«لیبرال دموکراسی رادیکال»: جایگزین فوکو برای «مدرنیتۀ سیاسی»
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، گروه علوم سیاسی
کلید واژه: جايگزين مدرنيته سياسي سو‍ژه‌شدگي ليبرال دموكراسيِ راديكال فوکو آگونیسم,
چکیده مقاله :
هدف این مقاله، ارزیابی برآیندهای عملی انضمامی نقدهای بنیادی و تبارشناختی فوکو از مدرنیته است و دلالتی است که انگاره های فوکویی می تواند برای نظام سیاسی و کنشگری سیاسی داشته باشد. فوکو بر آن است که در دوران مدرن از قدرت و دانش استعلازدایی می شود. مسئله این است که پذیرش «استعلازدایی قدرت» چه پیامدی در نگاه ما به کنشگری سیاسی، دولت و حکومت مندی خواهد داشت. نگاه استعلازدایانۀ فوکو موجب می شود که وی امرِ سیاسی را چونان امری حاکمیتی ننگرد و با جای دادن آن در چارچوبی نامتعین که همزمان هم فرهنگی و هم سیاسی است، آن را حکومت مندی بنامد. آنگونه که در این چارچوبِ استعلازدایی شده، امرِ سیاسی حاکمیتی همراه نیست که شخص فرودست را به انجامِ آنچه خود در سر دارد، وادار کند. در برابر، حکومت‌مندی بر شیوه کردار حکومت شوندگان تأثیر می گذارد، به گونه ای که زمینه خودتغییردهی و خودسامان دهی در رفتار روزانه آنان فراهم می شود و آنان به کاری واداشته نمی شوند که نخواهند، بلکه آزادانه و از رهگذر همان فرایند سوژه شدگی یا عینیت یافتن سوژه ، سلطه بر آنان اعمال می شود. در پاسخ به این مسئله، از نظریۀ «مدرنیتۀ سیاسیِ» موریس باربیه به عنوان یک ابزار رهنمونی برای تعریف امر سیاسی استفاده شده است و روش کاربست آن نیز «تاریخ ایده‌های» آرتور لاوجوی است. در نظریۀ «مدرنیتۀ سیاسی»، دوگانۀ آزادی- سلطه در دو سطح دولت و جامعۀ مدنی طرح می شود، آنگونه که با برتری حق و آزادی بر سلطه با نظام سیاسی لیبرال دموکرات همخوانی می شود. فرضیۀ مقاله این است که باورِ فوکو به «برتری چیرگی» در «مدرنیتۀ سیاسی» و لیبرال دموکراسی (به عنوان نظام سیاسی همخوان با آن) به زمینه سازی برای طرح لیبرال دموکراسی رادیکال می انجامد.
The goal of this article is an evaluation of concrete effect of Foucault’s fundamental and genealogical criticism of modernity, and examining Foucault’s ideas that signify the political system and agency. Foucault believes in the de-transcendentalization of power and knowledge in modern era. The problem is the effect of acceptance of de-transcendentalization of power on political agency, state and governmentality. Foucault’s de-transcendental view does not consider the political as something that is related to sovereignty, and by placing it in an undeterministic framework that is simultaneously cultural and political, he calls it governmentality. Sovereignty doesn't exist in a de-transcendental framework as it may make a person inferior to do something that he wants himself. In contrast, governmentality effects on the practice of ruled, as this is context of self-changing and self-regulating in their everyday behaviors. However, they are not made to do a work that they do not like, but power exercises freely and through the objectification of the subject over them. In response to this problem, Morris Barbie's theory of political modernity, applied as heuristic device for definition of the political and method of application is Arthur Lovejoy's history of ideas. The theory of political modernity prompts dichotomy of freedom-subjugation in two dimensions of state and civil society, in so that correspond with liberal democracy system through priority of subjugation. Hypothesis of this article is that Foucault’s belif that political modernity and liberal democracy system prompts the priority of subjugation and it leads to radical liberal democracy.
باربیه، موریس (1383) مدرنیتۀ سیاسی، ترجمۀ عبدالوهاب احمدی، تهران، آگه.
برمن، مارشال (1379) تجربۀ مدرنیته، ترجمۀ مراد فرهادپور، تهران، طرح¬نو.
بوشه، راجر (1387) نظریه¬¬های جباریت از افلاطون تا آرنت، ترجمۀ فریدون مجلسی، تهران، مروارید.
تاجيك، محمدرضا (1383) گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران، مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
سایمونز، جان (1390) فوکو و امر سیاسی، ترجمۀ کاوۀ حسین¬زاده¬راد، تهران، رخداد نو.
فلزن، کریستوفر (1392) فوکو و گفت¬وگوی اجتماعی، ترجمۀ اسفندیار غفاری¬نسب، تهران، بهمن برنا.
فوکو، میشل (1379) «سوژه و قدرت»، در: فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران، نی.
---------- (1389الف) تئاتر فلسفه، گزیده¬ای از درس¬گفتارها، کوتاه¬نوشت¬ها، گفت¬وگوها، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهان¬دیده، تهران، نی.
---------- (1389ب) تولد زیست سیاست، درس¬گفتارهای کلژ دوفرانس 1978- 1979، ترجمه رضا نجف¬زاده، تهران، نی.
لمکه، توماس (1392) نقدی بر خرد سیاسی، بررسی تحلیل فوکو از طرز تفکر دولت مدرن، ترجمۀ یونس نوربخش و محبوبه شمشادیان، تهران، امام صادق(ع).
میلز، سارا (1389) میشل فوکو، ترجمۀ داریوش نوری، تهران، مرکز.
نیسبت، رابرت (1394) سنت جامعه¬شناسی، ترجمۀ سعید حاجی¬ناصری و زانیار ابراهیمی، تهران، دانشگاه تهران.
وبر، ماکس (1382) دین، قدرت، جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران، هرمس.
هیندس، باری (1390) گفتارهای قدرت، از هابز تا فوکو، ترجمۀ مصطفی یونسی، تهران، پردیس دانش.
Lovejoy, Arthur (1939) The great chain of being, Harvard University Press.
Parchev, Ofer (2008) “The Political Agent and Radical Democracy”, The European Legacy, Toward New Paradigms, Volume 13, 2008 - Issue 7.
Taylor, Charles (1991) The Ethics of Authenticity.
Harvard University Press.
