بررسی رابطه سیاست و سعادت در اندیشه ارسطو و ابن مسکویه
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیعلی محمد ساجدی 1 , هاجر دارایی تبار 2
1 - دانشگاه شیراز
2 - دانشگاه شیراز
کلید واژه: سیاست, سعادت, فضیلت, شریعت, ارسطو, ابن مسکویه.,
چکیده مقاله :
رابطه "سیاست" و "سعادت" از جمله مسائلی است که از دیر باز کانون توجه متفکران اخلاق اجتماعی قرار گرفته است. بررسی و مقایسه آراء دو متفکر بزرگ در این زمینه- یکی از یونان باستان و دیگری از حکمای اسلامی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر کوشیده است به روش تحلیلی - تطبیقی به تبیین چگونگی رابطه این دو موضوع و وجوه اشتراک و افتراق آراء ایشان در این زمینه بپردازد. هم ارسطو و هم ابن مسکویه، غایت سیاست و جامعه سیاسی را دستیابی به سعادت می‌دانند و مولفه‌های دستیابی به جامعه مطلوب سیاسی را همان عناصر وصول به سعادت مطرح می کنند. با توجه به تأثیر آراء ارسطو بر اندیشه های ابن مسکویه، تفاوت در جهان بینی این دو متفکر، تفاوت در برخی مباحث را موجب شده است. ارسطو معیار مطلوب بودن جامعه سیاسی و وصول به سعادت را زندگی بر طبق فضیلت می داند. اما با توجه به جهان بینی توحیدی ابن مسکویه، او شریعت را عنصر لاینفک سیاست می داند و بهترین نوع سیاست را سیاست الهی معرفی می‌کند.
The Relationship of the ''Politics'' and the ''Happiness'' is one of issues that are traditionally focus of social ethics thinkers. The study and compaire of two big thinkers ideal –one from of ancient Greece and the other from Islamic philosophies- is important. The present research has been aim to clear the circumstance of the relationship of this two topics in analytical-applicational ways and also to explain the points of their ideas participations and differences in this text. Both Aristotle and Ibn Miskeweyh believies the earning to happiness is aim of the politics and political society and proponde the elements of earning to happiness, principles of obtaining to desirable political society, similarly. In attention to effect Aristotle viewpoints upon Ibn Miskeweyh thouthghs, the difference between this two thinkers ideologies, has been cause difference in some of the discussions. Aristotle believies criteria of desirability in political society and earning to happiness is living on base of virtue, but in according to Ibn Miskewayh's monalistic ideology, he believies the religion is inseparable element of politics and introduced the best politics is divine politics
1. قرآن کریم.
2. ابن فارس، احمد، 1404، "معجم مقاییس اللغه"، انتشارات مرکز نشر، قم.
3. ارسطو، 1364، "اخلاق نیکوماخوس"، ترجمه رضا مشایخی، انتشارات دهخدا، تهران.
4. ......، 1385، "اخلاق نیکوماخوس"، ترجمه محمدحسن لطفی، انتشارات طرح نو، تهران.
5. ......، 1356، "اخلاق نیکوماخوس"، ترجمه ابولقاسم پورحسینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
6. ......، 1381، "سیاست"، ترجمه حمید عنایت، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
7. .......، بی¬تا، "مابعدالطبیعه"، ترجمه شرف الدین خراسانی، بی‌نا، تهران.
8. افلاطون، 1380، "مجموعه آثار"، ترجمه رضاکاویانی ومحمد حسن لطفی، ج3، انتشارات خوارزمی، تهران.
9. اکبری، مجید، امین، فاطمه، 1388، "نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه ارسطو"، آینه عرفان، شماره21، ص80و87، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
10. المنجد، 1377، "فرهنگ لغت"، ترجمه مصطفی رحیمی، ج1، انتشارات صبا، تهران.
11. باربت، آنتونی هریسون، 1385، "فلسفه ارسطو"، ترجمه مهرداد میریان فر، انتشارات رسش، اهواز.
12. پاپکین، ریچارد، استرول، آوروم، 1389، "کلیات فلسفه"، ترجمه جلال الدین مجتبوی، انتشارات حکمت، تهران.
13. توماس، هنری، 1382، "بزرگان فلسفه"، ترجمه فریدون بدره¬ای، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
14. دادبه، اصغر، 1385، "کلیات فلسفه"، انتشارات آزمایشی متون درسی، تهران.
15. دارایی تبار، هاجر، 1393، "سعادت در اندیشه ارسطو و ابن مسکویه"، انتشارات سبز رایان گستر، تهران.
16. داوری اردکانی، رضا، 1354، "فلسفه مدنی فارابی"، انتشارات مرکز مطالعات و هماهنگی فرهنگی، تهران.
17. دهخدا، علی اکبر، 1365، "لغت نامه"، زیرنظر محمد معین، ج29، انتشارات موسسه لغت نامه دهخدا، تهران.
18. رازی، ابن مسکویه، 1360، "تطهیر الاعراق"، ترجمه مجتهده امین(اخلاق و راه سعادت)، انتشارات نهضت زنان مسلمان، تهران.
19. .............، 1370، "الهوامل والشوامل"، به کوشش احمد امین و سیداحمد صقر، لجنه التالیف و الترجمه والنشر، قاهره.
20. ............، 1319، "الفوز الاصغر"، بی¬نا، بیروت.
21. ............، 1378، "جاویدان خرد"، ترجمه تقی الدین محمد شوشتری، مقدمه محمد ارکون، تصحیح بهروز ثروتیان، انتشارات فرهنگ کاوش، تهران.
22. .............، 1359، "جاویدان خرد"، ترجمه شرف الدین عثمان بن محمد قزوینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
23. طباطبایی، محمدحسین، 1375، "اصول فلسفه و روش رئالیسم"، ج2، انتشارات صدرا، تهران.
24. طوسی، خواجه نصیرالدین، 1356، "اخلاق ناصری"، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، چاپخانه زر، تهران.
25. عنایت، حمید، 1362، "اندیشه سیاسی در اسلام معاصر"، انتشارات خوارزمی، تهران.
26. غزالی، ابوحامد، 1361، "کیمیای سعادت"، تصحیح احمد آرام، انتشارات بهجت، تهران.
27. ...............، 1374، "میزان العمل"، ترجمه عی اکبر کسمایی، تصحیح سلیمان دنیا، انتشارات سروش، تهران.
28. فارابی، ابونصرمحمد، 1371، "سیاست مدینه"، ترجمه جعفر سجادی، سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
29. ..............، 1364، "احصاءالعلوم"، ترجمه حسین خدیوجم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
30. فاستر، مایکل ب.، 1377، "خداوندان اندیشه سیاسی"، ترجمه جواد شیخ الاسلامی، ج1، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
31. فخری، ماجد، 1372، "سیر فلسفه در جهان اسلام"، ترجمه گروهی از مترجمان، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
32. کاظمی، علی اصغر، 1376، "اخلاق و سیاست اندیشه سیاسی در عمل"، انتشارات قومس، تهران.
33. گروه تاریخ پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1379، "مسکویه(زندگی¬نامه، آثار و اندیشه)"، انتشارات حوزه و دانشگاه، قم.
34. لک‌زایی، نجف، 1381، "اندیشه سیاسی صدر المتألهین"، انتشارات بوستان کتاب، قم.
35. مهاجرنیا، محسن، 1380، "اندیشه سیاسی مسکویه"، انتشارات بوستان کتاب، قم.
36. Hardie, W.F.R, 1968," Aristotle,s Ethical Theory", Oxford university, New York.
37. Mckeon, Richard, 1940, "Introduction to Aristotle", the modern library,New York.
38. Mure, G.R.G., "Aristotle" , 1964, oxford university, New York.
39. -Morgenthau, H.J.,1985, Politics Among Nation, Alfred A knopf, New York
