طراحی مدل سیاست‌گذاری تأمین مالی کارآفرینی فناورانه در مراحل اولیه ایجاد کسب‌وکار در ایران
محورهای موضوعی : توسعه مدل‌های کسب و کار در بنگاه‌های کوچک و متوسطمحسن نورعلی سرخنی 1 , عین اله کشاورز ترک 2 , مقتداالانام روانبخش 3
1 - گروه مدیریت کارآفرینی؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران.
2 - دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران.
3 - عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
روش پژوهش از نظر هدف کاربردی ، بر اساس نحوه گرد آوری داده ها توصیفی ، از نظر روش اجرا میدانی و از نظر ماهیت همبستگی است. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از رویکرد ترکیبی و با هدف اکتشافی از روش تحلیل نظریه زمینه ای دربخش کیفی به بازسازی معنایی ابعاد مختلف مدل / الگوی بهینه سیاست گذاری تامین مالی کارافرینی فناورانه درمراحل اولیه ایجاد کسب و کار بپردازد و با استفاده از نظرات مدیران ارشد و اساتید متخصص در این زمینه مفاهیم و تفاسیر موجود را از دیدگاه آنان بررسی کرده و در بخش کمی پرسشنامه ای با استفاده از مفاهیم اصلی مستخرج از بخش کیفی ساخته تا به تعمیم و تأیید یافته ها پرداخته شود. در این تحقیق ابتدا به منظور شناسایی روش های تامین مالی و هم چنین معیارهای انتخاب روش تامین مالی مناسب از روش دلفی فازی استفاده و سپس برای تعیین اولویت ها از تحلیل سلسله مراتبی استفاده و بعد از تعیین این اوزان از طریق روش تاپسیس به اولویت بندی گزینه های مطرح شده پرداخته شد. نتایج نشان داد از میان روش های تامین مالی تشکیل شرکت های تعاونی(0.93)، دریافت تسهیلات با وزن(0.87)، انتشار اوراق مشارکت با وزن(0.72)، ایجاد شرکت‌های سرمایه گذار(0.60)، حضور در بازار بورس(0.33)، ایجاد طرح به صورت سهام دار(0.22)، و در نهایت جذب سرمایه خارجی(0.00001) به ترتیب بالاترین و پایین ترین اولویت را در بین روش های تامین مالی داشته‌اند.
the present study seeks to semantically reconstruct the various dimensions of the model / optimal model of technological entrepreneurship financing policy in the early stages of business creation using the combined approach and the exploratory goal of the field theory analysis method in the qualitative section and using the opinions of senior managers. And the professors specializing in this field have examined the existing concepts and interpretations from their point of view and in the quantitative part a questionnaire has been made using the main concepts extracted from the qualitative part in order to generalize and confirm the findings. In this research, first in order to identify financing methods and also the criteria for selecting the appropriate financing method, fuzzy Delphi method is used and then to determine priorities, hierarchical analysis is used and after determining these weights through TOPSIS method to prioritize the option. The issues raised were addressed. The results showed that among the methods of financing the formation of cooperative companies (0.93), receiving facilities with weight (0.87), issuing participation bonds with weight (0.72), creating investment companies (0.60), presence in the stock market (0.33) ), Creating a plan as a shareholder (0.22), and finally attracting foreign capital (0.00001) had the highest and lowest priority among financing methods, respectively.
طراحی مدل سیاست‌گذاری تأمین مالی کارآفرینی فناورانه در مراحل اولیه
ایجاد کسب‌وکار در ایران
محسن نورعلی سرخنی* دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران mnoorali2007@gmail.com |
| عین‌اله کشاورز ترک** دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی، قزوین، ایران a.keshavarz@gmail.com |
|
دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران m_ravanbakhsh@yahoo.com |
تاريخ دريافت: 21/06/1400
تاريخ اصلاحات: 05/10/1400
تاريخ پذيرش: 25/11/1400
چکيده
یکی از راه‌های کسب سود بیشتر در شرکت‌های مختلف انتخاب روش مناسب تأمین مالی می‌باشد. نگرش به بازارهای مالی سبب شده که برخی آن را تنها، برد و باخت‌های برآمده از نوسان‌های قیمت دارایی‌های مالی بدانند. درحالیکه تأثیر ساختار مالی بر ساختار اقتصادی آن چنان مهم است که امروزه معتقدند بدون داشتن یک بخش مالی کارا نمی‌توان به رشد اقتصادی دست یافت. هدف اصلی این تحقیق رتبه‌بندی معیارهای انتخاب روش‌های تأمین مالی و انتخاب برترین روش تأمین مالی می‌باشد. در ابتدا در این تحقیق از روش دلفی فازی به منظور شناسایی عوامل و معیارهای تأمین استفاده شده است. نتایج این بخش نشان داد که مشخص گردید که عوامل، کارایی، هزینه، پایداری، عملیاتی‌بودن، عدالت و شفافیت از مهم‌ترین معیارهای انتخاب روش تأمین مالی بوده است و همچنین تشکیل شرکت‌های تعاونی، دریافت تسهیلات، انتشار اوراق مشارکت، ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار، حضور در بازار بورس، ایجاد طرح به صورت سهامدار، و در نهایت جذب سرمایه خارجی به‌عنوان روش‌های تأمین مالی شناسایی شده است. به همین منظور در این تحقیق از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده می‌شود. حجم نمونه این تحقیق 30 نفر از خبرگان حوزه تأمین مالی می‌باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که از میان عوامل، کارایی با وزن (351/0)، هزینه با وزن (230/0)، پایداری با وزن (140/0)، عملیاتی‌بودن با وزن (136/0)، عدالت با وزن (079/0) و شفافیت با وزن (064/0) به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در تحلیل سلسله‌مراتبی به خود اختصاص داده‌‌اند. همچنین از میان روش‌های تأمین مالی تشکیل شرکت‌های تعاونی (93/0)، دریافت تسهیلات با وزن (87/0)، انتشار اوراق مشارکت با وزن (72/0)، ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار (60/0)، حضور در بازار بورس (33/0)، ایجاد طرح به صورت سهامدار (22/0)، و در نهایت جذب سرمایه خارجی (00001/0) به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین اولویت را در بین روش‌های تأمین مالی داشته‌اند.
واژگان کليدي
سیاست‌گذاری؛ تأمین مالی؛ فناوری؛ کارآفرینی فناورانه؛ مراحل اولیه ایجاد کسب‌وکار.
1- مقدمه
کارآفرینی به‌عنوان عامل اساسی در روند تسریع و پایداری رشد اقتصادی در نظر گرفته می‌شود و محققان استدلال می‌کنند که رشد اقتصادی با کاهش فعالیت‌های کارآفرینی کاهش می‌یابد ]8،9[. سیاست کارآفرینی سیاستی است که هدف آن ترویج فعالیت‌های کارآفرینی است و با سایر سیاست‌های تجاری نظارتی متفاوت است زیرا همان‌گونه که سیاست‌های کارآفرینی به تقویت اختراع و تجاری‌سازی ایده‌ها می‌پردازد سیاست‌های تجاری نظارتی شرکت‌ها را محدود می‌کند ]10[. از دهه 1990 کشورها سیاست‌های کارآفرینی به‌عنوان مکانیسم تحریک رشد اقتصادی، اشتغال و رقابت در داخل مرزهای سرزمینی و در بازارهای جهانی در نظر گرفته شده‌اند و تا امروزه بر نقش آنها تأکید می‌شود ]11،12،13[. عوامل کلیدی مؤثر بر موفقیت فرایند کارآفرینی فناورانه در شرکت‌های دانش‌بنیان در پنج دسته کلی شامل ابعاد سازمانی، محیطی، نهادی، فردی و فناوری طبقه‌بندی می‌شوند ]14[. براساس بسیاری از پژوهش‌ها در حوزه کارآفرینی، دستیابی کافی به سرمایه یکی از بزرگ‌ترین موانع برای شروع و رشد یک تجارت جدید است و با توجه به نقش مهمی که کارآفرینی در روند رشد اقتصادی دارد رفع این موانع و محدودیت‌ها از مهم‌ترین سیاست‌های ادارات کسب و کار در هر کشوئر و یا فراکشورها مانند اتحادیه اروپا و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی می‌باشد ]15[. سرمایه‌گذاران نهادی، تقریباً در تمام جنبه‌های مالی شرکت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. طی چند دهه گذشته، سرمایه‌گذاران نهادی، مانند صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک، صندوق‌های تأمینی، صندوق‌های وقف، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و شرکت‌های سهام خصوصی، بر بازارهای مالی جهانی تسلط پیدا کرده‌اند. در ایالت متحده، سهم سرمایه‌گذاران نهادی در شرکت‌های متوسط از 20 درصد در سال 1980 به 60 درصد در سال 2014 افزایش یافت. از این‌رو، سرمایه‌گذاران نهادی نقش مهمی را در تمام جنبه‌های بازارهای مالی ایفا می‌کنند ]16[.
البته ذکر این نکته نیز لازم است که شرکت‌های دولتی نسبت به شرکت‌های غیردولتی در تأمین مالی خارجی برای محافظت از فرصت‌های سرمایهگذاری در برابر نوسانات جریان نقدی مزیت دارند ]17[. اقتصاد ایران با دو معضل عمده فقر و بیکاری مواجه است و تلاش‌های دولت به تنهایی تاکنون نتوانسته است مؤثر واقع شود. بدین ترتیب، ضمن آن‌که باید بیکاری را از بین برد، در آینده هم نباید اجازه داد که بیکاری به وجود آید. فراهم نمودن منابع مالی چه برای نیازهای روزمره و رفع گرفتاری‌های روزانه خانوار و چه برای سرمایهگذاری و افزایش تولید از ضرورت‌های بسیار مهم است. نکته اصلی در این‌جا آن است که تأمین این نیازها با شرایط آسان و در سریع‌ترین زمان امکان‌پذیر نیست. در چنین شرایطی، لازم است که از روش‌های تأمین مالی خرد استفاده شود تا مشکلات فوق‌الذکر در سریع‌ترین زمان حل شوند ]1[. تأثیر مخارج دولتی و منابع تأمین مالی آن بر تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم در مباحث و تجزیه و تحلیل‌های اقتصادی است ]2[. این در حالی است که تأمین مالی و روش‌های آن یکی از مهم‌ترین چالش‌های مطرح‌شده در بخش تأمین مالی و روش‌های آن یکی از مهم‌ترین چالش‌های مطرح‌شده در بخش تأمین منابع مراکز دولتی و خصوصی در ایران مطرح بوده است و روش‌های مختلف تأمین مالی و تأثیر آن بر اقتصاد کشور و بخصوص مراحل اولیه ایجاد کسب و کار از سؤالاتی است که همواره در این زمینه مطرح بوده است. به‌طور کلی هدف اصلی شرکت‌ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به‌دنبال آن افزایش ثروت سهامداران و قیمت سهام مؤسسه می‌باشد. یکی از راه‌های کسب سود بیشتر انتخاب روش مناسب تأمین می‌باشد ]3[. نگرش به بازارهای مالی سبب شده است که برخی آن را تنها، برد و باخت‌های برآمده از نوسان‌های قیمت دارایی‌های مالی بدانند. درحالیکه تأثیر ساختار مالی بر ساختار اقتصادی آن‌چنان مهم است که امروزه معتقدند بدون داشتن یک بخش مالی کارا نمی‌توان به رشد اقتصادی دست یافت ]4[. شرکت‌ها هنگام نیاز به منابع مالی جدید می‌توانند یا از طریق استقراض وجوه موردنظر را به دست آورند و یا اینکه با واگذاری قسمتی از مالکیت شرکت به وجوه مورد نیاز دست یابند. در این میان لزوم در نظر گرفتن هزینه منابع مختلف تأمین مالی و آثاری را که هر کدام از این منابع بر بازده و ریسک عملیاتی می‌گذارند همواره مورد توجه بوده است ]3[. شرکت‌ها در تصمیمات تأمین مالی، با دو منبع تأمین مالی داخلی و تأمین مالی خارجی روبه‌رو هستند. منابع مالی داخلی، شامل جریان‌های وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی، فروش دارایی‌ها و سود انباشته و منابع خارجی در برگیرنده وجوه تحصیل‌شده از طریق بازار مالی مانند، انتشار اوراق مشارکت، صدور سهام جدید و دریافت تسهیلات مالی از بانک هستند ]5[. مسأله اصلی این تحقیق پرداختن به این موضع است که شرکت‌های نوپا درخصوص روش‌های تأمین مالی در مراحل اولیه ایجاد کسب و کار نخست می‌بایست معیارهای مناسب مورد ارزیابی قرار گیرند تا نقاط ضعف و قدرت آن مشخص گردد. جهت این کار در ابتدا عوامل درون سازمانی مؤثر بر جذب منابع را مشخص خواهیم نمود سپس با مشخص‌نمودن شاخص‌های جهت متمایزساختن هر یک از این عوامل از یکدیگر و اولویت‌بندی آنها اقدام خواهیم نمود که برای این‌کار از نظر کارشناسان و خبرگان صاحب‌نظر در زمینه تأمین مالی در فروشگاه‌ها استفاده خواهد شد. روش مورد استفاده در این تحقیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌باشد. در این تحقیق تلاش می‌گردد تا با استفاده تلفیقی از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و TOPSIS به بررسی دقیق‌تر روش‌های تأمین مالی از طریق بخش خصوصی جهت تأمین مالی در مراحل اولیه ایجاد کسب‌وکار بپردازیم.
2- نوع پژوهش
در اين تحقيق به توصيف وضعيت هر يک از متغيرها در جامعه آماري موردنظر مي‌پردازيم. بنابراين مي‌توان اين تحقيق را در زمره تحقيقات توصيفي در نظر گرفت. از آن‌جايي که از ابزار پرسشنامه و به صورت ميداني براي سنجش متغيرهاي استفاده مي‌نماييم مي‌توان تحقيق را پيمايشي دانست و از طرفي به علت قابليت کاربرد نتايج اين تحقيق مي‌تواند در گروه تحقيقات کاربردي قرار گيرد.
2-1- الگوریتم اجرای تحقیق
در این تحقیق ابتدا به منظور شناسایی روش‌های تأمین مالی و همچنین معیارهای انتخاب روش تأمین مالی مناسب از روش دلفی فازی استفاده شده است. سپس برای تعیین اولویت‌ها از تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده می‌شود و بعد از تعیین این اوزان از طریق روش تاپسیس به اولویت‌بندی گزینه‌های مطرح‌شده در مدل سلسله مراتبی می‌پردازیم:
v در توزیح مراحل اجرای تحقیق موارد زیر به مطرح می‌گردد:
1- استفاده از روش دلفی فازی به منظور شناسایی روش‌های تأمین مالی و معیارهای تأمین مالی.
2- طراحي ابزار پرسشنامه اوليه به منظور تعيين معيارهاي مقايسه با همکاري و راهنمايي اساتيد محترم راهنما و مشاوران و ساير صاحب‌نظران و جمع‌آوري اطلاعات. در اين بخش نيز با توجه به مدل سلسله‌مراتبي پرسشنامه مقايسه زوجي طراحي مي‌گردد. در پرسشنامه زوجي هر يک از گزينه‌ها براساس مؤلفه‌هاي انتخاب‌شده در بخش قبلي به صورت دو به دو با هم مقايسه مي‌شوند.
3- توزيع پرسشنامه. در اين بخش با توجه به هدف تحقيق تعداد 30 پرسشنامه بين خبرگان مطلع در سطح جامعه آماري توزيع مي‌شود. قبل از توزيع پرسشنامه محقق تلاش مي‌کند تا با توجه به ماتريسي‌بودن پرسشنامه ابتدا توزيع دقيقي در مورد نحوه پرکردن داده‌ها با خبرگان داده شود تا بدين‌وسيله افراد با نحوه دقيق تکميل پرسشنامه مطلع شوند.
4- تشکیل ماتریس مقایسات زوجی با استفاده از نمرات پاسخ‌گویان.
5- واردنمودن ماتریس مقایسات زوجی در قالب نظرات پاسخ‌گویان در محیط نرم‌افزار تحلیل سلسله مراتبی و اجرای نرم‌افزار.
6- تعیین وضعیت نرخ سازگاری ابزار تحقیق.
7- تشکیل ماتریس تصمیم تاپسیس.
8- بی‌مقیاس ساز نمودن ماتریس تصمیم با استفاده از روش نرم‌سازی.
9- ضرب اوزان بدست آمده از مرحله تحلیل سلسله‌مراتبی.
10- تعیین فاصله‌ها از ایده‌آل‌ها.
11- اولویت‌بندی بخش‌های مختلف در قالب گزینه‌ها.
12- ارائه نتايج تحقيق و هم‌چنين پيشنهادات کاربردي با توجه به نتايج به‌دست آمده.
2-2- مدل اجرايي پژوهش
مدل مفهومی این تحقیق در شکل شماره 1 ارائه شده است. سلسله اول نشان‌دهنده هدف تحقیق، سلسله دوم عوامل مقایسه‌ای بوده و سلسله سوم نیز گزینه‌های مورد ارزیابی را نشان می‌دهد.
مدل سلسله مراتبي
3- جامعه آماري
- حوزه فعاليت مربوط داشته باشند.
- حداقل يک سال سابقه کار داشته باشند.
- در ارتباط مستقيم با امور مالی باشند.
حجم جامعه تحقیق 20 نفر تعیین شده است.
با عنايت به اين‌كه پژوهش صورت گرفته با AHP و TOPSIS مبتني بر تحليل‌هاي آماري نيست، نيازي به تعيين جامعه و نمونه آماري به معناي خاص وجود ندارد. به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه‌گیری کوکران استفاده شده است. این فرمول در ادامه ارائه شده است:
با توجه به این فرمول و حجم 20 نفره جامعه تحقیق حجم نمونه نیز برابر 20 نفر تعیین شده است. بنابراین روش سرشماری به منظور توزیع ابزار تحقیق استفاده شده است.
ابزار جمع‌آوري اطلاعات در تحقيق حاضر پرسشنامه مي‌باشد. پرسشنامه به‌عنوان يکي از متداول‌ترين ابزارها جمع‌آوري اطلاعات در تحقيقات پيمايشي، عبارت است از مجموعه‌اي از پرسش‌هاي هدف‌مدار که با بهره‌گيري از مقياس‌هاي گوناگون، نظر ديدگاه و بينش يک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار مي‌دهد. در اين تحقيق از دو پرسشنامه سلسله‌مراتبي و تاپسيس استفاده مي‌شود. در پرسشنامه مربوط به روش تحليل سلسله‌مراتبي از آن‌جايي که در اين روش مقايسات به صورت زوجي صورت مي‌گيرد. پرسشنامه نيز به همين الگو طراحي شده در طراحي پرسشنامه تلاش گرديده تا بحث زيادبودن تعداد سؤالات با استفاده از جدول‌بندي رفع گردد. در اين مورد هر معيار به صورت جدول مقايسه‌اي در ميان خبرگان ارائه گرديد. در نهايت نيز در پرسشنامه تاپسيس وضعيت هر يک از ابعاد براساس هر مؤلفه مورد بررسي قرار گرفته است.
4-2- روايي (اعتبار) ابزار گردآوري اطلاعات
در اين تحقيق، محقق با مراجعه به اساتيد و متخصصين و استفاده از نظرات ايشان از روايي ابزار اندازه‌گيري خود، در سنجش متغيرهاي تحقيق اطمينان حاصل نموده.
4-3- پايايي (قابليت اعتماد) ابزار گردآوري داده‌ها
براي تأييد پايايي پرسشنامه AHP از نرخ سازگاري پرسشنامه‌های AHP استفاده مي‌شود. درصورتي‌که اين نرخ کمتر از 1/0 باشد، سازگاري پرسشنامه تأييد و داده‌هاي آن قابل اتکا مي‌باشد.
با توجه به نمودار بالا نرخ سازگاری پرسشنامه 09/0 محاسبه شده است، که این مقدار کمتر از معیار 1/0 می‌باشد که نشان از مناسب‌بودن وضعیت پرسشنامه می‌باشد.
5- یافته‌ها
ویژگی‌های جمعیت‌شناختی نشان داد 3/43 درصد مشارکت‌کنندگان تحصیلات دکترا، 3/43 درصد نیز فوق‌لیسانس و 4/10 درصد را لیسانس تشکیل دادند؛ همچنین بیشترین فراوانی سابقه کار 20 تا 25 سال با 30% و کمترین سابقه کار 10 تا 15 سال و بالاتر از 25 سال با 3/13% داشتند.
7 دسته از عوامل به‌عنوان دسته‌های اصلی تأمین مالی انتخاب شدند؛
دریافت تسهیلات
تشکیل شرکت‌های تعاونی
ایجاد طرح به صورت سهامدار پروژه
ایجاد شرکت‌های سرمایهگذاری
انتشار اوراق مشارکت
جذب سرمایه خارجی
حضور در بازار بورس
اولويت‌بندي بخش‌هاي مختلف جامعه آماري با استفاده از تکنيک TOPSIS
نتايج بررسي نظرات خبرگان در قالب جدول 1 ارائه شده است.
روش تأمین مالی | هزینه | پایداری | کارایی | عملیاتی‌بودن | شفافیت | عدالت |
دریافت تسهیلات | 18/3 | 21/3 | 26/3 | 31/3 | 38/3 | 68/4 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 99/2 | 24/3 | 57/3 | 49/3 | 60/3 | 49/4 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 82/1 | 05/2 | 06/2 | 73/1 | 68/1 | 32/3 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 83/2 | 03/3 | 74/2 | 16/2 | 19/2 | 33/4 |
انتشار اوراق مشارکت | 31/3 | 19/3 | 92/2 | 74/2 | 43/2 | 81/4 |
جذب سرمایه خارجی | 82/1 | 79/1 | 45/1 | 36/1 | 45/1 | 32/3 |
حضور در بازار بورس | 61/2 | 39/2 | 06/2 | 08/2 | 93/1 | 11/4 |
در اين مرحله هر يک از مقادير سلول‌هاي ماتريس تصميم بر اندازه بردار مربوط به همان شاخص تقسيم مي‌شود. ماتريس بي‌مقياس شده در جدول شماره 2 ارائه شده است.
روش تأمین مالی | هزینه | پایداری | کارایی | عملیاتی‌بودن | شفافیت | عدالت |
دریافت تسهیلات | 44/0 | 44/0 | 46/0 | 50/0 | 51/0 | 42/0 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 42/0 | 44/0 | 50/0 | 52/0 | 54/0 | 41/0 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 25/0 | 28/0 | 29/0 | 26/0 | 25/0 | 30/0 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 39/0 | 42/0 | 39/0 | 32/0 | 33/0 | 39/0 |
انتشار اوراق مشارکت | 46/0 | 44/0 | 41/0 | 41/0 | 37/0 | 43/0 |
جذب سرمایه خارجی | 25/0 | 25/0 | 21/0 | 20/0 | 22/0 | 30/0 |
حضور در بازار بورس | 36/0 | 33/0 | 29/0 | 31/0 | 29/0 | 37/0 |
در اين بخش وزن‌هاي محاسبه‌شده در بخش تحليل سلسله مراتبي در مقادير ستوني هر شاخص ضرب مي‌شود تا ماتريس احتمال ضرب در شدت حاصل آيد.
جدول 3- ضرب احتمال (وزن‌ها) در ماتريس تصميم
هزینه (230/0) | پایداری (140/0) | کارایی (351/0) | عملیاتی‌بودن (136/0) | شفافیت (064/0) | عدالت (079/0) | |
دریافت تسهیلات | 101/0 | 057/0 | 161/0 | 068/0 | 033/0 | 033/0 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 097/0 | 057/0 | 176/0 | 071/0 | 035/0 | 032/0 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 058/0 | 036/0 | 102/0 | 035/0 | 016/0 | 024/0 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 090/0 | 055/0 | 137/0 | 044/0 | 021/0 | 031/0 |
انتشار اوراق مشارکت | 106/0 | 057/0 | 144/0 | 056/0 | 024/0 | 034/0 |
جذب سرمایه خارجی | 058/0 | 033/0 | 074/0 | 027/0 | 014/0 | 024/0 |
حضور در بازار بورس | 083/0 | 043/0 | 102/0 | 042/0 | 019/0 | 029/0 |
در این بخش از تحقیق بیشترین عدد مربوط به هر ستون به‌عنوان راه‌حل ایده‌آل و کمترین عدد هر ستون به‌عنوان راه‌حل ضد ایده‌آل معرفی می‌شود:
جدول 4- راه‌حل ایده‌آل وضد ایده‌آل
| هزینه | پایداری | کارایی | عملیاتی‌بودن | شفافیت | عدالت |
ایده‌آل | 106/0 | 057/0 | 173/0 | 071/0 | 035/0 | 034/0 |
ضد ایده‌آل | 058/0 | 033/0 | 074/0 | 027/0 | 014/0 | 024/0 |
در این بخش به منظور سنجش اندازه فاصله‌ها از فرمول زیر استفاده شده است:
i=1
234
الف) اندازه فاصله‌ها از ایده‌آل
جدول 5- اندازه فاصله‌ها از ایده‌آل
گزینه | ایده‌آل |
دریافت تسهیلات | 016/0 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 009/0 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 100/0 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 052/0 |
انتشار اوراق مشارکت | 037/0 |
جذب سرمایه خارجی | 126/0 |
حضور در بازار بورس | 086/0 |
ب) اندازه فاصله‌ها از ضد ایده‌آل
جدول 6- اندازه فاصله‌ها از ضد ایده‌آل
گزینه | ضد ایده‌آل |
دریافت تسهیلات | 110/0 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 122/0 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 029/0 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 077/0 |
انتشار اوراق مشارکت | 094/0 |
جذب سرمایه خارجی | 000/0 |
حضور در بازار بورس | 042/0 |
5-1- شاخص شباهت
در اين بخش براساس مقادير اندازه فاصيه از ايده‌آل مثبت و منفي نزديکي به حالت ايده‌آل محاسبه مي‌گردد. در اين مرحله از فرمول زير استفاده مي‌شود:
در اين فرمول:
C* = شاخص شباهت
S1- = اندازه فاصله از ضد ایده‌آل
S1+ = اندازه فاصله از ايده‌آل
بر اين اساس مقادير نزديکي فاصله به حالت ايده‌آل در هر گزينه به صورت زير بدست آمده است:
گزینه | فاصله از ایده‌آل |
دریافت تسهیلات | 87/0 |
تشکیل شرکت‌های تعاونی | 93/0 |
ایجاد طرح به صورت سهامدار | 22/0 |
ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار | 60/0 |
انتشار اوراق مشارکت | 72/0 |
جذب سرمایه خارجی | 00/0 |
حضور در بازار بورس | 33/0 |
6- بحث و بررسی:
در اين بخش بيان گرديد که روش‌های تأمین مالی دارای اهمیت بالایی می‌باشد. از سویی انتخاب این روش‌ها براساس معیارهای مختلفی صورت می‌پذیرد که بنابر اقتضا تغییر می‌کند. به همين دليل از روش تحليل سلسله مراتبي به منظور اولويت‌بندي و شناسايي رتبه‌هاي اين ابزارها استفاده شده است. نتایج تحلیل داده‌های تحقیق در دو بخش توصیفی و استنباطی بیان گردید. در اين بخش از تحقيق تلاش مي‌شود تا به بررسي نتایج این تحلیل‌ها بپردازیم.
7- نتیجه‌گیری
نتایج نشان داد از میان روش‌های تأمین مالی تشکیل شرکت‌های تعاونی (93/0)، دریافت تسهیلات با وزن (87/0)، انتشار اوراق مشارکت با وزن (72/0)، ایجاد شرکت‌های سرمایه‌گذار (60/0)، حضور در بازار بورس (33/0)، ایجاد طرح به صورت سهامدار (22/0)، و در نهایت جذب سرمایه خارجی (00001/0) به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین اولویت را در بین روش‌های تأمین مالی داشته‌اند. همسو با این یافته‌ها، در اولویت‌بندی موانع داخلی (ساختاری- رفتاری) کارآفرینی سازمانی از دیدگاه مدیران نشان دادند پیچیدگی و تعداد اهداف اولین رتبه، سپس تصمیمات نادرست مدیران و همچنین عدم تفویض اختیار کافی هر دو رتبه دوم و عدم وجود رقابت شرکت‌های ثانویه در تخلیه و بارگیری کالاها رتبه سوم و آخر را به دست آوردند [15]. نتایج پژوهش دیگری نشان داد عوامل داخلی شامل 7 متغیر سیستم ارزیابی عملکرد، سیستم مدیریت دانش، راهبرد سازمان، هوش سازمانی، فرهنگ سازمانی، سرمایه انسانی، فعالیت‌های تحقیق و توسعه داخلی و عوامل خارجی شامل 4 متغیر نهادهای تأمین مالی ریسک‌پذیر، تقاضا برای فناوری، مراکز رشد، همکاری همکاری با مشتریان و عرضه‌کنندگان بر نوآوری فناورانه واحدهای صنعتی دفاعی تأثیر داشتند [11]. توسعه نوآوری فناورانه فرایندی مستمر است و در استقرار و اجرا نیازمند پیش‌بینی، هماهنگی و توجه به تمامی عوامل درونی سازمانی و عوامل بیرونی سازمانی است. همچنین براساس نتایج یک مطالعه جهت‌گیری کارآفرینی بر هزینه‌ها و مزایای مرتبط با بدهی خارجی تأثیر متفاوتی می‌گذارد و تأمین مالی از طریق سهام بسته به نوع ریسک در سطح صنعت و مرحله توسعه سرمایهگذاری اثرات متفاوتی بر تأمین مالی دارد [8]. هر چند سرمایهگذاری در فعالیت‌های فناورانه به دلیل فقدان شکل متعارف اطلاعات کمی و محصولات آزمایش‌نشده، پرخطر است [18]. با این حال، تأثیر سرمایه اجتماعی کاملاً وابسته به سرمایه اجتماعی پشتیبانان در روزهای آغازین است و هرچه سرمایه اجتماعی بالاتر باشد، شانس موفقیت در مسائل مالی بالاتر است [9]. تحقیقات صورت گرفته توصیه می‌کنند سرمایه‌گذاری‌های جدید به‌طور مؤثر از منابع مالی کارآفرینی برای پیکربندی فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی شرکت‌هایی که سودآوری بالا و عملکرد محیطی و نوآورانه را به‌دست می‌آورند، استفاده کنند. علاوه بر این، این تحقیقات دولت‌ها را تشویق می‌کند تا به سرمایه‌گذاری‌هایی که در فعالیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی درگیر هستند وام‌های مالی بدهند تا به آنها در رسیدن به اهداف توسعه‌پایدار کمک کنند ]19[. در شرایطی که دولت‌ها به دلیل نوسانات اقتصادی و محدودیت‌های منابع مالی ناتوان از ایجاد فضاهای خدماتی هستند، سرمایه‌های بخش خصوصی به خوبی می‌تواند ضمن ایجاد سود، به نوسازی و افزایش کاربری‌های خدماتی شهری کمک کند ]12[. تأثیر محیط نهادی بر پدیده کارآفرینی وابسته به سطح توسعه‌یافتگی جامعه است و ارتباط معناداری بین عملکرد نهادهای اقتصادی، سیاسی و حقوقی با رشد اقتصادی وجود دارد ]9[.
در یک سطح معین از فعالیت‌های کارآفرینانه، محیط نهادی ـ که فعالیت‌ها در آن تنیده شده است - تأثیر عمده‌ای در محل و نوع تخصیص تلاش‌های اقتصادی بین فعالیت‌های مولد، غیر مولد و مخرب دارد. در نتیجه تخصیص تلاش‌های کارآفرینانه به فعالیت‌های کارآفرینانه با رشد بالا با کیفیت نهادهای مالی و آموزشی رابطه مستقیم و با فساد اداری رابطه‌ای معکوس دارد [19]. در یک مطالعه مبسوط، پژوهشگران با استفاده از همان داده‌ها به مقایسه شرایط نهادی روسیه با سایر کشورها پرداخته و نتیجه گرفتند که توسعه محدود کارآفرینی در این کشور ریشه در شرایط نهادی آن دارد. ایشان همچنین به تفاوت‌هایی که این محیط نهادی در ماهیت فعالیت‌های کارآفرینانه ایجاد کرده است اشاره می‌کنند. از جمله اینکه در روسیه داشتن شبکه اجتماعی و شناختن کارآفرینان بسیار بیشتر از سایر کشورها در تعیین کم و کیف مشارکت افراد تأثیرگذار است و یا اینکه بعد از یک‌بار ورشکسته‌شدن شروع مجدد، به دلایل شرایط نهادهای رسمی و غیررسمی، بسیار مشکل خواهد بود [20].
کسب و کارهای اولیه به خاطر ریسک بالایی که دارند سرمایه‌گذاران در کوتاه‌مدت هیچ بازدهی را برای آن در نظر ندارند و سرمایه‌گذارن کمی در آن سرمایهگذاری می‌کنند. آنها مؤسسات را برای سرمایهگذاری در شرکت‌های مختلف و دریافت اعتبارات بانکی حمایت می‌کنند. در عین حال مؤسسات می‌توانند با شناسایی سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک می‌توانند وجوه به‌دست آمده از کمک‌های مالی را در شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مختلف به‌کار برند و ضمن حفظ اصل سرمایه از عایدات آنها برای هزینه‌های مؤسسه استفاده کنند و همچنین یک جریان درآمدی در زمان‌های که با کمبود نقدینگی روبرو هستند برخوردار باشند. مؤسسات حتی می‌توانند در شرایط خوب اقتصادی سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر داشته باشند در این رابطه دولت می‌تواند نقش اساسی داشته اول با ایجاد بستر لازم برای سرمایهگذاری، آنها را برای رسیدن به منبع درآمد مطمئن یاری دهد. و همچنین می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های مختلف را معرفی کند و آموزش‌هایی را در این زمینه می‌تواند برای مؤسسات داشته باشد [9].
سياست‌هاي دولت‌ها به حمايت از توسعه نوآوري و سپس به توسعه كارآفريني منجر می‌شود. شامل: حذف و كاهش محدوديت‌ها و موانع كارآفريني، ترغيب و تشويق كارآفريني. هر دولتي كه متعهد به پيشرفت اقتصادي است، بايد زمينه حمايت‌هاي لازم را از كليه جنبه‌هاي اقتصادي كه هادي و حامي افزايش بسترهاي كارآفريني هستند از جمله معافیت‌های مالياتی، دسترسي به نيروي كار،كاهش هزينه‌هاي نيروي انساني (افراد داوطلب)، روان‌سازي مقررات و آسان‌سازي كسب و كار را فراهم سازد. به‌طور كلي مواردي را كه دولت‌ها براي توسعه كارآفريني در آن دخالت مي‌كنند عبارتند از: توسعه قابليت‌هاي كارآفريني، ايجاد ساختارهاي حمايتي و ايجاد زمينه‌ها. درکشورهای توسعه‌یافته بسیاری از مؤسسات وابسته به بودجه دولتی هستند و این وابستگی در سال‌های اخیر افزایش یافته است که باعث خدمات بیشتر از طریق کمک‌های مالی و عقد قرارداد می‌باشد. درحالیکه در کشور ما مؤسسات هنوز برای راه‌اندازی یک کسب و کار دچار مشکلات اداری هستند چه به اینکه به کمک‌های دولتی امیدوار باشند. به اشکالات قوانین مالیاتی کشورکه باعث بی‌عدالتی عمومی، بالابودن هزینه‌های دریافت از مودیان پردرآمد، بالابودن هزینه این سیاست برای دولت اشاره می‌کند و همچنین قوانین مالیاتی کشور مربوط به 20 سال پیش بر می‌گردد که ضرورت بازنگری در سیاست‌های حمایتی در بخش خیریه را لازم می‌کند تا سیاست‌های دقیق‌تری توسط دولت اجرا شود.
به‌طور کلی، کارآفرینی یک محور کلیدی برای رشد اقتصادی محسوب می‌شود که در آن کارآفرینان کسب و کارهای جدید را ایجاد می‌کنند و کسب و کارهای جدید به نوبه خود باعث ایجاد شغل، تشدید رقابت و حتی افزایش بهره‌وری از طریق تغییر فناوری می‌شوند. بنابراین سطح بالایی از کارآفرینی به‌طور مستقیم به رشد اقتصادی تبدیل خواهد شد.
پشتیبانی مالی و غیرمالی برای کسب و کار پشتیبانی مالی یکی از مهم‌ترین عوامل برای کارآفرینان برای شروع و رشد فعالیت‌های خود است. در ابتدا، کارآفرینان تمایل دارند منابع مالی خانواده و دوستان خود را بدست آورند، اما به زودی منابع اضافی مانند صندوق سرمایهگذاری، سرمایه‌گذاران فرشته و سرمایه‌گذاران شرکت برای تأمین مالی رشد اقتصادی خود نیاز دارند. سرمایه‌گذاران فرشته بر این باورند که سرمایه‌های سرمایه‌گذار در معرض خطر به مشارکت‌های محدود که شرکای مدیریتی آنها را از طرف شرکای محدود سرمایهگذاری می‌کنند اشاره می‌کنند به افرادی که ارزش سرمایه خود را در مجموعه‌ای از شرکت‌ها سرمایهگذاری می‌کنند. علاوه بر این، اصطلاح سرمایه‌گذاران شرکت به شرکت‌ها از جانب سهامداران خود، به دمیل مالی و راهبرد سرمایهگذاری می‌کنند اشاره دارد. بنابراین، دسترسی به منابع مالی می‌تواند یک اولویت باشد برای فرصت‌های کارآفرینان با آرمان‌های رشد بیشتر برای گسترش کسب و کار خود و یا به دنبال فرصت‌های در بازارهای خارجی.
حل مشکلات شرکت‌ها و مؤسسات کارآفرینانه تنها از یک سازمان یا نهاد بر نمی‌آید و ترکیب توانمندی‌ها و دخالت تمام بخش‌ها اعم از دولتی و خصوصی و نهادهای غیردولتی را می‌طلبد. ایجاد تشکیلات هماهنگ برای برنامه‌ریزی و هدایت فعالیت‌های مرتبط با مؤسسات به توان اقدامی راهبردی می‌تواند راهکاری جهت بهبود خدمات حمایتی از این مؤسسات باشد. تدوین قوانین حمایتی از مؤسسات از طرف سازمان‌های رفاهی نظیر بهزیستی و تأمین اجتماعی و دیگر سازمان‌های متولی لازم و ضروری است. از دیگر مشکلات مؤسسات می‌توان به عدم پرداخت هزینه‌های بیمه مانند (بیمه‌های پایه و مکمل) اشاره کرد که امکان ایجاد و گسترش انواع خدمات را با مشکل روبرو می‌کند که این پزوهش نیز این امر را تأیید می‌کند. و یکی دیگر از مشکلات در نظر نگرفتن مبنای محاسبه با نرخ قیمت خدمات و تورم و پرداخت هزینه‌ها بر این اساس است که باعث پایین‌آمدن افت این خدمات می‌شود. سازمان‌های متولی برای انجام و ایجاد خدمات متنوع به مؤسسات لازم است نیازسنجی از مشکلات و چالش‌های مؤسسات داشته باشند تا باعث کاهش مشکلات مؤسسات شود. سیاست‌های دولت همچنین می‌توان با حذف و کاهش محدودیت‌ها و موانع کارآفرینی از توسعه و گسترش مؤسسات حمایت کنند.
مؤسسات و نهادها می‌توانند باری از دوش دولت‌ها بکاهند و بیشتر وظایف دولت را دنبال کنند و دولت فقط نقش نظارتی داشته باشد و با تلاش برای از بین بردن موانع موجود در مسیر فعالیت‌ها به آنها کمک کند. دولت‌ها علاوه بر تسهیل امور و فعالیت‌های سازمان‌های کارآفرین، بدون حمایت مستقیم در برنامه‌های آنها، نقش اسپانسر را بازی کنند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، موقعیت سازمان‌های کارآفرینی برای تسهیل امور دولت در برخی تعهدات سنگین مالی در حال افزایش است. بنابراین، برای دستیابی به اهداف مشترک اقتصادی و اجتماعی، که شامل موارد مختلفی از جمله بیکاری، امنیت، فقر، مواد مخدر و سایر موارد مهم است و دولت باید همکاری خود را با آنها و روابط نزدیک‌تر با آنها را افزایش دهد. از طرف دیگر مؤسسات نیز با شفافیت در عملکرد خود به تثبیت موقعیت در میان مردم بپردازند. زمانی‌که مؤسسه‌ای به صورت شفاف به ارائه عملکردش می‌پردازد مردم نیز با انگیزه کافی به سمت این مؤسسه‌ها حرکت می‌کند. مؤسسات نیز می‌توانند در اقبال عموم مردم مؤثر باشند. در نتیجه مؤسساتی موفق خواهند بود که از تعدد و تنوع منابع مالی برخوردار باشند.
برای تعین بهترین منبع جذب سرمایه برای یک کسب و کار، ابتدا باید ویژگی و شرایط آن کسب و کار را شناخت، سپس ویژگی‌های منابع مختلف تأمین مالی را مورد بررسی قرار داد و سپس با تطبیق نیازها با منابع، بهترین منابع را برای هریک از شرایط گوناگون یک کسب و کار مشخص کرد. شرایط و نیازهای یک کسب و کار مستقیماً به موقعیت آن در چرخه عمر آن کسب و کار بستگی دارد. مدیران شرکت‌ها و مؤسسات می‌توانند با توجه به شرایط درآمدزایی خود نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند و با بهره‌گیری از راه‌های درآمدزایی متفاوت و متنوع و با استفاده از مهارت‌های مدیریتی خود و تقویت نقاط قوت و از بین‌بردن نقاط ضعف خود از شرایط انعطاف‌پذیر خود استفاده کنند و بکارگیری روش‌های تأمین مالی متنوع عملکرد مالی خود را بهبود ببخشند و مدیران این سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات بتوانند با درک موقعیت خود بهترین راهبرد منابع تأمین مالی را برای خود در نظر گیرند.
در انتها پیشنهادهایی مبتنی بر یافته‌ها عبارتند از:
ساده‌سازی قوانین و رویه‌های اداری به منظور بهبود چرخه گردش سرمایه و تسهیل جذب سرمایه در ایجاد کسب و کار
دسترسی به اطلاعات: دولت به منظور تسهیل دسترسی به اطلاعات می‌تواند با بهبود دسترسی به اطلاعات مورد نیاز از طریق ایجاد سیستم‌های خاص و جریان‌های اطلاعاتی یاری دهد.
دسترسی به وام‌ها: دولت‌ها می‌توانند اعطای وام را برای برای شرکت‌های نوپا افزایش دهند.
بازارهای سهام و سرمایهگذاری در فعالیت‌های مخاطره‌آمیز: این روش ساز وکاری موفق برای شرکت‌هایی که با کمبود نقدینگی مواجه هستند، کاربرد دارد.
8- مراجع
1- مهاجرانی، مصطفی، اعتبارات خرد، مؤثرترین روش تأمین مالی نیازمندان، بانک و اقتصاد، شماره 40. ص: 14، 1384.
2- قطمیری، محمدعلی، کریم اسلام لوییان و مسعود شیرازی، بررسی تأثیر مخارج دولتی و منابع تأمین مالی آن بر تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی: مورد ایران (1346-82)، اقتصاد مقداری، ص: 5-36، 1385.
3- تقوی، مهدی و زمانیان، علیرضا، ارزیابی روش‌های تأمین مالی برون ترازنامه‌ای بر قیمت سهام و سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت، 1388.
4- رضا، شیوا، اثر تأمين مالي در درازمدت بر رشد و توسعه اقتصادي در ايران، اقتصاد كشاورزي و توسعه. ص: 33-65، 1384.
5- کردستانی، غلامرضا و نجفی عمران، مظاهر، بررسی تأثیر روش‌های تأمین مالی بر بازده آتی سهام، مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، شماره 2. ص: 75-108، 1389.
6- فاضلی ویسری، الهام، خرمی، آتنا. کارآفرینی سازمانی: اولویت‌بندی موانع داخلی (ساختاری ـ رفتاری) با تأکید بر دیدگاه مدیران (مطالعه موردی در اداره کل بنادر و کشتیرانی استان مازندران- بندر نوشهر)، اولین همایش ملی کارآفرینی، چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، 1397.
7- معماریانی، محمد مهدی و یادگار، نسیم. پاسخ‌های کارآفرینانه مبتنی اخلاق در سطح فردی و توسعه اقتصادی جامعه، اولین کنفرانس سالانه مدیریت، نوآوری و کارآفرینی، شیراز، 1389.
8- Garud, R., & Karnøe, P. Bricolage versus breakthrough: distributed and embedded agency in technology entrepreneurship. Research policy, 32(2), 277-300, 2003.
9- Laukkanen, M., & Tornikoski, E. T. Causal mapping small business advisors’ belief systems: a case of entrepreneurship policy research. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 24(2), 499-520, 2018.
10- Varga, A., Sebestyén, T., Szabó, N., & Szerb, L. Estimating the economic impacts of knowledge network and entrepreneurship development in smart specialization policy. Regional Studies, 1-12, 2018.
11- Gilbert, B. A., Audretsch, D. B., & McDougall, P. P. (2004). The emergence of entrepreneurship policy. Small Business Economics, 22(3-4), 313-323, 2004.
12- Huggins, R. A., & Izushi, H. Competing for knowledge: creating, connecting and growing. Routledge, 2007.
13- Lundström, A., & Boter, H. Towards an entrepreneurship policy: a Nordic perspective. Swedish Foundation for Small Business Research [Forum för småföretagsforskning], 2003.
14- Vazirani A, Bhattacharjee T. Entrepreneurial Finance in the Twenty-first Century, a Review of Factors Influencing Venture Capitalist’s Decision. The Journal of Entrepreneurship. 2021;30(2):306-335. doi: 10.1177/09713557211025654, 2021.
15- Kerr, W., & Nanda, R. Financing constraints and entrepreneurship (No. w15498). National Bureau of Economic Research, 2009.
16- Chemmanura, Thomas J. and JohnWeic GangHubK .C. The role of institutional investors in corporate and entrepreneurial finance; Journal of Corporate Finance; Volume 66, February 2021, doi.org/10.1016/j.jcorpfin.2020.101833, 2021.
17- Jinyu Liu and Zhengwei Wang and Wuxiang Zhu Does privatization reform alleviate ownership discrimination? Evidence from the Split- share structure reform in China, Journal of Corporate Finance Volume 66, February 2021, doi.org/10.1016/j.jcorpfin.2020.101848, 2021.
18- Nikraftar, Tayebeh & Hosseini Elahe and Mohammadi Elham The factors influencing technological entrepreneurship in nanotechnology businesses; Revista de Gest~ao Vol. 29 No. 1, 2022 pp. 76-99 DOI 10.1108/REGE-02-2021-0029, 2022.07.09, 2022.
19- Khattak MS, Anwar M, Clauß T. The Role of Entrepreneurial Finance in Corporate Social Responsibility and New Venture Performance in an Emerging Market. The Journal of Entrepreneurship. 2021; 30 (2): 336-366. doi:10.1177/09713557211025655, 2021.
20- Aidis, R., Estrin, S., & Mickiewicz, T. Institutions and entrepreneurship development in Russia: A comparative perspective. Journal of business Venturing, 23(6), 656-672, 2008.
21- Strauss, A., & Corbin, J. Basics of qualitative research. Sage publications, 1990.
22- Vaznyte, E., & Andries, P. Entrepreneurial orientation and start-ups' external financing. Journal of Business Venturing, 34(3), 439-458, 2019.
23- Colombo MG, Franzoni C, Rossi– Lamastra C. Internal Social Capital and the Attraction of Early Contributions in Crowdfunding. Entrepreneurship Theory and Practice. 2015; 39 (1):75-100.
24- Foster, G. P. Financing investment. Journal of Economic Issues, 21(1), 101-112, 1987.
25- Bowen, H. P., & De Clercq, D. Institutional context and the allocation of entrepreneurial effort. Journal of International Business Studies, 39(4), 747-767, 2008.
26- Vazirani A, Bhattacharjee T. Entrepreneurial Finance in the Twenty-first Century, a Review of Factors Influencing Venture Capitalist’s Decision. The Journal of Entrepreneurship. 2021;30(2):306-335. doi: 10.1177/09713557211025654, 2021.
