عمل نیک و اهمیت آن در نهج البلاغه
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیمهرناز دادخواه 1 , طیبه اکبری راد 2 , محمد قاسمی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: عمل نیک, نهج البلاغه, امیر مومنان (ع).,
چکیده مقاله :
در این مقاله در صددیم تا واژه عمل و اهمیت عمل نیک را از منظر امیر مومنان (ع) با تکیه بر خطبه ها، نامه ها و جملات قصار آن حضرت در کتاب ارزشمند نهج ابلاغه مورد بررسی قرار داده، آثار اعمال نیک و موانع آن را بیان نماییم؛ در نهج البلاغه امام علی (ع) اعمال نیک با واژه هایی چون الاحسان، المعروف، البر، الخیر و خود کلمه عمل و نیز تقوی به کار رفته است. از منظر امیر مومنان (ع) تقوی و عدم خواری و حقارت، محو بدی ها، تسخیر قلوب، از جمله آثار مثبت اعمال نیک و بخل و منت گذاشتن و پاداش نیکوکار ندادن و ... هم از موانع انجام اعمال نیک محسوب می گردند. در مقاله حاضر به مباحث موضوعی عمل نیک و همچنین اهمیت آن در نهج البلاغه با روش توصیفی تحلیلی پرداخته شده و به ابهامات و سوالات متعدد در این زمینه پاسخ داده شده است.
In this article, we attempt to examine the concept and importance of good deeds from the perspective of Imam Ali (AS), relying on his sermons, letters, and aphorisms in the valuable book Nahj al-balagha. We will discuss the effects of good deeds and the obstacles to performing them. In Nahj al-balagha, Imam Ali (AS) refers to good deeds with words such as kindness, benevolence, righteousness, goodness, and also emphasizes the importance of action and piety. From Imam Ali's perspective, piety and avoiding humiliation and contempt, eradicating evil, conquering hearts, are among the positive effects of good deeds. On the other hand, stinginess, withholding rewards, and not rewarding the righteous are considered obstacles to performing good deeds.
قرآن کریم. ترجمه حسین انصاریان، قم، انتشارات دانش.
ابن منظور، محمد. (1405ق). لسان العرب، قم، نشر ادب الحوزه.
اصفهانی، راغب. (1998). المفردات فی غریب قرآن، بیروت، دارالمعرفه.
اکبریراد، طیبه. (1387). تفاوت دیدگاه مفسّران با دیدگاه معناشناسانه در رابطه با مفهوم عمل، انتشارات کویر.
دشتی، سید محمد. (1379). ترجمه نهج البلاغه امیرمومنان علی (ع)، قم، انتشارات مشهور.
جوادی آملی، عبدالله. (1400). سلونی قبل ان تفقدونی (تحریر نهج البلاغه)، نشر اسراء.
مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امیر المومنین، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
جعفری، محمدتقی. (1383). ترجمه و شرح نهج البلاغه، مشهد مقدس، انتشارات آستان قدس رضوی.
طالقانی، سید محمود. (1380). پرتوی از نهج البلاغه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ چهارم.
منتظری، حسینعلی. (1397). درسهایی از نهج البلاغه، تهران، انتشارات سرایی.
تمیمی آمدی، عبدالواحد. (1366). تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
خراسانی، علم الهدی. (1374). نهج البلاغه (سخنان پیامبر(ص) و امیر مومنان(ع))، تهران، کتابخانهی صدر.
خوانساری، سید جمال الدین. (1366). شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم، تهران، دانشگاه تهران.
زمانی، مصطفی. (1360). ترجمه و شرح نهج البلاغه، قم، پیام اسلام.
ابن شعبه الحرانی، حسن (1440ق). تحف العقول عن آل الرسول ص، قم، جامعه مدرسین.
راغب اصفهانی، حسین. (1386). مفردات الفاظ قرآن، ترجمه مصطفی رحیمی نیا، تهران، نشر سبحان.
خوئی، حبیب الله. (1405 ق). منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، تهران، مکتب الاسلامیه.
صالحی، اکبر. تهامی، رحیمه الاسادات. (1388). بررسی و تحلیل عوامل و موانع مؤثر در تربیت دینی بر مبنای سخنان حضرت علی(ع) در نهج البلاغه.
مطهری، مرتضی. (1385). انسان کامل (مجموعه آثار شماره 23)، تهران، صدرا، چاپ سوم.
نسفی، عزیزالدین. (1377). الانسان کامل، تهران، کتابخانه طهوری، جلد 4.
موسوی، سید عباس علی. (1376). شرح نهج البلاغه، بیروت، دارالرسول الکرم.
مغنیه، محمدجواد. (1358). فی ظلال نهج البلاغه، بیروت، دارالعلم ملایین.
عبده، محمد. (بی تا). شرح نهج البلاغه، محصحح محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مطبعه الاستقامه.
81 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 98 – 81
عمل نیک و اهمیت آن در نهج البلاغه
مهرناز دادخواه 1
طیبه اکبری راد 2
محمد قاسمی 3
چکیده
در این مقاله در صددیم تا واژه عمل و اهمیت عمل نیک را از منظر امیر مومنان (ع) با تکیه بر خطبه ها، نامه ها و جملات قصار آن حضرت در کتاب ارزشمند نهج ابلاغه مورد بررسی قرار داده، آثار اعمال نیک و موانع آن را بیان نماییم؛
در نهج البلاغه امام علی (ع) اعمال نیک با واژه هایی چون الاحسان، المعروف، البر، الخیر و خود کلمه عمل و نیز تقوی به کار رفته است. از منظر امیر مومنان (ع) تقوی و عدم خواری و حقارت، محو بدی ها، تسخیر قلوب، از جمله آثار مثبت اعمال نیک و بخل و منت گذاشتن و پاداش نیکوکار ندادن و ... هم از موانع انجام اعمال نیک محسوب می گردند. در مقاله حاضر به مباحث موضوعی عمل نیک و همچنین اهمیت آن در نهج البلاغه با روش توصیفی تحلیلی پرداخته شده و به ابهامات و سوالات متعدد در این زمینه پاسخ داده شده است.
واژگان کلیدی
عمل نیک، نهج البلاغه، امیر مومنان (ع).
[1] . دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: mehrnaz_dadkhah@yahoo.com
[2] . استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: akbariradtaiebeh@gmail.com
[3] . استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: dr.ghasemi92@yahoo.com
تاریخ دریافت: 14/8/1402 پذیرش نهایی: 18/11/1402
