اندیشه بازگشت به قرآن در برپایی حکومت الهی (با محوریت دیدگاه شهید مطهری و امام خمینی (ره))
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
احسان شاکری خوئی
1
,
رضا نصیری حامد
2
,
امیر کردکریمی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
کلید واژه: اندیشه بازگشت به قرآن, شهید مطهری, امام خمینی (ره), حکومت الهی,
چکیده مقاله :
اندیشه بازگشت به قرآن یکی از تلاش‌هایی است که از جانب برخی علمای دنیای اسلام برای برپایی حکومت‌های الهی در جوامع اسلامی و ازمیان بردن بحران‌های ناشی از تسلط حکومت‌های طاغوتی مطرح شد. به نوعی می توان گفت سیر اندیشه بازگشت از سید جمال الدین اسدآبادی آغاز و با تلاش متفکران بزرگی نظیر شهید مطهری و امام خمینی (ره) ادامه یافته است. این دو متفکر بزرگ دنیای اسلام با اعتقاد قلبی و ایمان به گره‌گشا بودن کتاب آسمانی، در عمل کوشیدند مسلمانان را متوجه تأثیر قرآن در برطرف نمودن بحران‌های جوامع اسلامی نمایند. با این توضیح برآنیم تا به صورت تحلیلی و با بهره گیری از نظریه بحران ها، تاثیر این اندیشه بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرارداده و بگوییم، ایجاد موج انقلابی در ایران، ناشی از تلاش های ارزشمند این دو عالم بزرگ در عمل به مفاهیم قرآنی و رجوع به قرآن بوده که در ابتدا با هدف برقراری حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه در جامعه مطرح و سپس با تکیه بر آموزه‌های قرآنی به تکامل رسیده است؛ به گونه‌ای که امام خمینی (ره) در جایی می‌فرماید: «اصلاً کتاب انقلاب ما قرآن است».
The idea of returning to the Qur'an is one of the efforts made by some scholars of the Islamic world to establish divine governments in Islamic societies And the elimination of crises arising from the domination of tyrannical governments. In a way, it can be said that the thought of returning from Seyyed Jamaluddin Asadabadi began with The efforts of great thinkers such as Shahid Motahari and Imam Khomeini have continued.These two great thinkers of the Islamic world, with heartfelt belief and faith in the knot of the Holy Book, tried in practice To make Muslims aware of the effect of the Qur'an in resolving the crises of Islamic societies.With this explanation, we are going to use the theory of crises analytically, Let us examine the impact of this idea on the formation of the Islamic Revolution and say,Creating a revolutionary wave in Iran, due to the valuable efforts of these two great worlds in the practice of Quranic concepts And referring to the Qur'an, which was initially proposed in society with the aim of establishing an Islamic government centered on Velayat-e-Faqih And then it has evolved by relying on Quranic teachings; As Imam Khomeini (ra) says somewhere:"Basically, the book of our revolution is the Quran.".
بزرگی، سید مهدی (شماره ششم، پائیز 1377)، اندیشه سیاسی شهید مطهری، مجله دانشگاه اسلامی
برجی، یعقوبعلی ( شماره 28، 1381)، نظریه حکومت از دیدگاه شهید مطهری، فصلنامه فرهنگ و جهاد
جوادی آملی، عبدالله (1368)، پیرامون وحی و رهبری، انتشارات الزهرا، قم
جوانی، حجت¬الله و جمشیدی، طاهره (سال سیزدهم، شماره 48، 1393)، شهید مطهّری و اهتمام به مسائل اجتماعی در احیای تفکر دینی، فصلنامه علمی و پژوهشی شیعه¬شناسی
حسن بهشتی، مصطفی (جلد اول، 1388)، مجموعه مقالات همایش اندیشه های قرآنی امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
سبحانی¬نیا، محمد(1378)، پیوند دین و سیاست از منظر امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران
قراملکی، فرامرز(01/03/1389)، «روش¬شناسی فلسفه ملاصدرا»، قابل بازیابی درتارنمای زیر: https://article.tebyan.net/124702/
مخلصی، عباس (شماره 96، بهمن و اسفند 1378)، بازگشت به قرآن در اندیشه امام خمینى (ره)، مجله حوزه
مطهری، مرتضی (1361)، احیای تفکر اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی، قم
مطهری، مرتضی (1368)، اسلام و مقتضیات زمان، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1370)، امامت و رهبری، صدرا، قم
مطهری، مرتضی (1373) ، حق و باطل، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1373)، نظری به نظام اقتصادی اسلام، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1375)، قیام و انقلاب مهدی (عج) ازدیدگاه فلسفه تاریخ، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (ج3، 1375)، مجموعه آثار، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1384)، پیرامون جمهوری اسلامی، صدرا، تهران
مطهری، مرتضی (1385)، وحی و نبوّت، صدرا، قم
مطهری، مرتضی (1394)، نهضت¬های اسلامی در صد سال اخیر، صدرا، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1368)، شرح چهل حدیث، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1378)، کتاب ولایت فقیه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1388)، کتاب البیع، موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره)، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1389)، صحیفه نور، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
موسوی خمینی، روح¬الله (1371)، جلوه¬های رحمانی، معاونت فرهنگی هنری بنیاد شهید انقلاب اسلامی، تهران.
موسوی خمینی، روح¬الله (چاپ دوم، 1378)، وصیت‌نامه سیاسی‌الهی، انتشارات برگ نگار، تهران.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 270 ـ 249
اندیشه بازگشت به قرآن در برپایی حکومت الهی
(با محوریت دیدگاه شهید مطهری و امام خمینی (ره))
احسان شاکری خوئی 1
رضا نصیری حامد 2
امیر کردکریمی 3
اندیشه بازگشت به قرآن یکی از تلاش‌هایی است که از جانب برخی علمای دنیای اسلام برای برپایی حکومت‌های الهی در جوامع اسلامی و ازمیان بردن بحران‌های ناشی از تسلط حکومت‌های طاغوتی مطرح شد. به نوعی می توان گفت سیر اندیشه بازگشت از سید جمال الدین اسدآبادی آغاز و با تلاش متفکران بزرگی نظیر شهید مطهری و امام خمینی (ره) ادامه یافته است. این دو متفکر بزرگ دنیای اسلام با اعتقاد قلبی و ایمان به گره‌گشا بودن کتاب آسمانی، در عمل کوشیدند مسلمانان را متوجه تأثیر قرآن در برطرف نمودن بحران‌های جوامع اسلامی نمایند. با این توضیح برآنیم تا به صورت تحلیلی و با بهره گیری از نظریه بحران ها، تاثیر این اندیشه بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی را مورد واکاوی قرارداده و بگوییم، ایجاد موج انقلابی در ایران، ناشی از تلاش های ارزشمند این دو عالم بزرگ در عمل به مفاهیم قرآنی و رجوع به قرآن بوده که در ابتدا با هدف برقراری حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه در جامعه مطرح و سپس با تکیه بر آموزه‌های قرآنی به تکامل رسیده است؛ به گونه‌ای که امام خمینی (ره) در جایی می‌فرماید: «اصلاً کتاب انقلاب ما قرآن است».
واژگان کلیدی
اندیشه بازگشت به قرآن، شهید مطهری، امام خمینی (ره)، حکومت الهی.
[1] . استادیار، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: shakeri_eh@yahoo.com
[2] . استادیار دانشگاه تبریز، موسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
Email: r.nasirihamed@tabrizu.ac.ir
[3] . دانشجوی دکتری علوم سیاسی (اندیشه های سیاسی)، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
Email: Am.kordkarimi@yahoo.com
تاریخ دریافت: 17/5/1399 پذیرش نهایی: 1/8/1399
