جایگاه علت اولی در مابعدالطبیعه فرانسیسکو سوآرز
محورهای موضوعی : ریشه‌شناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدید
مستانه کاکائی
1
(دانشگاه علامه طباطبائی)
دکتر حسین کلباسی اشتری
2
(دانشگاه علامه طباطبايي)
کلید واژه: خدا وجود علت فاعلی علت غایی مباحثات مابعدالطبیعی,
چکیده مقاله :
در سیر فلسفه و اندیشة فیلسوفان، از خدا در جایگاههایی مختلف، بعنوان محرک لایتحرک، فکر فکر، علت‌العلل و علت نخستین بحث شده است. یکی از فیلسوفان تأثیرگذار بر نهضتهای اصلاحی کلیسا در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی، فرانسیسکو سوآرز است. کتاب مباحثات مابعدالطبیعی او با پنجاه‌وچهار مباحثه و بحث وجودشناسی عام و علل، وجودشناسی خاص و انواع وجود، جایگاهی والا در تاریخ فلسفه دارد. پرسش مقالۀ حاضر اینست که سوآرز چه جایگاهی به بحث خدا داده و با چه رویکردی از او بحث کرده است؟ آیا میتوان اسامی مختلفی که بنا بر مبانی فلسفی خود برای خداوند برشمرده را از حیث مفهومی به یک مفهوم تقلیل داد؟ پژوهش پیش‌رو نشان میدهد که سه جایگاه برای خدا نزد سوآرز میتوان یافت: خدا بعنوان علت فاعلی؛ خدا بعنوان علت غایی (در جلد نخست مباحثات مابعدالطبیعی) و خدا بعنوان وجود (در جلد دوم کتاب). بر حسب تعریفی که او از هر یک از این عناوین ارائه داده است، میتوان همه را با مفهوم و معنای وجودی تبیین کرد. او در هر سه جایگاه رویکرد فلسفی دارد اما در جایگاه سوم با رویکرد کلامی نیز به مسئله خدا پرداخته و بحث خدا را با متن کتاب مقدس گره میزند.
In the history of philosophy and philosophers’ thoughts, God has been discussed differently as the unmoved mover, thought of thought, cause of causes, and the first cause. One of the philosophers who greatly influenced the reformist movements of the church in the 16 and 17 centuries was Fancisco Suarez. His book of Metaphysical Disputations, which comprises 54 disputations on some topics such as general ontology and causes and particular ontology and types of cause, holds a supreme place in the history of philosophy. The present study aims to provide an answer to the questions of what place Suarez has allocated to the discussion of God, and which approach he follows in discussing Him. Another question here is whether one can conceptually reduce all the various names that he has chosen for God based on his own philosophy to a single concept. The findings of the study reveal that Suarez considered three places for God: God as the Efficient Cause, God as the Final Cause (in the first volume of Metaphysical Disputations), and God as Being (in the second volume of the same book). Given Suarez’s definition and explanation for each of these titles, all of them can be explained in terms of an ontological concept and meaning. He follows a philosophical approach to all three stations; however, he also adopts a theological approach to discussing God in the third one and connects the discussion of God to the text of the Holy Book.
فتحی عمادآبادی، اصغر؛ کرباسی‌زاده، علی (1398) «بررسی تطبیقی موضوع مابعدالطبیعه در سوآرز و ابن‌سینا»، تاریخ فلسفه، ش28، ص69ـ49.
کرباسی‌زاده، علی (1396) «جایگاه و منزلت سوآرز در فلسفه غرب»، زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر مجتهدی، تهران: انجمن آثار و مفاخر ایران.
کلباسی اشتری، حسین؛ کاکایی، مستانه (1398) «جایگاه وجود در خداشناسی فرانسیسکو سوآرز»، الهیات تطبیقی، ش21، ص28ـ17.
Cantens, B. (2002). Ultimate reality in the metaphysics of Francisco Suárez, Ultimate Reality and Meaning. Vol.25, No.2, pp.73-92.
Fastiggi, Robert L. (2007). Francisco Suárez, S. J. (1548-1617) on Mary’s Virginitas in Partu and Subsequent Doctrinal Development, Marian Studies, Vol. 58, article 6; https://ecommons.udayton.edu/marian_studies/vol58/iss1/6.
Gilson, E. (1966). The christian philosophy, New York: Random House.
Salas, Victor M. and Fastiggi, Robert L. (2015). A companion to Francisco Suarez, Leiden: Brill.
Suarez, F. (1944). Selections from Three Works, translated by Gladys L. Williams and Others, Oxford: Clarendon Press.
Suarez, F. (2002). On Creation, Conservation and Concurrence, Metaphysical Disputations (DM20-22), translation and introduction by A. J. Freddoso, South Bend: St. Augustine’s Press.
Suarez, F. (2004). The Metaphysical Demonstration of the Existence of God (DM28-29), trans. by John P. Doyle. South Bend: St. Augustines Press.
Suarez, F. (2008). Metaphysical Disputations (DM23), sect9, Sydney Peneer, Last revision: September/16/2015; http://www.sydneypenner.ca/su/DM_23_9.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2015) Metaphysical Disputations (DM23), sect1, Sydney Peneer, Last revision: August/19/2015;
http://www.sydneypenner.ca/su/DM_23_1.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2017) Metaphysical Disputations (DM12), sect3, Sydney Peneer, Last revision: September/16/2015; http://www.sydneypenner.ca/su/dm_12_3.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2011) Metaphysical Disputations (DM24), Sydney Peneer, Last revision: January/1/2011;
http://www.sydneypenner.ca/su/DM_24.pdf (accessed 25/01/2017).
Tuttle, Jakobe (2013) Suárez's Metaphysics of Efficient Causation, Ph.D. Diss., Purdue University.
