فهرست مقالات ولایت فقیه

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بررسی رابطۀ معرفت‌شناسي و انديشۀ سياسي امام خميني(ره) با تأكيد بر اصل ولايت فقيه
  مسعود بيات داوود بيات
  بی‌تردید اندیشه های سیاسی، برخی مبانی و چارچوب‌هایی دارد که بدون شناخت آنها، فهم درست آن اندیشه ها ممکن نخواهد بود. اندیشۀ سیاسی حضرت امام(ره) نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نویسندگان در اين مقاله مي‌كوشند ضمن باز شناسي آن مباني، تأثیرات آنها را در انديشۀ سياسي چکیده کامل

  بی‌تردید اندیشه های سیاسی، برخی مبانی و چارچوب‌هایی دارد که بدون شناخت آنها، فهم درست آن اندیشه ها ممکن نخواهد بود. اندیشۀ سیاسی حضرت امام(ره) نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نویسندگان در اين مقاله مي‌كوشند ضمن باز شناسي آن مباني، تأثیرات آنها را در انديشۀ سياسي امام كه تبلور آن در انديشۀ ولايت فقيه ايشان تجلي يافته، بررسي کنند. به عنوان فرضيه، به نظر مي‌رسد امام با توجه به مبنای عرفانی - اشراقی معرفت‌شناسی خود و به تبعیت از ملاصدرا، سیاست را در ذیل و ظلّ دیانت مندرج می داند و می‌کوشد چنان تعریفی از دیانت و کارویژه های آن عرضه دارد که سیاست را همچون بخشی از شرح وظایف خود پوشش دهد. نتیجۀ عملی این ترکیب، واگذاری حوزۀ سیاست عملی و کشورداری به علما و فقها در قالب «ولایت فقیه» است. از نظر امام، حاکم اسلامی باید عدالت را در قوی‌ترین شکل ممکن رعایت کند، زیرا عدالت شرط لازم و کافی حاکمیت و ولایت بوده و استبداد موجب سقوط از آن است. از این‌رو ایشان استبداد و دیکتاتوری را نفی می کند و بر ضرورت پاسخگویی حاکم در برابر آحاد ملت تأکید می‌نماید. در این نوشـتار، روش فیش‌برداری و مطالعۀ کتابخانه‌ای در جمع‌آوری داده‌ها و روش توصیف و تبیین معرفت‌شناسانه و تفسیر اندیشه طبق ساختار و الزامات منطقی آن، که بخشی از رهیافت عقلانی است‌‌‌، به عنوان روش پژوهش به کار گرفته شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - جایگاه امور حسبی در هندسه اعتقادی فقه شیعه
  جواد  پنجه پور سیامک بهارلویی
  امور حسبی از موضوعات مهمی است که در میان متفکران مسلمان مطرح بوده است. در هندسه اعتقادی شیعیان، امور حسبی بیشتر جنبه غیر حکومتی را شامل می شود. افزون بر این، هر چند مبانی مشروعیت این نهاد در فقه شیعه شامل آیات، روایات، اجماع و عقل می باشد، اما با عنایت به گستره ی مبسوط چکیده کامل

  امور حسبی از موضوعات مهمی است که در میان متفکران مسلمان مطرح بوده است. در هندسه اعتقادی شیعیان، امور حسبی بیشتر جنبه غیر حکومتی را شامل می شود. افزون بر این، هر چند مبانی مشروعیت این نهاد در فقه شیعه شامل آیات، روایات، اجماع و عقل می باشد، اما با عنایت به گستره ی مبسوط استعمال حسبه، عدم اتفاق نظر در مبانی مشروعیت و رویکرد امور حسبی برخلاف اتفاق مفهومی و ضیق محدوده ی اجرای آن مشهود است. با توجه به عدم تحدید موارد استعمال امور حسبی با تکیه بر بسط نهاد ولایت فقیه در هندسه اعتقادی فقه شیعه، و ابهام آن حقوق موضوعه ایران با انطباق گیری از تفکر اعتقادی شیعی است، قانونگذار نه تعریف جامعی از آن به عمل آورده و نه ملاک موثری برای شناسایی آن ارائه نموده است. هدف این مقاله، مطالعه جایگاه امور حسبی در هندسه اعتقادی فقه شیعه می باشد و یافته های این پژوهش نشان می دهد که پذیرش نظریه حسبه می تواند به تئوری تشکیل حکومت دینی و ولایت فقیه بر امور مردم منجر گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - اقتضائات همنشيني «حكمت» و «كتاب» در قرآن در مسأله اثبات ولایت فقیه
  غزاله  رضایی مهدی ایمانی مقدم
  ولايت به معناي حكومت فقيه، در فقه و در کلام به روش نقلی و عقلی مورد توجه است. مسئله اصلی نوشتار حاضر، استنادات قرآني دلایل عقلی مشروعیت ولایت فقیه با بررسي نحوي كاربرد «حکمت» و تطبيق آن با مسأله ولايت است. در قرآن، کتاب و حکمت همنشین، به معنای قرآن و ولایت علی بن ابی طا چکیده کامل

  ولايت به معناي حكومت فقيه، در فقه و در کلام به روش نقلی و عقلی مورد توجه است. مسئله اصلی نوشتار حاضر، استنادات قرآني دلایل عقلی مشروعیت ولایت فقیه با بررسي نحوي كاربرد «حکمت» و تطبيق آن با مسأله ولايت است. در قرآن، کتاب و حکمت همنشین، به معنای قرآن و ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام است. اين حكمت را انبیا توسط وحی و امت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم توسط عقل و نقل دریافت مي‌كنند. بنابراين حجیت عقل برای مشروعیت ولایت بعد از معصوم نیز ادامه دارد. از سوی دیگر حکمت به معنای ولایت به دلیل همنشینی با کتاب به معنای قرآن، نمی‌تواند هر نوع حكمت و ولایتی باشد. زیرا قرآن ولایت مخالف و ضد خدا و خدايي خدا را نهی می‌کند. بنابراین مي‌توان از همنشيني «حكمت» و «كتاب» در قرآن، حجيت ولايت حتي در زمان غيبت امام معصوم و براي ولایت ولي فقیه را استنتاج كرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - مدلی برای تغییر ساختارهای حاکمیتی برای اجرای حکومت دینی مبتنی بر ولایت ‏فقیه
  سید حاتم مهدوی نور
  مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) برای برپایی حکومت اسلامی قیام کردند. امروز در دنیا گفتمان غالب ‏دموکراسی است و به این منظور ماهیت حکومت ایران، جمهوری اسلامی شد که از لحاظ شکلی دموکراسی و از لحاظ محتوا ‏اسلامی است. با توجه به بی‌تجربه بودن کشورهای اسلامی در دموک چکیده کامل

  مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) برای برپایی حکومت اسلامی قیام کردند. امروز در دنیا گفتمان غالب ‏دموکراسی است و به این منظور ماهیت حکومت ایران، جمهوری اسلامی شد که از لحاظ شکلی دموکراسی و از لحاظ محتوا ‏اسلامی است. با توجه به بی‌تجربه بودن کشورهای اسلامی در دموکراسی نظام‌های حاکمیتی غربی برای اجرای دموکراسی ‏پذیرفته شد. برای اسلامی کردن آن ولی فقیه در رأس و شورای نگهبان ناظر بر مصوبات مجلس شورای اسلامی شد. حال بعد از ‏حدود چهار دهه ضروری است در ساختارهای حاکمیتی بازنگری شود و در صورت وجود ایراد نظامی مبتنی بر دین و متناسب با ‏شرایط مکان و زمان برای اجرای قوانین دینی که در رأس آن ولی فقیه در زمان غیبت قرار دارد طراحی شود.‏ در این پژوهش مبتنی بر مبانی دینی، ویژگی‌های مردم ایران و خصوصیات حکومت اسلامی مدلی برای اجرای حکومت دینی ‏مبتنی بر ولایت فقیه ارائه شده است. از روش تحلیل محتوا برای به دست آوردن مبانی‌ای که در طراحی ساختارهای حاکمیتی به ‏آن توجه شود استفاده شده است. روش پژوهش برای به دست آوردن خصوصیات مردم ایران تحلیل ۱۰۰۰ ساعت فیلم از رفتار ‏مردم در حین رانندگی، از خیابان رد شدن و ... است که نگارنده از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۲ در موقعیت‌های مختلف ضبط کرده ‏است و برای یافتن ویژگی‌های حکومت دینی (اسلامی) پرسش‌نامه‌ای بین ۳۰ نفر از خبرگان مدیریتی و دینی که به صورت گلوله ‏برفی انتخاب شدند توزیع و با ستفاده از ای‌اچ‌پی تحلیل و رتبه‌بندی شد. برای تحقق این ویژگی‌ها با توجه به مبانی دینی و ‏ویژگی‌های مردم نظامی طراحی شد که با مصاحبه با ده از از خبرگان مدیریتی و دینی اصلاح شد.‏ پرونده مقاله