تحلیل ویژگیها و عناصر اقلیمی در داستان‌های بیژن نجدی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات معاصر ایران
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، ایران
کلید واژه: ادبیات داستانی معاصر, داستان اقلیمی, ادبیات اقلیمی شمال, بیژن نجدی.,
چکیده مقاله :
ادبیات داستانی اقلیمی به داستانهایی اطلاق می‌شود که در آنها جغرافیای طبیعی و عناصر و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تاریخی اقلیم، نقش مهمی در ساختار و روایت داستان دارد. جریان ادبیات داستانی اقلیمی به صورت جدی از دهة 30 در ایران آغاز شد و به حوزه‌های اقلیمی جنوب، غرب، شرق، آذربایجان و شمال تقسیم می‌شود. بیژن نجدی از جمله نویسندگان خطه شمال است که ماجرای غالب داستان‌هایش در فضای اقلیم شمال رخ میدهد و عناصر مختلف طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این اقلیم در آنها بازتاب یافته است. هدف این مقاله، بررسی چگونگی تأثیر عناصر اقلیمی شمال در داستان‌های نجدی است و یافتههای پژوهش ناظر بر این است که نجدی کنشی آگاهانه با عناصر اقلیمی پیرامون خود دارد و این عناصر جزء مهمی از صور خیال و ساخت‌مایه داستان‌های او به حساب میآیند. طبیعت بومی شمال در داستان‌های نجدی نقش مهمی در روایت و فضاسازی داستان، عینیت بخشیدن به ذهنیت شخصیتها و بازنمایی اجتماعی و سیاسی جامعه و تبعات آن دارد و حوادث و ماجراهای داستان در هماهنگی و پیوند با محیط جغرافیای طبیعی شکل گرفته است.
Local Color fiction includes stories in which the natural geography and the cultural, social, political and historical elements and characteristics of the climate play an important role in the structure and narration of the story. The flow of Local Color fiction literature began in earnest in the 30s in Iran and is divided into climatic regions of the south, west, east, Azerbaijan and north. Bijan Najdi is one of the writers of the northern region whose stories mostly take place in the northern climate and the various natural, cultural, social and political elements of this climate are reflected in them. The purpose of this article is to investigate how the climatic elements of the North influence Najdi's stories and the research findings show that Najdi has a conscious interaction with the climatic elements around him and these elements are an important part of the main structure and atmosphere of the narrative of his stories. The indigenous nature of the North plays an important role in the narration and atmosphere, objectification of the mentality of the characters and the social and political representation of the society and its consequences in Najdi's storiesand the events and adventures of the story are formed in harmony with the natural geographical environment.
آژند، یعقوب (1369)، «وضع ادبیات داستانی در قبل و بعد از انقلاب»، مجله سوره، دوره دوم، شماره دوازدهم.
بی‌نظیر، نگین و خزانه‌دارلو، محمدعلی (1394)، جهانبینی اسطورهای؛ اسطورهزدایی و اسطورهزایی در داستان‌های بیژن نجدی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی ادبیات معاصر پارسی، سال 5، شماره 4، صص 1 ـ 24.
تاجریان، الماس (1386)، تحلیل ساختاری و مضمونی داستان‌های بیژن نجدی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام خمینی قزوین.
جهاندیده، سینا (1391)، صندوقخانه ایدئولوژی؛ تأویل نشانه‌شناسی «گیاهی در قرنطینه» بیژن نجدی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی نقد ادبی، سال 5، شماره 17. صص 129ـ 156.
سپانلو، محمدعلی (1359)، «گزارش یکساله داستان‌نویسی ایران»، مجله آینده، سال ششم، شماره 3 و 4.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1376)، «داستان‌نویسی معاصر؛ مکتب‌ها و نسل‌هایش»، مجله آدینه، شماره 121و122.
شیری، قهرمان (1389)، «پیش‌درآمدی بر مکتب‌های داستان‌نویسی در ادبیات معاصر ایران»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره 189.
ــــــــــــ (1387)، مکتب‌های داستان‌نویسی در ایران، تهران: چشمه.
صادقی‌شهپر، رضا (1389)، «نخستین رمان اقلیمی در داستان‌نویسی معاصر ایران»، کتاب ماه ادبیات، شماره 40.
ـــــــــــــــ (1391)، «حوزه‌های پنج‌گانه اقلیمی‌نویسی در ادبیات داستانی معاصر ایران»، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 27.
ـــــــــــــ (1397)، اقلیم داستان، تهران: نشر ورا.
میرعابدینی، حسن (1383)، صد سال داستان‌نویسی ایران (ج 4)، تهران: نشر چشمه.
نجدی، بیژن (1373)، یوزپلنگانی که با من دویده‌اند، تهران: نشر مرکز.
ــــــــــــ (1379)، دوباره از همان خیابانها، تهران: نشر مرکز.
Abrams, M.H (1999) A Glossary of Literary Terms, Seventh Edition, Ear/ McPeek.
Baldick, Chris (2015) The Oxford Dictionaty of Literary Terms, Fourth Edition, Oxford University Press.
Cudden, J. A (2013) Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Fifth Edition, Blackwell.
