فهرست مقالات محمّد بن عبد الله حمیری

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - اعتبارسنجی سند زیارت آل یاسین
  محمد حسین صالح آبادی
  زیارت آل یاسین در کتاب‌های الاحتجاج مرحوم طبرسی و المزار الکبیر ابن المشهدی از منابع سده ششم نقل شده و به ناحیه مقدّسه منسوب است. این زیارت فقط در المزار الکبیر با سند آمده است. در دوران معاصر اشکالاتی به این سند وارد شده است. این نوشتار حاصل پژوهشی است با روش کتابخانه‌ چکیده کامل

  زیارت آل یاسین در کتاب‌های الاحتجاج مرحوم طبرسی و المزار الکبیر ابن المشهدی از منابع سده ششم نقل شده و به ناحیه مقدّسه منسوب است. این زیارت فقط در المزار الکبیر با سند آمده است. در دوران معاصر اشکالاتی به این سند وارد شده است. این نوشتار حاصل پژوهشی است با روش کتابخانه‌ای، درباره این سند. بحث از سند، در سه بخش کلّی، ارائه شده است. در بخش نخست، از اعتبار کتاب المزار الکبیر به عنوان تنها کتابی که آن را با سند نقل کرده سخن به میان می‌آید. به باور نگارنده، تردیدها، درباره انتساب این کتاب به شخصیت موثّق و شناخته شده سده ششم، جناب محمّد بن جعفر المشهدی، درست نیست. در بخش دوم، تأکید شده که بنا بر مبنای رجالی محقّق خویی، توثیقات نویسنده المزار الکبیر درباره معاصرانش یا همان راویان اوّل اَسناد کتاب، معتبر است. در خصوص باقی افراد سند نیز توثیق او می‌تواند قرینه ای باشد بر اعتبار این راویان. در بخش سوم، افراد سند بررسی شده‌اند. از آن جا که سند پس از طبقه پنجم, به سه شاخه و طریق، منشعب شده، می‌توان زیارت را دارای سه سند دانست. بدین ترتیب، همگی افراد موجود در این اسناد، بررسی می‌شوند. افراد موجود در پنج طبقه اوّل یعنی «عربی بن مسافر»، «هبة الله ابن نماء»، «حسین بن احمد مقدادی»، «حسن بن محمّد طوسی»، «شیخ طوسی» و «ابن اشناس» در منابع رجالی متأخّر، دارای تجلیل هستند و شیخ طوسی و فرزندش توثیق دارند. راویان پس از طبقه پنجم در شاخه اوّل، «محمّد بن احمد بن یحیی قمی»، «محمّد بن علی بن زنجویه قمی» و «محمّد بن عبد الله حمیری» هستند که راوی اوّل و سوم توثیق دارند، امّا راوی دوم در منابع رجالی شرح حال ندارد و مجهول است و بدین جهت سند، ضعیف است. روایان شاخه دوم سند، «ابو مفضّل محمّد بن عبد الله الشیبانى» و «محمّد بن عبد الله حمیرى» هستند که ابو مفضّل در منابع رجالی تضعیف شده، امّا محمّد بن عبد الله حمیری، توثیق دارد. پس شاخه دوم هم به دلیل تضعیف ابو مفضّل، ضعیف است. راویان شاخه سوم، «عبد الله بن محمّد دعلجی»، «حمزة بن محمّد بن حسن بن شبیب» و «ابو عبد الله احمد بن ابراهیم» هستند. راوی اوّل توثیق دارد امّا راوی دوم مجهول است. راوی سوم نیز با قرائنی می تواند «احمد بن ابراهیم بن ابی رافع» باشد که توثیق دارد، هرچند این سخن، قطعی نیست. بدین ترتیب، شاخه سوم نیز دست¬کم به خاطر مجهول بودن راوی دوم، ضعیف است. بنابراین، هر سه سند این زیارت، با رویکرد رجالی، ضعیف به شمار می‌آیند و دلیل ضعف، مجهول بودن برخی از راویان است. با این حال اموری می‌تواند در جبران ضعف سند، کمک کند که در طول مقاله به آن پرداخته می‌شود. پرونده مقاله