-
دسترسی آزاد مقاله
1 - عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیّتی در آمایش نواحی مرزی استان کردستان
یاشار ذکی رسول افضلی اسکندر مرادی کمال رنجبریچکیده موقعیت اقوام و مذاهب در پهنه سرزمینی کشور دارای اهمیت فراوانی در آمایش و چگونگی مدیریت فضایی و توسعه فضایی است. در صورتی که اقوام در مناطق مرزی وجود داشته باشند و گرایشات ناحیهگرایی در بین آن اقوام وجود داشته باشد این وضعیت کشور را با طیفی از فرصت و تهدید مواجه چکیده کاملچکیده موقعیت اقوام و مذاهب در پهنه سرزمینی کشور دارای اهمیت فراوانی در آمایش و چگونگی مدیریت فضایی و توسعه فضایی است. در صورتی که اقوام در مناطق مرزی وجود داشته باشند و گرایشات ناحیهگرایی در بین آن اقوام وجود داشته باشد این وضعیت کشور را با طیفی از فرصت و تهدید مواجه می کند. از یک طرف وجود اقوام در مناطق مرزی میتواند بعنوان لولاهای ژئوپلیتیکی عمل کرده و حوزه نفوذ کشور را ارتقا بخشد و از طرف دیگر گرایشات ناحیهگرایی قومی میتواند کشور را با تهدیدات امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مواجه کند. ایران با موقعیت منحصر به فرد خود در خاورمیانه دارای اقوام و مذاهب مختلفی در مناطق مرزی است که در آنسوی مرزها نیز این اقوام دارای عقبه جغرافیایی هستند. کردها در ایران دارای وجه مشترکات متعددی با هسته مرکزی کشور هستند ولی رویکرد امنیتی و تقدم امنیت بر توسعه در آمایش مناطق کردنشین با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان سبب شده که پتانسیلهای باالقوه طبیعی و انسانی این مناطق بارور نشوند و توسعه نیافتگی این مناطق سبب بازتولید مشکلات امنیتی بگردد. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و منابع کتابخانهای ـ اینترنتی به جمعآوری دادههای مورد بحث پرداخته است و عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان را با استفاده از دادههای موجود تبیین کرده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که عوامل ژئوکالچر، جغرافیایی ـ سیاسی، ژئواکونومی و ژئواستراتژیکی بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان تأثیر داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی توزیع جغرافیایی قومیت های ایران و نقش آن بر تحولات آینده
حیدر لطفیکمال مطلوب هر حکومت ملی، برخورداری از یک ملت یکپارچه است که در میان اعضای آن، تفاوت چشمگیر زبانی، مذهبی، قومی و نژادی وجود نداشته باشد و همگان به یک هویت فراگیر ملی تعلق خاطر داشته باشند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی توزیع جغرافیایی قومیت های ایران و نقش آن بر تحول چکیده کاملکمال مطلوب هر حکومت ملی، برخورداری از یک ملت یکپارچه است که در میان اعضای آن، تفاوت چشمگیر زبانی، مذهبی، قومی و نژادی وجود نداشته باشد و همگان به یک هویت فراگیر ملی تعلق خاطر داشته باشند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی توزیع جغرافیایی قومیت های ایران و نقش آن بر تحولات آینده کشور است که از روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایش میدانی در این زمینه استفاده شده است. در ابتدا شاخص های مربوط به اتحاد و انسجام ملی استخراج و میزان پایبندی به آنها در بین اقوام مرزی ایران بررسی شده که در این زمینه از هفت شاخص استفاده شده است. یافته های به دست آمده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه MADM و مدل تحلیلی SAR نشان می دهد که در بین قوم های ساکن در مرزهای کشور قوم لر با ضریب 0.67Vat = ارای بیشترین سطح از پایبندی و قوم کرد و بلوچ به ترتیب با ضریب 1.240.6 Vat= و 1.25 Vat=دارای کمترین سطح پایبندی در بین اقوام مرزی به شاخص های اتحاد و انسجام هستند. برخی از نیروهای گریز از مرکز در مرز بلوچستان و کردستان وجود دارند که تا حدودی و در برخی از مواقع به عنوان کانون های بحران زا مطرح شده اند. کردها در عراق و بلوچ-های پاکستان می توانند به عنوان کانون های ایجاد تنش و بحران مطرح باشند که همین امر باعث شکل گیری تحولاتی در آبنده و در مرزهای مذکور شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تأثیر نابرابریها در مهاجرت از مناطق مرزی ایران؛ چشماندازی سیاستگذارانه
ولياله رستمعلي زاده رضا نوبختنقش نابرابریهای منطقهای و فضایی در مهاجرت از مناطق مرزی کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در صورتیکه مناطق مرزی ایران دارای اهمیتی استراتژیک از جنبههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هستند و بیتوجهی به این مناطق میتواند پیامدهای جبرانناپذیری بههمراه داشته باشد. این م چکیده کاملنقش نابرابریهای منطقهای و فضایی در مهاجرت از مناطق مرزی کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در صورتیکه مناطق مرزی ایران دارای اهمیتی استراتژیک از جنبههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هستند و بیتوجهی به این مناطق میتواند پیامدهای جبرانناپذیری بههمراه داشته باشد. این مقاله بهدنبال بررسی این موضوع است که مناطق مرزی ایران به لحاظ نابرابریهای فضایی در چه وضعیتی قرار دارند و این نابرابریها چه تأثیری بر مهاجرت از این مناطق دارند. برای سنجش نابرابری فضایی در بین شهرستانهای مرزی از آمار سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1395، سالنامههای آماری استانها در سال 1395 و دادههای سازمان هواشناسی در دورۀ 1395-1390 استفاده شده است. برای وزندهی و ترکیب مؤلفه ها و ساخت شاخص نابرابری از روش تحلیل عاملی استفاده شده است.برای پهنهبندی و سطحبندی شهرستانها از نرمافزار ArcPro و برای تحلیل رابطۀ بین نابرابری و مهاجرت، از روش آماری GWR استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که نابرابری در شهرستانهای شرق و جنوب شرقی در مقایسه با دیگر نقاط بیشتر است. همچنین، 66 درصد از شهرستانهای مرزی دارای موازنۀ مهاجرتی منفی در دوره 1395-1390هستند. بر اساس مدل رگرسیون فضایی وزنی، 67 درصد از تغییرات متغیر خالص مهاجرت بهوسیله متغیرهای مستقل تبیین شده و همچنین بر اساس مقدار میانگین ارائهشده، عاملهای ساختار جمعیت و اقتصادی بیشترین اثرگذاری را بر خالص مهاجرت در شهرستانهای مرزی دارند. بنابراین، نابرابری در شهرستانهای مرزی یک عامل مهم در میزان خالص مهاجرت است و عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، جمعیتی و محیطی اثر متفاوتی بر هر کدام از شهرستانها دارند. پرونده مقاله