ویژگی‌های ممتاز واژة الله از منظر معناشناختی و خوش‌نویسی
محورهای موضوعی :صادق ارشی 1 , مرتضی حاجی مزدرانی 2 , احمد محمدی اکمل 3
1 - پیام نور تهران
2 - ادبیات فارسی
3 - گروه ادبیات عرب
کلید واژه: الله سمنتیک (معناشناسی) خوش‌نویسی هنر,
چکیده مقاله :
مقالۀ حاضر پژوهشی در باب واژة «الله» بوده و درصدد نشان دادن امتیاز خاص واژة «الله» نسبت به سایر واژهها است. این امتیاز جدای از تقدس این واژه، دارای معنای آسمانی است و مسلماً به شعوری آگاهانه باز می‌‌شود که در منحصرکردن این واژه نسبت به واژگان دیگر به‌‌کار رفته است. ممتازی واژة الله در هنر و سمنتیک به خصوص در کتابت این واژه توسط نخستین کاتبان، عمدی و آگاهانه صورت گرفته است. اگرچه این واژه از کلمات قرآن و زبان عربی محسوب می‌‌شود و در ظاهر مثل دیگر واژهها است، اما هیچ گونه شباهت معنایی و کتابتی به دیگر واژگان ندارد. این واژه در معناشناسی و ساختار نیز همیشه خلاف قاعدۀ سمنتیک(معناشناسی و ساختار) بوده و از نظر معنایی، لغوی، ریشه‌‌شناسی و قواعد دستوری نیز با سایر کلمهها متفاوت است. در خوش‌نویسی نیز این واژه، استثنا است و به هیچ عنوان از قواعد نوشتاری دیگر واژهها پیروی نمی‌‌کند و قاعدۀ نوشتاری آن منحصر به‌‌فرد است و هیچ واژة دیگری نیز نمیتواند از قاعدۀ نوشتاری الله پیروی کند.
This article is a research on the word “Allah” and trying to show special privilege of this word in comparison to other words. The privilege of this word enjoins its sanctity as well as its heavenly meaning which is applied in confining this word comparing to the other. The superiority of the word “Allah” in art and Semantics is manifested clearly in its written form by the early scribes consciously and intentionally. Although this word is considered as the word of Quran and belongs to the Arabic Language and is seemingly the same as other words, but there is no similarity in the scope of writing or meaning between this word and the rest. This word has usually been contrary to the rule of semantics and structure and has always been different from the other words in terms of Semantic, lexical, etymology and grammar. In calligraphy too this word stands as an exception and does not follow any of the writing rules of the other words, because its writing rule is exclusive to its own and no other word can follow according to the writing rule of “Allah”.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1386). اسماء و صفات حق. چاپ دوم،تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.#
ابن منظور، محمدبن مكرم (بی تا). لسان العرب. ج13، لبنان بيروت: دار صادر. #
ارفع، سید کاظم(1380). اسماءالحسنی. تهران: فیض کاشانی.#
انوار، سید محمود(بی تا ). جلوهای از جمال بسم الله، بزرگترین آیة قرآن و اقیانوس لایتناهای عرفان. مجله زبان و ادبیات عربی دانشکدة ادبیات دانشگاه تهران. صص18-1.#
انوری، حسن(1382). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.#
آریانپورکاشانی، منوچهر (1387). فرهنگ یک جلدی پیشرو آریان پور. تهران: نشر جهان رایانه.#
بانو فرید، اعظم (1388). از اسماء الله تا لقاء الله. قم: اشک یاس.#
بسیج، احمد رضا(1380). فلسفة هنر. شهرکرد: انتشارات مرید.#
حجتی،محمد باقر(بی تا ). پژوهشی دربارة واژههای اسم و الله. مجلة مطالعات اسلامی، شمارة 65 و66. صص87-108.#
حسنخانی، میثم(1390). حکمت نقش و رنگ در تذهیب سورة حمد. مجموعه مقالات خوش‌نویسی مکتب شیراز، صص 109-124. به کوشش حمید رضا قلیچ خانی، فرهنگستان هنر، موسسه تألیف، تهران: ترجمه و نشر آثار هنری متن.#
زمخشري، محمود بن عمر(1389). الکشاف عن حقائق التنزيل. ترجمة مسعود انصاری، تهران: ققنوس. #
سراج شیرازی، یعقوب بن حسن(1376). تحفه المحبین. به اشراف محمد تقی دانش پژوه، به کوشش کرامت رعنا حسینی و ایرج افشار. تهران: انتشارات دفتر میراث مکتوب و نشر قطره.#
سعیدیان، عبدالحسین(1386). دایره المعارف بزرگ نو. تهران: علم و زندگی، آرام.#
شریف کاشانی، ملا حبیب الله(1389). خواص و مفاهیم اسماء الله الحسنی. مترجم و شارح: استاد محمد رسول دریایی، چاپ پنجم. تهران: صائب.#
شنکایی، مرضیه(1381). بررسی تطبیقی اسماء الهی. تهران: سروش.#
صداقت، سید علی اکبر(1383). مرموزات اسماء.کتاب سرای اشراق.#
طباطبایی، علامه محمد حسین(بی تا). تفسیر المیزان. ترجمة ناصر مکارم شیرازی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.#
عرب، محمد حسن(1390). فرهنگ نمونه. جلد اول، انتشارات فرهنگ مکتوب.#
علیمردی، محمد مهدی(1391). خدا در عرفان اسلامی و آیین سیکه. فصلنامۀ علمی پژوهشی اندیشة نوین دینی، سال 8 ش 29.صص170ـ147.#
فضائلی، حبیب الله(1391). اطلس خط، تحقیق در خطوط اسلامی. چاپ دوم، تهران: سروش.#
کرمانی نژاد، فرزان(1391). هنر خوش‌نویسی ایران.کتاب آبان. #
کلینی، محمد ابن یعقوب(1390). اصول کافی. مترجم: حسن استاد ولی، انتشارات دارالثقلین.#
لبیدبنربیعه العامری( بی تا). دیوان لبید بن ربیعه العامری. لبنان بیروت: دار صادر.#
موسوی بجنوردی، محمد کاظم(1380). دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: ناشر مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. #
Encylooadia Britannica ,VolumE (1975), Published With The Editorial Advice of The Faculties of The Univercity of CHicago #And A Committee of Members of Oxford Cambridge And London Univercity, Atoannoy.
