فردوسي شهر ايلام)، نشريه پژوهش و برنامه ريزي شهري، سال 8، شماره 29.
9-ضابطیان، الهام و رضا خیرالدین (1397). سطوح حس مکان در فضاهای شهری (نمونه موردی: میدان امام خمینی و امام حسین شهر تهران)، نشریه دانش شهرسازی، دوره 2، شماره 2.
10-طالبی، ژاله (1383). روابط اجتماعی در فضاهای شهری، نشریه نامه علوم اجتماعی، شماره 24.
11-علیمردانی، مسعود؛ مهدی نژاد، جمال الدین و طلیعه افهمی (1394). رشد کیفی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (نمونه موردی خیابان احمد آباد مشهد)، دوفصلنامه هنرهای کاربردی، شماره 7.
12-قلمبر دزفولی، مریم و محمد نقی زاده نقی زاده (1393). طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی: بلوار بین محله ای)، نشریه هویت شهر، سال 8، شماره 17.
13-لینچ، کوین (1960). سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، تهران: دانشگاه تهران.
14-محمدی، زهره (1397). آسیب شناسی طراحی و برنامه ریزی پیاده راه در بافت مرکزی زنجان (مطالعه موردی: سبزه میدان شهر زنجان)؛ پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان.
15-منتظرالحجه ، مهدی؛ شریف نژاد، مجتبی و سهیلا دهقان (1395). ارزیابی و سنجش عوامل موثر بر ایجاد حس مکان در مراکز محله های شهری مطالعه موردی: مراکز محله های شیخداد و شهرک دانشگاه در شهر یزد، فصلنامه علمی-پژوهشی شهر ایرانی اسلامی، سال 7، شماره 26.
16-مهندسین مشاور طرح هفتم (1390)، طرح ساماندهی، بهسازي و توسعه سبزه میدان، زنجان: شهرداری زنجان.
17-مهندسین مشاور طرح هفتم (1391). نتایج آمارگیري مبدا - مقصد ساکنین، مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک شهر زنجان.
18-میر غلامی، مرتضی و معصومه آیشم (1395). مدل مفهومی ارزیابی حس مکان بر اساس مولفه های کالبدی، ادراکی، عملکردی و اجتماعی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره 19.
19-نظری، هانیه (1397). واکاوی کیفیت فضاهای شهری با رویکرد ارتقاء هم پیوندی مردم با فضا (نمونه موردی بازار تاریخی شهر زنجان)، پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی.
20-نگین تاجی، صمد؛ انصاری، مجتبی و حسنعلی پورمند (1396). تبیین نسبت رابطه انسان و مکان در فرآیند طراحی معماری با رویکرد پدیدارشناسی، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره 22، شماره 4.
21-نوربرگ شولتز، کریستین (1980). روح مکان: به سوی پدیدارشناسی معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، تهران: رخ داد نو.
22-Altman, I and Low, S. (1992). Place attachment, New York: Plenum Press.
23-Farlex. (2010). The free dictionary, Available from http://www.thefreedictionary.com.
24-Hanna, S and Rowley, J (2011). Towards a strategic place brand-management model, Journal of Marketing Management, 27(5-6), 458-476.
25-Jacobs, A and Appleyard, D (1987). Toward an Urban Design Manifesto, APA Journal, 53 (1): 112-120.
26-King, K (2013). Neighborhood walkable urban form and C-reactive protein, Preventive medicine, 57(6), 850-854.
27-Lewica, M (2011). Place attachment, How far have we come in the last 40 years?, Journal of Environmental Psychology, 31(3): 207-230.
28-Relph, E (1976). Place and Placelessness, London: pionnt.
