فهرست مقالات فارسی میانه

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بررسی تطبیقی افعال مسیرنمای زبان‌های فارسی میانه و نو
  فائقه  شاه‌حسینی بلقیس روشن نرجس بانو صبوری آرزو نجفیان
  رده‌شناسی شناختی بر اصول مفهومی، تجربه و ادراک متمرکز است و می‌خواهد جهانی‌ها و تفاوت‌های موجود در بازنمایی مقوله‌ها، تجربه‌ها و موارد دیگر را در زبان‌های دنیا بررسی کند. یکی از اصول بنیادین زبان‌شناسی شناختی و به تبع آن رده‌شناسی شناختی، مردود دانستن تمایز میان زبان شن چکیده کامل

  رده‌شناسی شناختی بر اصول مفهومی، تجربه و ادراک متمرکز است و می‌خواهد جهانی‌ها و تفاوت‌های موجود در بازنمایی مقوله‌ها، تجربه‌ها و موارد دیگر را در زبان‌های دنیا بررسی کند. یکی از اصول بنیادین زبان‌شناسی شناختی و به تبع آن رده‌شناسی شناختی، مردود دانستن تمایز میان زبان شناسی درزمانی و هم‌زمانی است. در حقیقت، بی توجهی به تغییراتی که در طول زمان در زبان صورت پذیرفته است، به نادیده گرفتن شواهدی می‌انجامد که به صورت تاریخی بر درک کاربردهای امروزی یک زبان اثر گذاشته‌اند. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر بررسی اَشکال بیان رویدادهای حرکتی فعل در زبان فارسی میانه (با تأکید بر آثار فارسی میانه زردشتی) و مقایسه آن با زبان فارسی نو برای پاسخ به این پرسش است که در طول زمان و در ادوار مختلف زبان فارسی، بازنمایی رویداد حرکتی فعل دستخوش چه تغییراتی بوده است. چارچوب نظری پژوهش حاضر، رده‌شناسی شناختی تالمی (2000) است که بر مبنای آن، زبان‌ها بسته به آنکه شیوه و مسیر حرکت را در ستاک فعل یا تابع‎های آن رمزگذاری ‎کنند، به دو رده فعل‌‌محور و تابع‎محور تقسیم می‌شود. يكي از اجزاي اصلي رويداد، حركت مسير است. بازنمود اين رويداد و اجزاي آن در زبان‌هاي مختلف به روش‌هاي متنوعی انجام مي‌گیرد. هر زبان با استفاده از امكانات و گرايش هايي كه دارد، اين اجزا را به شيوه‌اي خاص نشان مي‌دهد. بدین ترتیب فعل‌هاي حركتي انواع مختلفي از اطلاعات مسير حركت را بازنمایی می‌کنند. در این مقاله، افعال حرکتی زبان فارسی میانه و نو از همین دیدگاه بررسی و بر اساس سازوکار شناختی مقایسه‌ شده است. بررسی ها نشان داد که فعل در زبان فارسی میانه برای بازنمایی اطلاعات مسیر از امکان فعل‌محوری بهره می‌گرفته، در حالی که زبان فارسی نو این امکان را گسترش داده است و علاوه بر فعل-محوری، از امکان تابع‌محوری نیز استفاده می‌کند. می‌توان این نتیجه را اینگونه تفسیر کرد که با بسط گسترۀ شناختی سخن‌گویان زبان در طول زمان، زبان از امکانات بیشتری برای بیان مفاهیم استفاده می‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - وام‌واژه‌های قرآنی- عربی در زبان پهلوی (فارسی میانه)
  یداله  منصوری
  دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا چکیده کامل

  دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا جایی که اسناد در دست است، نشان دهیم که ورود لغات عربی به زبان فارسی از روزگاران بسیار دور رخ داده و این بده‌بستانِ زبانی- فرهنگی چه بسا از آن زمانی که ایرانیان و عرب‌ها باهم ارتباط داشته‌اند، یعنی، از زمان هخامنشیان به بعد صورت گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - کاربرد چند فعل مرکب متروک به عنوان ویژگی سبکی در تاریخ بلعمی
  طیبه  صابری امین  شایسته دوست
  یکی از مشخصه‌های سبکی نویسندگان، به کار بردن واژه های خاص است که علاوه بر دادن تشخص سبکی به یک نویسنده، پیدا کردن دوره زمانی یک نوشته با نویسنده نامعلوم را ممکن می‌ کند. چرا که کلمات به عنوان عناصر زنده زبان، دوره زمانی تولد، حیات و مرگ دارند. کتاب تاریخ بلعمی یکی از نخ چکیده کامل

  یکی از مشخصه‌های سبکی نویسندگان، به کار بردن واژه های خاص است که علاوه بر دادن تشخص سبکی به یک نویسنده، پیدا کردن دوره زمانی یک نوشته با نویسنده نامعلوم را ممکن می‌ کند. چرا که کلمات به عنوان عناصر زنده زبان، دوره زمانی تولد، حیات و مرگ دارند. کتاب تاریخ بلعمی یکی از نخستین کتاب‌های زبان فارسی است که به دست ما رسیده و به دلیل اینکه به زبانی تازه تحول یافته از فارسی میانه نوشته شده، تعداد زیادی از واژگان قدیمی فارسی را در خود دارد. در این مقاله سعی شده است تعدادی فعل مرکب از کتاب تاریخ بلعمی انتخاب شود که امروزه فراموش شده یا به معنای دیگری به کار می‌ روند و با بررسی ریشه شناسانه آن‌ها، سیر زندگی این کلمات تا آنجا که ممکن است پیدا شود و معلوم شود که آیا کاربرد این کلمات در این کتاب ویژگی سبکی نویسنده بوده یا خیر. نتیجه این تحقیق نشان می دهد بعضی از این افعال مرکب در هیچ یک از منابع فارسی میانه و دری دیده نشده و به نظر می رسد از ویژگی های سبکی نویسنده باشد. واژه هایی نیز توسط نویسنده تغییر داده شده اند و دیگر کلمات از گذشته تا قرون متمادی کاربرد داشته و سپس از چرخه حیات بیرون رفته اند. پرونده مقاله