کانسارهای مس تیپ مانتو ناحیه قم- ساوه، در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر و در سنگهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن تشکیل شدهاند. مهمترین این کانسارها نارباغی شرقی، خانکیشی، وشنوه و کهک هستند. ژئومتری ماده معدنی در این کانسارها، چینهکران و سنگ درونگیر آنها شامل توف سیل چکیده کامل
کانسارهای مس تیپ مانتو ناحیه قم- ساوه، در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر و در سنگهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن تشکیل شدهاند. مهمترین این کانسارها نارباغی شرقی، خانکیشی، وشنوه و کهک هستند. ژئومتری ماده معدنی در این کانسارها، چینهکران و سنگ درونگیر آنها شامل توف سیلتی، توف برش، آندزیت، لیتیک کریستال توف و آندزیت بازالت آمیگدالوئیدال است. کانههای اولیه مس در کانسارهای ناحیه مورد مطالعه، کالکوسیت، بورنیت و به مقدار بسیار اندک کالکوپیریت هستند و با ساخت و بافت رگه- رگچهای، پرکننده فضای خالی، دانهپراکنده و جانشینی تشکیل شدهاند. مطالعات نشان میدهد تشکیل و تکوین کانسنگ اولیه در این کانسارها، طی دو مرحله انجام شده است: در مرحله اول که در حین فوران آتش فشان، رسوبگذاری و دیاژنز آغازین رخ داده، کانی پیریت در متن سنگ میزبان بهصورت دانهپراکنده و فرامبوئیدال تشکیل شده و نشاندهنده شرایط احیایی حاکم بر حوضه در زمان آتشفشانی و رسوبگذاری است. در مرحله دوم که در طی دیاژنز تدفینی رخ داده، با ورود سیالات اکسیدان غنی از مس، پیریت با سولفیدهای مس جانشین شده و آهن اضافی حاصل از این جانشینی، بهصورت هماتیت اولیه در تمامی این کانسارها قابل مشاهده است. رخداد کانهزایی در این مرحله، بیشتر بهصورت رگه- رگچهای و جانشینی است. دادههای ایزوتوپی گوگرد، مربوط به نمونههای سولفیدی کانسار نارباغی شرقی در نمونه های تجزیه شده (مقادیر δ34S از 2/10- در هزار تا 4/4- در هزار با میانگین 7/6- در هزار) نشان از تأمین گوگرد توسط احیای باکتریایی سولفات آب دریای ائوسن دارد. کانسارهای مورد مطالعه، از نظر سنگ میزبان، کانیشناسی، ساخت و بافت، ژئومتری و چگونگی تشکیل، بیشترین شباهت را با کانسارهای مس تیپ مانتو در دنیا نشان میدهند.
پرونده مقاله
رایمگ
سامانه رایمگ تمامی فرآیندهای دریافت، ارزیابی و داوری، ویراستاری، صفحهآرایی و انتشار الکترونیکی نشریات علمی را به انجام میرساند