بررسی حقوقی استراتژی قیمت‌گذاری پویا در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل با تأکید بر اپلیکیشن اسنپ
محورهای موضوعی : مديريت تکنولوژي
1 - دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 - دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
کلید واژه: قیمت‌گذاری پویا, عامل‌های هوشمند, حقوق فناوری, حمل‌ونقل هوشمند, تجارت الکترونیکی.,
چکیده مقاله :
تجارت الکترونیکی به مفهوم بهره‌گیری از ابزارهای الکترونیکی در فرایند انجام کسب‌وکارهای نوین می‌باشد. این نوع از تجارت به‌عنوان محل پیوند فناوری‌ها با بازار کسب‌وکار موجب ایجاد یک بازار پایدار برای اشتغال گروه‌های مختلف شده است. برای انجام برخی کسب‌وکارهای مدرن ابزارهای الکترونیکی جدیدی ابداع‌شده‌اند که آن‌ها را با سایر مشاغل متفاوت می‌سازند. عامل‌های هوشمند که به‌عنوان ابزار برای شرکت‌های فناوری محور عمل می‌نمایند وظیفه‌ی قیمت‌گذاری پویای محصولات و خدمات این شرکت‌ها را بر عهده دارند. در این مدل قیمت‌گذاری که اغلب کاملاً بدون مداخله‌ی اپراتور انسانی و به‌صورت خودکار (هوشمند) انجام می‌گیرد، ابزارهای الکترونیکی با تجزیه‌وتحلیل عوامل مختلفی به قیمت‌گذاری می‌پردازند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت و آثار حقوقی این مدل قیمت‌گذاری در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل می‌باشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانه‌ای انجام شده است. مدل قیمت‌گذاری پویا در مقایسه با مدل سنتی، دارای مزایا و معایبی است؛ مزایا: 1- شفافیت در اعلام هزینه‌ها 2- سبب تسهیل و تسریع در ارائه خدمات حمل‌ونقل می‌گردد 3- موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود. معایب: 1- اختیار مطلق شرکت در تعیین و پرداخت هزینه‌ها نسبت به رانندگان 2- عدم امکان و پیش‌بینی نظارت بر طراحی و عملکرد اپلیکیشن‌های شرکت‌هایی که از این مدل قیمت‌گذاری استفاده می‌نمایند 3- فقدان قوانین و مقررات متناسب و اختصاصی برای تخلفات احتمالی. بر‌اساس یافته‌های این پژوهش، قوانین و مقررات موجود برای رفع چالش‌ها و مقابله با تخلفات احتمالی در رابطه با مدل قیمت‌گذاری پویا کافی نبوده و بازنگری و اصلاح قوانین و مقررات و تدوین راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است.
E-commerce means using electronic tools in the process of doing new business. This type of business, as a link between technologies and the business market, has created a stable market for the employment of different groups. Some modern businesses have developed new electronic tools that make them different from other businesses. Intelligent agents, which act as tools for technology-driven companies, are responsible for the dynamic pricing of their products and services. In this pricing model, which is often done completely without the intervention of human operators and automatically (intelligently), electronic tools price by analyzing various factors. The purpose of this study is to investigate the status and legal effects of this pricing model in companies providing intelligent transportation services. The present article has been done by analytical-descriptive and library methods. Dynamic pricing model has advantages and disadvantages compared to traditional model; Advantages: 1- Transparency in Costs Declaration, 2- Facilitates and Accelerates the provision of Transportation Services, 3- Reduces Costs. Disadvantages: 1- Absolute authority of the company in determining and paying costs to drivers, 2- Impossibility and unpredictability of monitoring the design and performance of applications of companies that use this pricing model, 3- Lack of appropriate and specific laws and regulations for possible violations. Based on the findings of this study, the existing regulations are not sufficient to address the challenges and possible violations in relation to the dynamic pricing model, and it is necessary to review and amend the regulations and formulate appropriate solutions in this regard.
1- کاتوزیان، ناصر، اعمال حقوقی (قرارداد - ایقاع)، تهران: گنج دانش، 1397.
2- راسل، استوارت جاناتان و نورویگ، پیتر، هوش مصنوعی (رهیافتی نوین). عین‌‌الله جعفرنژاد قمی (مترجم)، بابل: علوم رایانه، 1399. میشرا، راوی بهوشان، هوش مصنوعی کاربردی، مهدی عابدی، داود خاتمی‌نژاد (مترجمان)، تهران: انتشارات دانشگاهی کیان، 1394. آکرکار، راجندرا، هوش مصنوعی برای تجارت، حمیدرضا منفرد (مترجم)، کرج: بهترین نگاه، 1399.
3- صیادی، صادق، حقوق سامانه‌های هوشمند حمل و نقل، تهران: جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی، 1400.
4- امینی، منصور؛ صیادی، صادق. "بررسی تطبیقی ماهیت حقوقی شرکت های ارائه دهندۀ خدمات هوشمند حمل و نقل (اسنپ و اوبر) در نظام های حقوقی ایران، ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپا"، سیاست‌نامه علم و فناوری، شماره 38، دوره ۱2، ۱401.
5- حبیب‌زاده، طاهر، حقوق فناوری اطلاعات؛ حقوق قراردادها در گستره قراردادهای الکترونیک (مطالعه تطبیقی)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1390.
6- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، وسیط در ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش. .1390
7- اسنپ، همه‌چیز درباره قیمت‌گذاری اسنپ، وبلاگ اسنپ. 1400. [دسترسی در ۳/۱۰/۱۴۰۰]، قابل دسترسی در: https://snapp.ir/blog/pricing-system
8- شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: مجد. 1396.
9- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار. 1395.
10- آقائی‌‌نیا، حسین و رستمی، هادی، حقوق کیفری اختصاصی: جرایم علیه اموال و مالکیت، تهران: میزان. 1397.
11- میرمحمد صادقی، حسین و شایگان، محمدرسول، بررسی تطبیقی کلاهبرداری سنتی و رایانه‌ای و مجازات‌های آن‌ها در نظام حقوقی ایران، دیدگاه‌های حقوق قضایی، (۵۱ و ۵۲) ۱۵، ۱۳۸۹، صص۱۳۷-۱۶۲.
12- Xu, M., David, J. M. and Kim, S. H., The fourth industrial revolution: Opportunities and challenges, International journal of financial research, Vol 9, No 2, 2018, pp 90-95.
13- Chen, Q. Jasin, S. and Duenyas, I., Real-time dynamic pricing with minimal and flexible price adjustment, Management Science, Vol 62,. No 8, 2016, pp 2437-2455.
14- Mudrić, M., Uber—Brave New Service or Unfair Competition. Berlin (Germany): Springer. 2020.
15- Gongbing Bi., Lechi Li and Feng Yang, Liang Liang, Dynamic Pricing Based on Strategic Consumers and Substitutes in a Duopoly Setting, Discrete Dynamics in Nature and Society, Article ID 694568, 2014, p 1.
16- Poole, D., Mackworth, A., and Goebel, R., Computational Intelligence: A Logical Approach, Oxford (United Kingdom): Oxford University Press, 1998.
17- LEGAL-IST, C. Report on Legal Issues of Software Agents. IST-2-004252-SSA. 2006, p 12.
18- Soza, H., Quality Measures for Agent- Oriented Software (Chapter 2). In: Shikhin, Vladimir, Multi- Agent Systems - Control Spectrum, Norderstedt (Germany): BoD – Books on Demand, 2019.
19- Bayamlioglu, E., Intelligent agents and their legal status, Ankara B. Rev, 1, 2008, p 46.
20- Koetsier, J., Uber Might Be The First AI-First Company, Which Is Why They 'Don't Even Think About It Anymore, Forbes, 2018. [Accessed: 1400/10/3], Available at: https://www.forbes.com/sites/johnkoetsier/2018/08/22/uber-might-be-the-first-ai-first-company-which-is-why-they-dont-even-think-about-it-anymore/?sh=52e790675b62.
21- Heilker, T., & Sieg, G., A duopoly of transportation network companies and traditional radio-taxi dispatch service agencies, European Journal of Transport and Infrastructure Research, Vol 18, No 2, 2018, p 196.
22- Smith, J. W., The Uber-all economy of the future, The Independent Review, Vol 20, No 3, 2016, pp 384-385,
23- Sun, Zhongmiao., Xu, Qi., ans Shi, Baoli Shi, Dynamic Pricing of Ride-Hailing Platforms considering Service Quality and Supply Capacity under Demand Fluctuation, Mathematical Problems in Engineering, Article ID 5620834, 2020, p 2.
24- Qian, X., and Ukkusuri, S. V., Time-of-day pricing in taxi markets. IEEE Transactions on Intelligent Transportation Systems, Vol 18, No 6, 2017, pp 1610-1622.
25- Yan, C., Zhu, H., Korolko, N., and Woodard, D., Dynamic pricing and matching in ride hailing platforms, Naval Research Logistics (NRL), Vol 67, No 8, 2020, pp 705-724.
26- Uber France SAS v. Nabil Bensalem - «C - 320/16». 2018.
27- UBER B.V. Terms and Conditions (France). Uber. 2021. [Accessed: 1400/10/3], Available at: https://www.uber.com/legal/en/document/?name=general-terms-of-use&country=france&lang=fr
28- Directive 2004/22/EC of the European Parliament and of the Council of 31 March 2004 on Measuring Instruments. pp 69-71. 2004.
29- Santos, F. A. D. N., Mayer, V. F., and Marques, O. R. B., Dynamic pricing and price fairness perceptions: a study of the use of the Uber app in travels, Turismo, Vol 21, No 3, 2004, pp 239-264.
30- Iqbal, M. U., & Lim, S., Legal and ethical implications of GPS vulnerabilities, Journal of International Commercial Law & Technology, Vol 3, Issue 3, 2008, pp 178-187.
31- Ghose, Tapu Kumar, and Thomas T. Tran. "Dynamic pricing in electronic commerce using neural network." In International Conference on E-Technologies, Springer, Berlin, Heidelberg, pp 227-232. 2009.
