• فهرست مقالات پیامبر

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی اوصاف و شخصيت پیامبر اعظم در متون منثور عرفانی فارسی
        عفت  نادری‌نژاد مصطفی  گرجی
        يكي از مضامين اصلي در آثار ادبي جهان، به‌ويژه متون عرفاني و اخلاقي، تقرير احوال پيامبران الهي است كه غالباً حاصل تجربيات ناب و شهود عرفاني است. عرفان نيز که از يك منظر، نوعی نگاه هنری به مذهب است، اين زمينه را فراهم كرده تا گزاره ها و مؤلفه‌هاي ديني، از جمله: بحث نبوّت، چکیده کامل
        يكي از مضامين اصلي در آثار ادبي جهان، به‌ويژه متون عرفاني و اخلاقي، تقرير احوال پيامبران الهي است كه غالباً حاصل تجربيات ناب و شهود عرفاني است. عرفان نيز که از يك منظر، نوعی نگاه هنری به مذهب است، اين زمينه را فراهم كرده تا گزاره ها و مؤلفه‌هاي ديني، از جمله: بحث نبوّت، با رويكرد زيباشناختي و هنري بازپرورده شود. در اين ميان متون عرفاني منثور فارسي به دلايل فرهنگي و زباني اين امكان را داشته و يافته است كه به بحث نبوت بويژه نبوّت پيامبر خاتم از زوايا و ابعاد مختلف بنگرد؛‌ متون منثوري كه به نسبت قالب ديگر يعني شعر، عميق تر و بيشتر به مسئله نبوّت و اقوال و احوال حضرت محمّد پرداخته است. عارفان در اين دسته از متون با نگاه موشکافانه سعی كرده اند از یکسو مضامین مختلف را با کلام الهی و احادیث نبوی همراه كنند و از دیگر سو، به گفتار و اقوال خويش اعتبار بيشتري ببخشند. نويسنده در اين مقاله سعي مي كند با توجه به فقدان اثر پژوهشي جامع به صورت مقايسه اي و تاريخي در حوزه جايگاه، وضع و حال پيامبر خاتم در مجموعه متون عرفاني منثور،‌ پانزده متن از امّهات متون عرفاني را از سده آغازين تأليف متون عرفاني فارسي تا سده هشتم، انتخاب و اقوال، کردار و سلوك پیامبر اعظم را به صورت مقايسه‌اي مطالعه و نقطه اشتراک و افتراق آنها را در حوزه مورد نظر تبيين كند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بازتاب شخصیت پیامبر(ص) در شعر معاصر فارسی
        سعید  بزرگ بیگدلی مریم  صادقی گیوی
        شخصيت والا و سيره‌ انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانون‌هاي مضمون‌آفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبت‌های گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خال چکیده کامل
        شخصيت والا و سيره‌ انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانون‌هاي مضمون‌آفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبت‌های گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خالق هستی بخش، به بزرگداشت و مدح پیامبر، مقام نبوت و مخصوصاً خاتمیت و سرآمدی و محوریت وجود آن حضرت در کل کائنات توجه داشته اند و به تعبیر ابن‌عربی و عارفان پیرو او حقیقت محمدیه را مرکز و علت ايجاد هستی دانسته‌اند و عموم ادیبان ایران، حوادث زندگی و جلوه های مختلف شخصیت جامع پیامبر اعظم(ص) را در مقام انسان کامل و اسوه بشر در آثار خویش منعکس ساخته اند که در شعر سنتی فارسی نمودی چشمگیر دارد. در این مقاله ميزان توجه شاعران معاصر فارسی به شخصیت پیامبر اكرم(ص) بررسي مي‌شود. هدف این جستار بررسی کیفیت این بازتاب‌ها در مقایسه شعر سنتی و نو بوده است. بررسی ها نشان می دهد شاعران معاصر فارسی شخصیت پیامبر را در چهار بعد مدحی، حادثه ای، روایتی و تصویری در اشعارشان منعکس کرده اند. در اين مقاله همچنين اغلب شاعران برجسته كه در اين ابعاد، شعري سروده‌اند، تحليل و ارزيابي شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش تغافل در تربیت اسلامی با محوریت سیره نبوی و علوی
        رضا  باقی زاده قاسم احمدی
        از جمله بحث‌هایی که در تربیت دیگران مطرح است بحث تغافل است یعنی انسان با نادیده انگاشتن برخی از اشتباهات دیگران به او فرصت بازگشت دهد تا خود را اصلاح نماید. حال سوال این است که تغافل در تربیت دیگران چه نقشی دارد؟ و سبک زندگی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در این زمینه چه می‌باش چکیده کامل
        از جمله بحث‌هایی که در تربیت دیگران مطرح است بحث تغافل است یعنی انسان با نادیده انگاشتن برخی از اشتباهات دیگران به او فرصت بازگشت دهد تا خود را اصلاح نماید. حال سوال این است که تغافل در تربیت دیگران چه نقشی دارد؟ و سبک زندگی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در این زمینه چه می‌باشد؟ از این رو در این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه‌ای و در جمع‌آوری مطالب از روش فیش برداری استفاده شده است به این نتیجه رسیده که روش تغافل در تربیت دیگران موثر می‌باشد و به انسان کمک می‌کند تا از گردنه‌های خطرناک نجات پیدا کند و روش پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز در استفاده از تغافل بوده است چه اینکه علی‌رغم اینکه به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) توهین می‌کردند ولی از نزدیک اظهار ارادت می‌کردند آن بزرگواران بی‌ادبی آنان را نادیده می‌گرفتند و این روش خود در اصلاح و تربیت آنان موثر واقع می‌شد. یعنی روش تغافل به انسان‌ها کمک می‌کند تا فرصت توبه و بازگشت، سبب کرامت دادن به انسان‌ها، جلوگیری از سرکشی، جذب خاندان اهل بیت(ع) و... پیدا کنند. از این رو والدین و اولیای مدرسه و... باید تلاش کنند از این روش برای تربیت فرزندان، دانش‌آموزان و... استفاده نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - عصمت پیامبران از گناه در قرآن با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی(ره) در المیزان
        محمدحسین  فاریاب حمید  امامی‌فر
        مسئلۀ عصمت پیامبران از گناه از مسائلی است که نقشی به‌سزا در اثبات یا انکار دیگر عقاید دینی دارد؛ از این‌رو، همواره یکی از دغدغه‌های فکری مسلمانان بوده وهست. نظر به اهمیت این مسئله، قرآن کریم نیز به آن پرداخته است. در این میان، برخی متفکران غیر مسلمان، آیات قرآن را دلیلی چکیده کامل
        مسئلۀ عصمت پیامبران از گناه از مسائلی است که نقشی به‌سزا در اثبات یا انکار دیگر عقاید دینی دارد؛ از این‌رو، همواره یکی از دغدغه‌های فکری مسلمانان بوده وهست. نظر به اهمیت این مسئله، قرآن کریم نیز به آن پرداخته است. در این میان، برخی متفکران غیر مسلمان، آیات قرآن را دلیلی بر انکار عصمت پیامبران پنداشته‌اند؛ در حالی‌که اغلب دانشمندان مسلمان آیات یادشده را توجیهی قابل قبول کرده‌اند. در این میان، برخی از عالمان مسلمان نیز با ارائۀ آیاتی چند از قرآن، به اثبات عصمت پیامبران از گناه همت گماشته‌اند. ما در این نوشتار به دنبال بررسی مهمترین آیاتی هستیم که به آنها برای اثبات عصمت پیامبران از گناه استناد شده است. در این میان، از میان متفکران مسلمان، علامه طباطبایی با روش تفسیری قرآن به قرآن، به طور مستقل به اثبات عصمت پیامبران از گناه پرداخته است؛ از این‌رو، محوریت این نوشتار، بررسی دیدگاه این متفکر بزرگ است، هرچند در مواردی نیز به دیدگاه دیگر متفکران استناد کرده‌ایم. بر اساس مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق، عصمت پیامبران از گناه، تنها بر اساس برخی آیات قرآن کریم، قابل اثبات است و اغلب آیات مورد استناد در این باره، توانایی اثبات چنین آموزه‌ای را ندارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - شباهتِ صفاتِ پیامبر(ص) با صفاتِ خداوند در آثار عطار
        حمیدرضا  شیرعلی ملک‌محمد  فرخ‌زاد
        پیوستگی و ارادتِ عارفانِ سرزمین‌های اسلامی به ساحتِ مقدسِ حضرتِ ختمی‌مرتبتﷺ، از دیرباز، زبانزدِ خاص و عام بوده است؛ شیخ عطار در این میان، از جایگاه‌ ویژه‌یی برخوردار است. تردیدی نمی‌توان داشت که کلامِ شیخ در توصیفِ مقامِ رسالت و نورِ محمّدیﷺ، آرای بزرگان و صاحب‌نظرانِ ع چکیده کامل
        پیوستگی و ارادتِ عارفانِ سرزمین‌های اسلامی به ساحتِ مقدسِ حضرتِ ختمی‌مرتبتﷺ، از دیرباز، زبانزدِ خاص و عام بوده است؛ شیخ عطار در این میان، از جایگاه‌ ویژه‌یی برخوردار است. تردیدی نمی‌توان داشت که کلامِ شیخ در توصیفِ مقامِ رسالت و نورِ محمّدیﷺ، آرای بزرگان و صاحب‌نظرانِ عرصه‌ی عرفانِ نظری را، فرا یاد می‌آورَد. مقاله‌ی حاضر، در صددِ بیان و اثباتِ این نکته است که اسم و صفات و ذاتِ پیامبرِ خاتمﷺ از منظرِ سراینده‌ی منطق‌الطیر، هیچ تباینی با ذات و صفاتِ الهی ندارد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی حدیث «لولا فاطمه...» از دیدگاه کلامی
        علی امامی فر
        یکی از آفات دین و دینداری مسئله غلو در مورد پیامبران، اولیاء، بزرگان ورهبران دینی است. این مشکل در ادیان پیشین بوده که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده است.ائمه معصومین نیز با این مسئله مقابله نموده‌اند. در زمان ما مبارزه با این آفت یکی از وظائف دین‌پژوهان وعالمان دینی چکیده کامل
        یکی از آفات دین و دینداری مسئله غلو در مورد پیامبران، اولیاء، بزرگان ورهبران دینی است. این مشکل در ادیان پیشین بوده که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده است.ائمه معصومین نیز با این مسئله مقابله نموده‌اند. در زمان ما مبارزه با این آفت یکی از وظائف دین‌پژوهان وعالمان دینی است.حدیث یکی از راه‌هایی است که غلوّ از طریق آن به درون دین راه پیدا می‌کند از جمله احادیث غلوّ آمیز عبارت مشهور زیر است؛ «عن رسول الله عن اللّه (تبارك و تعالى) أنّه قال: يا أحمد! لَوْ لاكَ‏ لَما خلقت الأفلاك‏، و لو لا عليّ‏ لما خلقتك؛ و لو لا فاطمة لما خلقتكما.» با بررسی دقیق ملاحظه شد که اولا: این مطلب سند و منبع معتبری ندارد. ثانیا: از جهت متن و محتوا نیز دارای مشکلات جدی است زیرا این عبارت دارای سه بخش است.بخش اول آن (لَوْ لاكَ‏ لَما خلقت الأفلاك‏) با آیات وروایات صحیح (منقول از شیعه واهل سنت) وعقل قابل تایید است.ولی دو بخش دیگر آن مخالف قرآن، سنت وعقل است ودر نتیجه قابل پذیرش نمی‌باشد. برخی تلاش کرده‌اند تا آن را به نحوی توجیه کنند ما توجیهات را نیز مورد بررسی قرار داده و روشن شد که توجیهات مذکور از این دوبخش از روایت غیر قابل قبول است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی تطبیقی عصمت پيامبراکرم (ص) از ديدگاه علامه طباطبايي و فخررازي
        محمدرضا  آرام
        یکی از مسائلی که درباره پیامبر بحث می کنند، عصمت پیامبراسلام(ص)است. اگرچه درمباحث اعتقادی وکلامی دارای قدمت می باشد، اما از مهمترین مباحث کلام اسلامی دربین متکلمان و مفسران مسلمان بوده است. عده ای از علماء عصمت پیامبر را در قبل و بعد از بعثت ضروری میدانند ولی عده ای دیگ چکیده کامل
        یکی از مسائلی که درباره پیامبر بحث می کنند، عصمت پیامبراسلام(ص)است. اگرچه درمباحث اعتقادی وکلامی دارای قدمت می باشد، اما از مهمترین مباحث کلام اسلامی دربین متکلمان و مفسران مسلمان بوده است. عده ای از علماء عصمت پیامبر را در قبل و بعد از بعثت ضروری میدانند ولی عده ای دیگر آن را شرط نمی دانند. دراین پژوهش کلیاتی درمقوله عصمت،تعریف مسأله، پیشینه عصمت، طرح پرسشهاي اصلی و فرعی، حدود ، فرضیات، اهداف وروش پژوهش مطرح گردیده است. سپس به مبانی نظری تحقیق شامل زندگی علمي علامه طباطبایی وفخر رازی، ادبیات تحقیق شامل واژه شناسی عصمت، معنای لغوی واصطلاحی عصمت، عصمت درقرآن، عصمت ازدیدگاه دومفسرپرداخته شده است. منشأ ومراتب عصمت ازدیدگاه دومفسرشيعه وسني به بحث گذاشته شده است. و همچنين دلایل لزوم عصمت پیامبر اسلام ازديدگاه آنان با استناد به آیات قرآن کریم بيان شده ومقایسه ای بین دو دیدگاه مطرح گردیده است. ودرپايان نيزمهمترین دلایل درباره مسأله سهو ونسيان نسبت به پیامبر اسلام وديدگاه علامه طباطبايي و فخررازي نيز طرح گرديده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - نقد و بررسی شبهه سها درباره لزوم اطاعت از پیامبر اعظم(ص)
        نجمه  انصاری علیرضا مختاری محسن زارع جلیانی
        ازاین که خداوند متعال درقرآن کریم انسان ها را به اطاعت مطلق ازپیامبرصلی الله علیه و آله دعوت کرده هیچ تردیدی نیست زیرا که درآیات متعددی ازقرآن اطاعت خدا و رسولش قرین هم آمده به این که هرجا اطاعت ازخدای سبحان آمده به همراه آن اطاعت ازپیامبرهم آمده که با لفظ «اطیعوالله و چکیده کامل
        ازاین که خداوند متعال درقرآن کریم انسان ها را به اطاعت مطلق ازپیامبرصلی الله علیه و آله دعوت کرده هیچ تردیدی نیست زیرا که درآیات متعددی ازقرآن اطاعت خدا و رسولش قرین هم آمده به این که هرجا اطاعت ازخدای سبحان آمده به همراه آن اطاعت ازپیامبرهم آمده که با لفظ «اطیعوالله و اطیعو الرسول» تبیین شده است.نگارنده دراین پژوهش با استفاده ازروش توصیفی –تحلیلی به نظریه واشکال سها درکتاب نقد قرآن مبنی براین که چراباید ازپیامبرخدااطاعت کرد؟ پرداخته واساس ادله قرآنی وروایی نقدوبررسی کرده وپاسخ داده است . نتیجه حاصل دراین نوشتاراین که اطاعت وتبعیت از پیامبرهمانند اطاعت ازخداوند متعال واجب ولازم است زیرافرمان وکلام پیامبرفرمان و کلام پروردگارسبحان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تدوین شاخص های مدیریت بحران با رویکرد خارج سازی قرآن از مهجوریت (مورد مطالعه:بحران گوساله پرستی قوم حضرت موسی(ع))
        علی  نجاتبخش اصفهانی عزت الله  مولایی نیا
        بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ،عقیدتی از سویی و لزوم هدایت و رهبری جامعه انسانی از سوی دیگر ضرورت استفاده از یک تفکر اصیل را در حاکمیت الهی ایجاب می نماید . از آنجا که فلسفه نزول آیات وحی براي جامعه ای خاص و در زمانی معین نمی باشد، می توان سالم ترین راه هدایت چکیده کامل
        بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ،عقیدتی از سویی و لزوم هدایت و رهبری جامعه انسانی از سوی دیگر ضرورت استفاده از یک تفکر اصیل را در حاکمیت الهی ایجاب می نماید . از آنجا که فلسفه نزول آیات وحی براي جامعه ای خاص و در زمانی معین نمی باشد، می توان سالم ترین راه هدایت جامعه را از آموزه هاي قرآنی استخراج و در راستاي عملیاتی سازی آن در عصر کنونی زمینه سازی کرد. در این پژوهش محقق با بهره گیري از آیات قرآن زندگی حضرت موسی(ع) و سیره ی آن بزرگوار را در قالب شاخصهاي قبل، حین و پس از بحران همراه با با ارائه مدل مفهومی محقق ساخته و با اعتبارسنجی آن توسط اساتید حوزه و دانشگاه،مورد مطالعه قرار داده است. روش پژوهش "روش اجتهادی معهود حوزوی" است. بدین معنا که اطلاعات مورد نیاز با تحلیل محتواي آیات قرآن جمع آوري شده است. نتیجه: مدیریت بحران در سیره حضرت موسی(ع) از دیدگاه قرآن از ویژگیهای خاص برخوردار بوده که به آن جامعیتی معنادار بخشیده است. در واقع سود مندترین راه برای هدایت و رهایی انسانها از یوغ اسارت،فساد، و ... تمسک به آموزه های الهی است. از طرفی نهضت پیامبر گونه حضرت امام خمینی (ره) ضرورت واکاوی مسائل مربوط به مدیریت و رهبری را از منظر اسلام اجتناب ناپذیر کرده است. از این رو با شناخت سیره و اصول مدیریت بحران حضرت موسی(ع) در مسائل مبتلابه امروز جامعه و با تکیه بر دستاوردهای این تحقیق می توان استفاده لازم در مشکلات و رویارویی با بحران ها را به عمل اورد. و به جاست از این آموزه ها استفاده نمائیم تا نسبت به برطرف کردن دغدغه های مدیریتی به ویژه مطالبات ولی امر مسلمین در این زمینه با هوشیاری یار و مددکار معظم له باشیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بازه زندگی زرتشت میان 8600 سال اختلاف
        سید حسن فاطمی موحد
        آگاهی از زمان زندگی هر پیامبر ـ هرچند تقریبی ـ به منظور پیروی از او بایسته است. در غیر این صورت، نمی‌توان با اطمینان، هیچ سخن و آموزۀ دینی را به او نسبت داد و در نتیجه، پیروی از وی ناممکن خواهد بود. تاکنون درباره بازه زندگی زرتشت، سخنان مختلفی گفته شده است. نگاشتۀ حاضر، چکیده کامل
        آگاهی از زمان زندگی هر پیامبر ـ هرچند تقریبی ـ به منظور پیروی از او بایسته است. در غیر این صورت، نمی‌توان با اطمینان، هیچ سخن و آموزۀ دینی را به او نسبت داد و در نتیجه، پیروی از وی ناممکن خواهد بود. تاکنون درباره بازه زندگی زرتشت، سخنان مختلفی گفته شده است. نگاشتۀ حاضر، فهرستی از این دیدگاه‌ها را تهیه کرده تا زمینۀ پژوهش‌های آینده را فراهم کند. برای نخستین بار است که این تعداد از دیدگاه‌ها درباره بازه زندگی زرتشت، گردآوری و ارائه می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - درآمدی بر جریان‌شناسی جعل حدیث در زمان رسول‌الله
        سید محمد حسن مومنی 
        سنت پیامبر، گنجینه‌ای از ارزش‌های والایی است که در قالب حدیث برای نسل‌های بعد به ارمغان گذاشته شده است. با گذشت زمان و سوء استفاده برخی از افرادِ فرصت‌طلب، حدیث که حکایت‌کننده از سنت است، دچار آسیب شده که «احادیث ساختگی» یکی از مهم‌ترین آسیب‌های آن است. سبب جعل حدیث را چکیده کامل
        سنت پیامبر، گنجینه‌ای از ارزش‌های والایی است که در قالب حدیث برای نسل‌های بعد به ارمغان گذاشته شده است. با گذشت زمان و سوء استفاده برخی از افرادِ فرصت‌طلب، حدیث که حکایت‌کننده از سنت است، دچار آسیب شده که «احادیث ساختگی» یکی از مهم‌ترین آسیب‌های آن است. سبب جعل حدیث را می‌توان در رفتار‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برخی صحابه بررسی نمود. ضرورت شناخت جریان‌های جعل و جاعلان لعنت‌شده توسط پیامبر در دوران حضور ایشان، علاوه بر جداکردن احادیث صحیح از جعلی و خدشه واردنشدن به تمام احادیث، سبب آشنایی با اهداف و پیشینه جعل در دوران آغاز پیدایش حدیث نیز می‌شود. مأموریت نگاشته حاضر، ردیابی اشخاص یا گروه‌های جاعل در دوران پیامبر است؛ این پژوهش به مفهوم‌شناسی جعل و پردازش تاریخی آن در زمان پیامبر پرداخته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - نقد و بررسی تطبیقی دیدگاه امامیه و زیدیه بر دلایل برتری ائمه شیعه نسبت به پیامبران پیشین
        محمدامین مدهوشی مزرعی عبدالحسین خسروپناه
        نقد و بررسی تطبیقی دیدگاه امامیه و زیدیه بر دلایل برتری ائمه شیعه نسبت به پیامبران پیشین است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی - تحلیلی است که به چگونگی گردآوری اطلاعات داده‌ها، تجزیه‌وتحلیل و شیوه گزارش آن‌ها در تعیین طرح پژوهش مؤثرند. روش جمع‌آوری اطلاعات در پژوهش پ چکیده کامل
        نقد و بررسی تطبیقی دیدگاه امامیه و زیدیه بر دلایل برتری ائمه شیعه نسبت به پیامبران پیشین است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی - تحلیلی است که به چگونگی گردآوری اطلاعات داده‌ها، تجزیه‌وتحلیل و شیوه گزارش آن‌ها در تعیین طرح پژوهش مؤثرند. روش جمع‌آوری اطلاعات در پژوهش پیشرو، به شیوه بررسی اسناد و مدارک است؛ به همین منظور اسناد و مدارک در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. مسئله افضلیت امامان اهل‌بیت (ع) بر پیامبران پیش از رسول اکرم (ص) برگرفته از دو بحث نبوت و امامت خاصه در علم کلام است. طبق دیدگاه مکتب زیدیه بحث امامت بر چند محور استوار است؛ 1- تفاوتی بین مقام خلیفه و امام وجود ندارد 2- امام هویتی سیاسی دارد و لاغیر 3- جهان‌بینی این مکتب بر این مبنا استوار است که در مرتبه نخست ملائکه، در مرتبه دوم انبیا، در مرتبه سوم اوصیاء و در مرتبه آخر و چهارم ائمه اطهار قرار می‌گیرند 4- همة انبیا به طور عام همواره برتر از ائمه هستند 5- شروط و صفات برای امام، مقامی فرازمینی نیست بلکه صرفاً ملاک گزینش است و ممکن است در هرکسی ظهور و بروز پیدا نماید، که پس از بیان دیدگاه زیدیه پیرامون بحث امامت و نقد آن با مراجعه به آثار عالمان شیعی بر افضلیت ائمه اطهار (ع) بر سه دلیل تمرکز شده است: دلیل اول، برتری مقام امامت از مقام نبوت و رسالت است. دلیل دوم، حدیث متواتر ثقلین است که امامان اهل‌بیت (ع) را عِدل و همسنگ قرآن می‌داند. دلیل سوم، آیه مباهله است. پس در نتیجه نقد مبانی زیدیه پیرامون افضلیت امامان اهل‌بیت (ع) نسبت به پیامبران پیشین صحیح است و این گزاره طبق مبانی امامیه ثابت شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - جلوه های کار و فواید آن در سیره و سخن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله
        رمضانعلی رحمتی
        اسلام، کار و تلاش برای کسب روزی را امری مقدّس می‌داند. یکی از عوامل پیشرفت جامعه اسلامی، «کار» است؛ از این رو بررسی سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله در این موضوع گامی در مسیر فرهنگ‌سازی برای کار و اشتغال به‌شمار می‌رود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در طول دوران چکیده کامل
        اسلام، کار و تلاش برای کسب روزی را امری مقدّس می‌داند. یکی از عوامل پیشرفت جامعه اسلامی، «کار» است؛ از این رو بررسی سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله در این موضوع گامی در مسیر فرهنگ‌سازی برای کار و اشتغال به‌شمار می‌رود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در طول دوران حیاتشان، مشاغل اقتصادی مختلفی داشتند و همواره یاران خود را به کار سفارش کردند. لزوم الگوگیری از سیره نبوی، ایجاب می کند تا در موضوعات مختلف اجتماعی از جمله کسب و کار سیره و سخن ایشان مورد پژوهش قرار گیرد. هدف این نوشتار معرّفی پیامبر صلی الله علیه و آله به‌عنوان الگویی جهت فرهنگ سازی کار و اشتغال است. این مقاله برای نخستین بار با تمرکز بر سیره و سخن پیامبر صلی الله علیه و آله فهرستی از شغل‌های آن حضرت و بهره های کار از روایات و منابع تاریخی مرتبط با ایشان را ارائه می کند. این نوشته ابتدا به جلوه های کار در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله پرداخته، سپس فواید کار در سخن ایشان را بازپژوهی می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی وجوه اعجاز قرآن کریم از منظر علامه طباطبایی و مستشرقان
        فاظمه   جوادیان اصل عبدالرضا  فرهادیان فاطمه خلیلی
        با مقایسه نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد وگسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظمت وحی دست یافت و افکار انحرافی را از ساحت مقدس قرآن بر طرف گردد. اعجاز قرآن از نظر علامه مطلق بوده و به وجوه خاصی محدود نمی شود. برخی از وجوهی که علامه به آن پرداخته شامل اعجاز چکیده کامل
        با مقایسه نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد وگسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظمت وحی دست یافت و افکار انحرافی را از ساحت مقدس قرآن بر طرف گردد. اعجاز قرآن از نظر علامه مطلق بوده و به وجوه خاصی محدود نمی شود. برخی از وجوهی که علامه به آن پرداخته شامل اعجاز به امی بودن پیامبر (ص) ، عدم اختلاف در قرآن ، اخبار غیبی ، اعجاز تشریعی ، اعجاز بیانی و اعجاز علمی می باشد. معجزه از نظر علامه دخالت نیروی خارج از جهان طبیعت و به معنای پذیرش محال عقلی نیست و قرآن معجزه را مطابق قانون علیت که مورد پذیرش عقل می باشد می داند . از نظر علامه وحی کلام الهی و منشا الهی داشته و از اختلاف ، تناقض و تحریف به دور است وحی توسط پیامبر(ص) امی که دارای مقام عصمت بوده به مردم رسانده شده است. دیدگاه مستشرقان پیرامون وحی را می توان در سه گروه مورد بررسی قرار داد. گروه اول به دور از تعصب و منصفانه به قرآن پژوهی پرداخته و به حقانیت و اعجاز قرآن اعتراف می کنند و عده ای از آنها به دین اسلام مشرف شده اند. گروه دوم به وحیانی بودن قرآن پی برده اند ولی از اعتراف به اعجاز قرآن امتناع می کنند و منشا قرآن را بشری می دانند . گروه سوم منکر وحیانی بودن قرآن و نبوت پیامبر(ص) می باشند و قرآن پژوهی این گروه از روی تعصب و معاندانه می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - نقد و بررسی مبانی نظری و پیش فرضهای «مونتگمری وات» پیرامون قرآن، وحی و پیامبر(ص)
        فاطمه   جوادیان اصل عبدالرضا فرهادیان فاطمه خلیلی
        هر علمی دارای اصول و مبانی می باشد . محققان قرآنی به این واقعیت توجه دارند که فهم قرآن به مبانی مشخص نیاز دارد و بی توجهی به آنها موجب برداشتهای نادرست خواهد شد. با مقایسه و نقد و بررسی نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد و گسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظ چکیده کامل
        هر علمی دارای اصول و مبانی می باشد . محققان قرآنی به این واقعیت توجه دارند که فهم قرآن به مبانی مشخص نیاز دارد و بی توجهی به آنها موجب برداشتهای نادرست خواهد شد. با مقایسه و نقد و بررسی نظرات اندیشمندان در حوزه قرآن پژوهی می توان به رشد و گسترش مطالعات قرآنی و شناخت عظمت وحی دست یافت. براساس مبانی نظری مسلمانان وحی کلام الهی می باشد. وحی منشا الهی داشته و از اختلاف ، تناقض و تحریف به دور است وحی توسط پیامبر امی که دارای مقام عصمت در دریافت ، حفظ و ابلاغ آن بوده به مردم رسانده شده است. بر اساس مبانی نظری مستشرقان از جمله «مونتگمری وات» وحی منشا الهی نداشته و ساخته پیامبر بوده که از کتب مقدس عهدین اخذ نموده و یک شخصیت نابغه بوده که با توجه به شرایط محیطی و زمانه خود قرآن را تالیف و دیگران را تحت تاثیر قرار داده است. در بررسی این دیدگاه باید گفت دلایل و شواهد تاریخی و معتبر بر این ادعاها وجود ندارد. بکارگیری مبانی نظری و پیش فرضهای شخصی محقق در حوزه های که تسلط علمی و کافی در آنها ندارد مسیر تحقیق را به اشتباه می کشاند. در این پژوهش با طرح دیدگاههای «وات» پیرامون قرآن، وحی و نبوت به نقد و بررسی آن پرداخته و با استناد به منابع معتبر به شبهات وارده به درستی پاسخ و قرآن را از این انحرافات منزه نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات امام صادق علیه السلام درباره حضرت ابوطالب در کتاب شریف کافی
        ابوطالب علی نژاد
        ابوطالب علیه السلام از شخصیت‌های بی‌بدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمان‌های بلند آن یاریگر رسول خدا نقش‌آفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم می‌کرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بت‌پرستی مبارزه کند و مردم را به توحید چکیده کامل
        ابوطالب علیه السلام از شخصیت‌های بی‌بدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمان‌های بلند آن یاریگر رسول خدا نقش‌آفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم می‌کرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بت‌پرستی مبارزه کند و مردم را به توحید و یکتاپرستی بخواند. حمایت ابوطالب از برادرزاده‌اش در آن محیط ظلمانی و شرک‌آلود به حدّی بود که وقتی رحلت کرد جبرئیل امین بر پیامبر نازل شد و به ایشان گفت هر چه زودتر از مدینه خارج شود؛ زیرا با رفتن ابوطالب، دیگر امنیت ندارد و کسی نیست که از ایشان دفاع کند. در روایاتی که از امام صادق علیه السلام در کتاب شریف کافی درباره ابوطالب نقل شده به چند موضوع مهمّ شخصیتی ایشان اشاره شده است: نخست، تحت تکفّل قراردادن پیامبری که قبل از ولادت، پدر را از دست می‌دهد و در چهار یا شش‌سالگی مادرش را و در هشت‌سالگی با وفات پدربزرگش عبدالمطلب مواجه می‌شود؛ دوم مقام اوصیایی ابوطالب علیه السلام؛ سوم ایمان ابوطالب علیه السلام؛ چهارم بازخوانی حمایت همه‌جانبه ابوطالب علیه السلام از پیامبر که اجازه نمی‌داد مشرکان قریش کوچک‌ترین توهین و بی‌حرمتی به ساحت قدسی پیامبر صلی الله علیه و آله انجام دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - تحلیل جنبه‌های ادبی و بلاغی شعر ابوطالب در مدح پیامبر صلی الله علیه و آله با تکیه بر آرای نقدی ـ بلاغیِ محمود بستانی
        ابوالفضل رضایی فاطمه ریئس میرزایی
        میراث ادبی عرب سرشار از نامها و نشانهای پُرافتخاری است که همواره بر تارک شعر و ادب عربی درخشیده و چون ماه تمام، دلهای مشتاقان را به نور جمال لفظی و کمال معنوی سروده های خود روشن و نورانی کرده است. در این میان حضرت ابوطالب علیه السلام، در نقطه اوج ادبی، پیشگام و پیشاهنگ چکیده کامل
        میراث ادبی عرب سرشار از نامها و نشانهای پُرافتخاری است که همواره بر تارک شعر و ادب عربی درخشیده و چون ماه تمام، دلهای مشتاقان را به نور جمال لفظی و کمال معنوی سروده های خود روشن و نورانی کرده است. در این میان حضرت ابوطالب علیه السلام، در نقطه اوج ادبی، پیشگام و پیشاهنگ این جریان مهمّ است. دیوان این شاعر بزرگ، اغراض و موضوعات مختلفی چون فخر، مدح، عتاب، و هجا را در خود جای می‌دهد. در این میان، مدح، به‌ویژه مدح پیامبرصلی الله علیه و آله، از بارزترین و برجسته ترین مضامین اشعار اوست. چکامه مدحی ایشان با محوریت مدح پیامبر صلی الله علیه و آله موضوع بحث پژوهش حاضر است. هدف از این پژوهش، معرّفی بیشتر و بهتر از مقام والای ادبی حضرت ابوطالب علیه السلام و بررسی و تحلیل برخی زوایا و لایه های ادبی شعر ایشان به روش توصیفی ـ ‌تحلیلی و بر اساس دیدگاه‌های نقدی، بلاغی ناقد برجسته ادب عربی، مرحوم دکتر محمود بستانی است. بستانی مباحث بلاغت را به هشت عنصر اصلی تقسیم می‌کند: پیام، موضوع، معنا، صورت، لفظ، موسیقی، ادب و ساختار. در این پژوهش بر آنیم زیبایی‌های ادبی قصیده حضرت ابوطالب علیه السلام در مدح پیامبر صلی الله علیه و آله را بر اساس چهار عنصر معنایی، صوری، موسیقایی و ساختار بررسی کنیم پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - مروری بر کتاب «ارشاد الهارب» یحیی بن هاشم الحسنی الصنعانی
        محمد جواد حسنی
        بزرگی شخصیت و تأثیرگذاری حمایت‌های جناب ابوطالب علیه السلام در استقرار و پیشبرد اسلام، قابل تشکیک و انکار نیست؛ امّا در طول تاریخ، فعالیت‌هایی برای مخدوش‌کردن چهره ایشان انجام شده است. بحث ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام مهم‌ترین موضوعی است که در آن تشکیک کرده‌اند. این ت چکیده کامل
        بزرگی شخصیت و تأثیرگذاری حمایت‌های جناب ابوطالب علیه السلام در استقرار و پیشبرد اسلام، قابل تشکیک و انکار نیست؛ امّا در طول تاریخ، فعالیت‌هایی برای مخدوش‌کردن چهره ایشان انجام شده است. بحث ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام مهم‌ترین موضوعی است که در آن تشکیک کرده‌اند. این تردید مستند به چند روایت ساختگی و چشم‌پوشی از واقعیت‌های تاریخی صورت گرفته است. عالمان فرقه‌های مختلف اسلامی در مقابل این قضاوت، با استناد به ادلّه عقلی و نقلی، صحّت ایمان ابوطالب را اثبات کرده‌اند. زیدیان نیز از این قافله جا نمانده و برخی از ایشان مانند شیخ یحیی بن هاشم الحسنی الصنعانی در کتابی با عنوان «ارشاد الهارب» به دفاع از ایمان ایشان پرداخته است. تسلّط عالمان زیدی بر منابع و روایات اهل سنّت از نقاط قوّت نویسنده و کتاب است. نوشتار حاضر محتوای کتاب ارشاد الهارب را با روش گزیده‌یابی و در چهار بخش گزارش می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - گذری بر کتاب «ابوطالب الصّحابی المفتری علیه» اثر عبدالزّهراء عثمان محمّد
        محمدحسین فیض اخلاقی
        جناب ابوطالب، حامی رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از وفات عبدالمطلب بود. جای‌جای تاریخ از حمایت‌های بی‌دریغ ایشان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همچنین ایمان او سخن می‌گوید. با این وجود در چند روایت که در منابع اهل سنّت ثبت شده به وی تهمت بی‌ایمانی زده‌ شده است. چکیده کامل
        جناب ابوطالب، حامی رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از وفات عبدالمطلب بود. جای‌جای تاریخ از حمایت‌های بی‌دریغ ایشان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همچنین ایمان او سخن می‌گوید. با این وجود در چند روایت که در منابع اهل سنّت ثبت شده به وی تهمت بی‌ایمانی زده‌ شده است. بسیاری از دانشمندان برای دفاع از جناب ابوطالب، کتاب‌ها و مقالاتی را به نگارش درآورده‌اند که «عبدالزهراء عثمان محمّد» از آن جمله است. کتاب وی با عنوان «ابوطالب، الصّحابی المفتری علیه» 14 بخش دارد که به پنج بخش کلّی فضایل اجداد رسول خدا صلی الله علیه و آله و ابوطالب، فرازهایی از زندگانی ابوطالب به همراه رسول خدا صلی الله علیه و آله، ایمان ابوطالب در اشعار وی و احادیث اهل بیت علیهم السلام، چرایی تهمت بی‌ایمانی به ابوطالب و پنهان‌کردن عبادت توسّط ایشان و نقد حدیث دال بر بی‌ایمانی ایشان ذیل آیه 26 سوره انعام قابل تقسیم است. این مقاله با هدف خلاصه‌کردن کتاب یادشده در پنج بخش سامان یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - اصول اخلاقی پیامبر(ص) در جنگها بر اساس سیره تاریخی پیامبر(ص) و قرآن
        مهدی  عابدی سید محمدرضا حسینی محمد طاهر  یعقوبی
        اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام و از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر (ص) تربیت و آموزش حکمت معرفی شده است و پیامبر(ص) چون حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند بنابراین در مواقع مختلف با اخلاق مداری و پایبندی به ا چکیده کامل
        اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام و از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر (ص) تربیت و آموزش حکمت معرفی شده است و پیامبر(ص) چون حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند بنابراین در مواقع مختلف با اخلاق مداری و پایبندی به اصول اخلاقی رفتار می نمودند. از جمله صحنه هایی که پیامبر در آن قرار می گرفتند زمان های جنگ بود که سعی در رعایت اصول اخلاقی داشتند. آنچه در این نوشتار مدنظر قرار دارد این است پیامبر (ص) هنگامی که در صحنه های مختلف جنگ قرار می گرفتند چه نوع برخوردی داشتند و درواقع این موضوع از طریق قرآن و سیره تاریخی پیامبر(ص) مورد بررسی قرار می گیرد. آنچه از این پژوهش به دست می آید این است که بر خلاف نظر مستشرقان که غزوات پیامبر را بر پایه خشونت و کسب غنیمت تفسیر نموده اند، پیامبر در جنگهای خود به اصول اخلاقی پایبند بوده و تمام تلاش خود را می کردند که مکارم اخلاقی از جمله عطوفت و مهربانی، وفای به عهد و صبر و استقامت و..... را به مسلمانان آموزش بدهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - اندیشه وصایت در دوقرن نخست هجری
        طیبه قاسمی منصور  داداش نژاد سید محمد  حسینی
        وصایت و جانشینی از مباحث مهم پس از رحلت پیامبرص بود که به دلیل برداشت‌های متفاوت از آن زمینه‌های اختلاف در میان مسلمانان را پدید آورد در حالی که بر اساس گزارش منابع کهن تاریخی شیعه، وصایت علی (ع) و یازده فرزند او بارها مورد تاکید پیامبرص وبرهمگان روشن بوده است. پس از ان چکیده کامل
        وصایت و جانشینی از مباحث مهم پس از رحلت پیامبرص بود که به دلیل برداشت‌های متفاوت از آن زمینه‌های اختلاف در میان مسلمانان را پدید آورد در حالی که بر اساس گزارش منابع کهن تاریخی شیعه، وصایت علی (ع) و یازده فرزند او بارها مورد تاکید پیامبرص وبرهمگان روشن بوده است. پس از انتخاب مردمی خلیفه، تلاش امام علی ع، جهت یاد آوری برای بازگشت به فرامین پیامبرص، سودی نبخشید و امام علی ع پس از عثمان به خلافت رسید. حضرت در دوران خلافت در مناشدات خویش مجددا به این مساله پرداختند. مساله وصایت پس از امام علی ع در زمان حسنین علیهم السلام همچنان مورد توجه بود وبه مردم یاد آوری می شد. پس از واقعه عاشورا، در زمان امام سجاد ع جریان سیاسی و فکری زیدیه، در فضای تقیه امام شکل گرفت. زیدیه با تاکید بروصایت، برنصوص دال برامامت تاکید کردند و امامت امام علی ع را از باب نص خفی وامامت حسنین علیهم السلام را از باب نص جلی پذیرفتند. در عصر امام باقرو امام صادق علیهم السلام تلاش های زیادی برای بسط مساله وصایت صورت پذیرفت. توجه ویژه امام صادق ع برمساله وصایت، برخی را به اشتباه انداخت و با انتخاب اسماعیل به عنوان وصی امام ع جریان تازه ای در شیعه رقم خورد. پس از صادقین علیهم السلام به دلیل اهمیت این مساله واهتمام ویژه شیعیان نسبت به تعیین مصداق آن، باور مندی به وصایت در شیعه رواج گسترش یافت. پژوهش حاضر با تاکید بر نقش تعیین کننده وصایت در تحولات سیاسی و فکری شیعه، در صدد است اندیشه وصایت را در عصر حضور امامان علیهم السلام واکاوی نموده و سیر تحولات آن را در منابع تاریخی و فرقه نگاری بررسی و به دلالت ها و چگونگی گسترش آن بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - جستاری در شبهه شناسی عصمت پیامبراسلام(ص) و نقد آن
        عبدالوحید   وفائی فرشته  دارابی
        بحث عصمت پیامبر(ص) ریشه در آیات قرآن دارد و از همان ابتدای بعثت مخالفین و معاندین در پی مخدوش کردن ساحت مقدس رسول(ص) بودند؛ به همین جهت ذیل آیات شریفه شبهاتی را مطرح می‌کردند تا بوسیله آیات قرآن کریم بحث عدم عصمت رسول را مستند‌سازی کنند تا در نتیجه ریشه الهی و دینی برای چکیده کامل
        بحث عصمت پیامبر(ص) ریشه در آیات قرآن دارد و از همان ابتدای بعثت مخالفین و معاندین در پی مخدوش کردن ساحت مقدس رسول(ص) بودند؛ به همین جهت ذیل آیات شریفه شبهاتی را مطرح می‌کردند تا بوسیله آیات قرآن کریم بحث عدم عصمت رسول را مستند‌سازی کنند تا در نتیجه ریشه الهی و دینی برای صحت و اثبات مسئله خویش بیابند. در کنار این مسئله برداشت ناصحیح و تفسیرهای به رأی ذیل برخی آیات سبب اختلاف و مناقشه میان علمای مسلمان در این زمینه شده است. به همین جهت پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای شبهات عصمت پیامبر(ص) حول آیات قرآن کریم از منابع مختلف استخراج کرده و سپس با روش تحلیل محتوا به دسته‌بندی این شبهات به مصادیق عام و خاص پرداخته است. شبهات عام عبارتند از گناهان گذشته، آینده و طلب استغفار ایشان و در مصادیق خاص به موضوعاتی درباره دریافت و ابلاغ وحی همچون افسانه غرانیق، و حوزه عمل به وحی به اجرای احکام، مسائل خانوادگی، اخلاقی و مسائل احکام سیاسی تقسیم کرده و بر اساس آیات، روایات و نظرات مفسران و اندیشمندان به نقد و بررسی این شبهات پرداخته است. پرونده مقاله