-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحليل جايگاه معراج پيامبر اكرم(ص) در تفسير كشفالاسرار ميبدي
مجيد سرمدي محمود شيخپيامبر اكرم(ص) و وقايع زندگي او نزد مسلمانان جايگاه ويژهاي دارد. متفكران مسلمان، اعم از عارف و متكلم و فيلسوف، همواره درصدد تبيين شخصيت آن حضرت بودهاند و در باب جايگاه او در نظام آفرينش و سلسله پيامبران سخن گفتهاند. بيشك اين تلاش در آغاز راه ريشههايي عاطفي داشته ا چکیده کاملپيامبر اكرم(ص) و وقايع زندگي او نزد مسلمانان جايگاه ويژهاي دارد. متفكران مسلمان، اعم از عارف و متكلم و فيلسوف، همواره درصدد تبيين شخصيت آن حضرت بودهاند و در باب جايگاه او در نظام آفرينش و سلسله پيامبران سخن گفتهاند. بيشك اين تلاش در آغاز راه ريشههايي عاطفي داشته است؛ اما بعد از مدتي جنبههاي نظري آن بر زمينههاي عاطفي فائق آمده است. اين مقاله با عنايت به دو جريان مهم در تبيين شخصيت پيامبر اكرم(ص) در عالم اسلام، سعي دارد جايگاه تفسير كشفالاسرار را در اين دو جريان، شناسايي و نقش معراج را كه يكي از مهمترين وقايع روزگار پيامبر است، در تبيين شخصيت ايشان در اين كتاب تحليل كند. ميبدي به دليل گرايشهاي عرفاني در تفسير قرآن و در نقل واقعه معراج به جنبههاي عرفاني و عاطفي بيشتر توجه ميكند و در تبيين شخصيت پيامبر تنها بر فضيلت و تقدم او در مقامات معنوي تكيه ميكند و به طرح مرزهاي نظريه «انسان كامل» با محوريت «حقيقت محمد(ص) كه بعدها در نظريه عرفاني اسلامي به يكي از اساسيترين مباحث اهل تصوف و عرفان نظري مبدل ميشود، اشاره نميكند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - سيماي پيامبر اعظم(ص) در ديوان خاقاني شرواني
روشنك رضائيزندگي، سيرت و صورت حضرت رسول اكرم(ص) همچون خورشيدي درخشان براي بشريت محسوب ميگردد و شعاع آن در جان و ذهن و زبان مسلمانان جلوۀ خاصي دارد. در اين مقاله تلاش شده است سيماي حضرت رسول اكرم(ص) در ديوان خاقاني بررسي و تحليل شود. ابتدا با استفاده از منابع و مراجع اشارهاي مختص چکیده کاملزندگي، سيرت و صورت حضرت رسول اكرم(ص) همچون خورشيدي درخشان براي بشريت محسوب ميگردد و شعاع آن در جان و ذهن و زبان مسلمانان جلوۀ خاصي دارد. در اين مقاله تلاش شده است سيماي حضرت رسول اكرم(ص) در ديوان خاقاني بررسي و تحليل شود. ابتدا با استفاده از منابع و مراجع اشارهاي مختصر به حوادث تاريخي و خصائل فردي و اجتماعي آن حضرت و زندگي مبارك ايشان شده و سپس شواهد شعري مناسب از ديوان خاقاني ذكر گرديده است. همچنين به مواردي از جلوههاي سخنان و احاديث آن حضرت در شعر خاقاني توجه شده و با توجه به نمونههاي متعدد و متنوع شعري در اين خصوص در ديوان خاقاني، ميتوان توجه و ارادت خاقاني را به دين و حضرت رسول(ص) دريافت و گفت كه خاقاني با استفاده از زندگي و سخنان حضرت رسول(ص) غنايي خاص به شعر خود بخشيده و آن را متبرك ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسي و مقايسه مدح و معراج پيامبر(ص) در چهار مثنوي عطار (الهينامه، اسرارنامه، منطقالطير، مصيبتنامه)
احمد رضاييجمكرانيمدح و معراج پيامبر(ص) از جمله موضوعاتي است كه اكثر شاعران و نويسندگان بدان توجه نمودهاند؛ به گونهاي كه در سنت ادبي ما اين دو مبحث از درونمايههاي اصلي آثار كلاسيك به شمار ميآيد. عطار نيشابوري نيز به پيروي از چنين سنتي در ابتداي چهار منظومه الهينامه، اسرارنامه، منط چکیده کاملمدح و معراج پيامبر(ص) از جمله موضوعاتي است كه اكثر شاعران و نويسندگان بدان توجه نمودهاند؛ به گونهاي كه در سنت ادبي ما اين دو مبحث از درونمايههاي اصلي آثار كلاسيك به شمار ميآيد. عطار نيشابوري نيز به پيروي از چنين سنتي در ابتداي چهار منظومه الهينامه، اسرارنامه، منطقالطير و مصيبت نامه به تفصيل به اين دو موضوع پرداخته است. بررسی و تحقیق نشان ميدهد مدح و معراج در مثنويهاي مذکور دو ساخت متفاوت دارد: در الهينامه و منطقالطير، اين دو بخش در هم آميخته و در اسرارنامه و مصيبتنامه از هم مجزاست؛ مدح پيامبر اكرم(ص) در همة آنها ساختار يكساني دارد، لكن داستان معراج در مصيبتنامه مستندتر است. اين دو بخش ويژگيهاي شاعرانة چندانی ندارند و تنها ميتوان داستان معراج را در الهينامه شاعرانهترين قسمت محسوب نمود. ايهام، برجستهترين صنعت بديعي این آثاراست. در حيطة مختصات زباني نيز تكرار واژگاني و تكرار يك صورت زباني كامل در آغاز، برجستهترين ويژگي زباني اين دو بخش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تحلیلی از معراج پیامبر گرامی اسلام (ص) بر اساس مبانی فلسفی ابنسینا و ملاصدرا
مریم صمدیه عبدالرزاق حسامي فراز نظر ابنسینا و ملاصدرا، معراج پیامبر(ص) واقعیت داشته و انکارکنندگان آن در زمرۀ کافران و گمراهشدگان از صراط مستقیم هستند. ابنسینا معتقد است معراج پیامبر(ص) جسمانی نبوده، چراکه جسم در یک لحظه نمیتواند مسافت بسیار زیاد را طی کند، بلکه عقلی و روحانی بوده است. ببیان دیگ چکیده کاملاز نظر ابنسینا و ملاصدرا، معراج پیامبر(ص) واقعیت داشته و انکارکنندگان آن در زمرۀ کافران و گمراهشدگان از صراط مستقیم هستند. ابنسینا معتقد است معراج پیامبر(ص) جسمانی نبوده، چراکه جسم در یک لحظه نمیتواند مسافت بسیار زیاد را طی کند، بلکه عقلی و روحانی بوده است. ببیان دیگر، چون مسیر عروج پیامبر(ص) عوالم مجرده بوده است، نمیتوان این سیر را سیری جسمانی دانست. اما ملاصدرا با صراحت از جسمانی بودن کیفیت حضور پیامبر در معراج سخن میگوید. او قائل به جسمانی بودن حضور پیامبر در سیر آسمانی و همچنین جسمانی بودن اموری است که برای ایشان در شب معراج رخ داده است؛ البته جسمانی بودن آنها متناسب با عوالمی است که حضرت در آنها سیر کرده اند. ملاصدرا برای انسان قائل به سه نوع جسم است: عقلی، مثالی و عنصری. او سیر زمینی را از سنخ جسم عنصری و سیر آسمانی را از سنخ جسم مثالی و همچنین جسم عقلی میداند و معتقد است حضرت، متناسب با عوالمی که سیر میکردند، لباس جسمانیت به تن مینمودند. در این مقاله، مسئلۀ کیفیت حضور پیامبر در شب معراج و امور اخروییی که برای ایشان در آن شب اتفاق افتاد، با روش توصیفیـتحلیلی و بر اساس دیدگاه ابنسینا و ملاصدرا بررسی و تحلیل میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی روایات شهود معصومان وفاتیافته در بیداری و احتضار
سید علی اصغر موسوی اطهریکی از مباحث کلامی دربارۀ معصومان^ امکان شهود آنان بعد از وفاتشان است. بهظاهر شهود معصومان وفاتیافته در بیداری و احتضار، هم بر اساس قوانین تشریعی و تکوینی خداوند میسّر است و هم بر اساس رخداد آن در خارج؛ یعنی، هم امکان ذاتی دارد و هم امکان وقوعی. ادله و شواهد متعدد ر چکیده کاملیکی از مباحث کلامی دربارۀ معصومان^ امکان شهود آنان بعد از وفاتشان است. بهظاهر شهود معصومان وفاتیافته در بیداری و احتضار، هم بر اساس قوانین تشریعی و تکوینی خداوند میسّر است و هم بر اساس رخداد آن در خارج؛ یعنی، هم امکان ذاتی دارد و هم امکان وقوعی. ادله و شواهد متعدد روایی، امکان وقوع شهود را پشتیبانی میکنند. قویترین دلیل روایی مسلّم نزد غالب اندیشمندان فریقین، روایات معراجیه در معتبرترین جوامع است. طبق این روایاتِ مستند به قرآن، علاوه بر شرکتکردن نبی مکرم در گردهمایی پیامبران در بیتالمقدس، در آسمانها نیز با برخی از آنان ملاقات و گفتوگو داشت. روایات مربوط به شهود تعدادی از معصومان توسط محتضر، نزد شیعه متواتر است. اثبات امکان وقوعی شهود، پیامآور استمرار حیات، آگاهی برخی از فعالیتها و مسؤلیتهای معصومان و در نتیجه، اثباتکننده معقولبودن توسل به آنان پس از وفاتشان است. مأموریت این پژوهش کتابخانهای، گزارش ادله و شواهد روایی امکان وقوعی شهود در بیداری و احتضار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نظریة اتصال وجودی در معراج ترکیبی
محمد علی اردستانیمعراج ترکیبی (روحانی - جسمانی) خاتم أنبیاء - صلی الله علیه و آله - سخن حق و مطابق ظواهر آیات بلکه صریح اخبار دانسته شده است. این مبنا تحلیل مابعدطبیعی نیز یافته که از آن جمله نظریة اتصال وجودی است که مبتنی بر نهایت توافق و ربط روح مبارک خاتم أنبیاء – صلی الله علیه و آله چکیده کاملمعراج ترکیبی (روحانی - جسمانی) خاتم أنبیاء - صلی الله علیه و آله - سخن حق و مطابق ظواهر آیات بلکه صریح اخبار دانسته شده است. این مبنا تحلیل مابعدطبیعی نیز یافته که از آن جمله نظریة اتصال وجودی است که مبتنی بر نهایت توافق و ربط روح مبارک خاتم أنبیاء – صلی الله علیه و آله – با بدن شریف ایشان است، به جهت آنکه عظمت روح، تابع استعداد و آمادگی کامل بدن است و روح خاتمیت، نهایت قوت و تسلّط کامل بر بدن شریف دارد؛ از این رو، سیر روح خاتم أنبیاء - صلی الله علیه و آله - در عوالم هستی، مستلزم سیر بدن و مشاهدات حسّی ایشان است. پرونده مقاله