بازشناسی مؤلفه های هويتّی مسکن سنتی بر اساس آیات قرآن و روایات ائمه معصومین
محورهای موضوعی :
هانیه اخوت
1
(دانشگاه تربیت مدرس)
کلید واژه: هویت اسلامی آیات قرآن روایات ائمه مسکن سنتی مؤلفه ,
چکیده مقاله :
مسکن سنتي همواره بر اساس عقايد مذهبي ساکنين آن خلق مي شد و معمار سنتي تا حد امکان به اصول، قواعد و رو شهاي احداث خانه در آيات و احاديث توجه مي نمود و لذا اثري که خلق مي کرد بر مبناي آن الگوها شکل مي گرفت و همواره روح ديني در مسکن سنتي جريان مي يافت. بر این اساس این مقاله در راستای پاسخگویی به سوال و تأیید فرضیه زیر شکل گرفته است. سؤال: مؤلفه های هویت اسلامی در مسکن سنتی چیست و چه رابط های با یکدیگر دارند؟ فرضیه: بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین )به طور مستقیم و غیر مستقیم( در باره مسکن و محل زندگی، الگوهای هویت اسلامی مشخص و رابطه میان آنها بر اساس بازشناسی مؤلفه های هویت اسلامی دریافت می شود. روش تحقیق از نوع تاريخي و توصيفي- تحليلي و روش جمع آوري اطلاعات از نوع کتابخانه اي با مطالعه اسناد سخت و نرم و نيز مطالعه ميداني می باشد. همچنين در بخشي از پژوهش از مطالعه ميداني به روش مصاحبه نيمه سازمان يافته بهر ه گيري شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد هويت ديني مسکن سنتي در 3مؤلفه پيوند ساختاري، پيوند محيطي و پيوند معنايي قابل دست هبندي است که اين سه با يکديگر همپوشاني داشته و تفکيک ناپذيرند؛ بدين معنا که الگوهاي هويت ديني ابتدا در ساختار شکل مي گيرند، سپس در محيط قوام مي يابند و در نهايت با پيوندهاي معنايي متعالي مي گردند. در انتهای مقاله نیز راهبردهای بازآفرینی هویت اسلامی در مسکن معاصر بر اساس مؤلفه های هویتی دریافتی از مسکن سنتی بیان می گردد.
Traditional houses were constructed based upon the religious beliefs of residents and the traditional architecture applied Quran and Sunnah in architecture and city planning. Therefore, the traditionally-built houses are always infused with a religious spirit. The paper has been inspired by the following question: What is the relationship between Islamic identity and traditional housing? According to Quranic tenets and the Infallibles’ (AS) sayings on house and residence, the characteristics of Islamic identity and the relationship among them can be recognized through criteria of Islamic identity. The present paper is a field study founded upon a historical-descriptive-analytical research method and that its data has been collected via a library research method by studying hard and soft documents. The results of the research indicate that the religious identity of traditional housing can be categorized into three distinct criteria- structural, environmental, and semantic. The three criteria are inseparable and overlap one another. It means that the characteristics of religious identity first become known in structure. Then they are fortified in the environment and finally reach a lofty status through semantic relations. This paper also sheds light on issues pertinent to recreation of Islamic identity in contemporary housing taking traditional housing’s identity features into account.
