ارزیابی تطبیقی از ویژگی های فضای کالبدی شهر در بروز رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: شهرک کارشناسان و شهرک کوثر در اردبیل)
محورهای موضوعی :
سهراب ابوالفتحی
1
(دانشجو)
کلید واژه: فضای کالبدی شهر, رفتارهای وندالیستی, شهرک کارشناسان, شهرک کوثر, اردبیل,
چکیده مقاله :
وندالیسم تخریب آگاهانه، ارادی و خود خواسته اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی شهر است. شهرهای امروزی به موازات افزايش و گسترش جمعيت و فضاهای کالبدی با انواع مشکلات و آسيبهای شهری روبرو هستند که در مجموع، این اجتماعات را از لحاظ سلامت محيط و احساس امنيت تهديد میکنند که از جمله این مسائل، رفتارهای وندالیستی در سطح شهر میباشد. با توجه به اين شرايط ضرورت توجه به اين که معضل اجتماعی گريبانگير فضاهای عمومی شهرهای کشور شده است، از اهميتی ويژه برخوردار است. متعاقب موضوع فضاهای عمومی شهر اردبیل که در معرض رفت و آمد افراد جوان قرار دارند نيز با چنين مسائل و مشکلاتی روبرو هستند. هدف اصلی از این تحقیق شناخت ویژگیهای فضای کالبدی در بروز رفتارهای وندالیستی در دو شهرک مورد مطالعه شهر اردبیل میباشد. این تحقيق از نوع کاربردی و روش تحليل دادهها، توصيفی- تحليلی است. مرحله اول تحقیق شامل گزینش شاخصها و جمعآوری دادههای کالبدی و فیزیکی دو شهرک مورد مطالعه موثر در ایجاد و گسترش پدیده وندالیسم از جمله نوع کاربری اراضی شهری، تراکم جمعیت، میزان دسترسی به تاسیسات قابل تخریب و میزان خلوت و باز بودن فضاهای شهری است، میباشد. مرحله دوم نیز شامل تجزيه وتحليل دادههای جمعآوری شده و تهیه نقشهها و همپوشانی آنها از طریق نرم افزارGIS به منظور شناسائی مناطق مستعد برای ایجاد این آسیب اجتماعی است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها و بررسی پهنهبندی این دو شهرک از لحاظ میزان تاثیرپذیری از پدیده وندالیسم نشان میدهد که میزان آسیبپذیری شهرک کوثر بیشتر از شهرک کارشناسان میباشد. چراکه میزان فضاهای باز و خلوت با کاربری زمین های بایر شهری و فضای سبز در شهرک کوثر بیشتر است. همچنین تراکم ساختمانی و جمعیتی در شهرک کارشناسان بالاتر از شهرک کوثر میباشد. از عوامل مهم دیگر میتوان به وجود مجتمع تفریحی و توریستی شورابیل در شهرک کوثر اشاره کرد که شرایط مناسبی برای وقوع این پدیده ایجاد کرده است.
Vandalism is a conscious, volitional, and self-imposed destruction of properties, general amenities and utilities of the city. Alongside with population increase and expansion, and physical spaces, today's cities face a variety of urban problems and damages, which collectively threatens these communities in terms of environmental health, and security including issues of vandalism behaviors in the city. Given these circumstances, the necessity of considering the fact that the public spaces of the country's cities have encountered this social dilemma is of special significance. Subsequently Ardabil’s public spaces which are exposed to young people commuting are also facing such issues and problems. The main objective of this research is to identify the features of the physical space in the occurrence of vandalism behaviors in the two studied towns of the Ardabil city. This research is of applied type, and the data analysis method is descriptive-analytic. The first stage includes selection of indices, and physical data collection of two studied towns in development and expansion of vandalism phenomenon including urban land use, population density, the amount of access to the facilities and possible destruction utilities, level of isolation, and openness of urban spaces. The second stage includes analysis of collected data, preparation of maps and overlaying of them via GIS software in order to identify areas susceptible to cause this special damage. Results from data analysis, and checking the zoning of these two towns in terms of affectedness from vandalism phenomenon indicate that the vulnerability of Kowsar town is higher than Karshenasan town since the amount of open and isolated spaces with the use of urban uncultivated lands, and green spaces are more in Kowsar town. Moreover, the building and population density in Karshenasan town is higher than Kowsar town. Another important factor to be mentioned is the existence of the Shorabil recreational and tourism complex in Kowsar town which has created favorable conditions for the occurrence of this phenomenon.
1. اسلام و پارسامهر، مهربان (1391)، بررسی عوامل جامعه¬شناختی موثر بر وندالیسم (مورد مطالعه: دانش¬آموزان دبیرستانی شهر اهواز)، جامعه¬شناسی کاربردی، سال 23، شماره 3، صص: 128-142؛
2. رضايی¬مقدم، علی؛ سزاوار، مهدی و مقدم. مهیار (1391)، بررسی جايگاه طراحی در ايجاد حس امنيت در مجتمع¬های مسکونی، مشهد، چهارمين کنفرانس برنامه¬ريزی و مديريت شهری، سال چهارم، شماره 1، صص: 46-73؛
3. ناصر (1375)، بررسی موردی عوامل موثر بر پیدایش رفتارهای وندالیستی در میان برخی پسران 8 تا16 سال ساکن تهران. پایان¬نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه¬شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی؛
4. سازمان زیباسازی شهرداری تهران (1392)، وندالیسم در شهر، ماهنامه پیام سبز، صص: 15-24؛
5. وحید، ذوالاکتاف؛ وحید و نورعلی¬وند، علی (1388)، توصیف جامعه¬شناختی عوامل مؤثر بر وندالیسم و اوباشگری در ورزش فوتبال، فصلنامه المپیک، سال هفتم، شماره 1، ص 96-115؛
6. محسني‌تبريزي، عليرضا (1379)، ونداليسم؛ مباني روان¬شناسي اجتماعي، جامعه¬شناسي و روان¬شناسي رفتار ونداليستي در مباحث آسيب¬شناسي و كژرفتاري اجتماعي، تهران، نشر سمت؛
7. سیدیعقوب، شیری¬پور؛ مهدی، رفیع؛ ابوالفضل و موسوی، سیدرفیع (1393)، بررسی عوامل وندالیسم در فضاهای عمومی شهری: نمونه موردی منطقه ده شهر تبریز، ششمین کنفرانس ملی برنامه¬ریزی و مدیریت شهری با تکیه بر مولفه¬های شهر اسلامی؛
8. Horowitz, Tamar & Tuboly Danid, Ann Sloan (2003), Social Capital and Urban Growth, Watlonal Bureau of Economic Research, Cambridge. From: www.nber.org/papers/w14374;
9. Moser, Gabriel. (1992), what is Vandalism? Toward a psycho-social definition and its implications, In H. H. Christiansen, D. R. Johnson, & M.H. Brookes (Eds.), Vandalism: Research, prevention, and social policy. Portland, OR: U. S. Department of Agriculture Forest Service.
